یکی از واجبات بسیار مهم و از ضروریات دین مبین اسلام، بلکه تمام ادیان الهی، مساله «حجاب» و پوشش است؛ دین مبین اسلام نیز برای این مساله اهمیت ویژهای قائل شده است و قرآن کریم ـ با اینکه تنها به بیان کلیات اکتفا کرده است ـ در آیات متعددی به این مساله پرداخته که دال بر اهمیت بسیار زیاد قرآن و اسلام به این مساله است.
به طور مثال در سوره «نور» در آیاتی چند میفرماید: «قُلْ لِلْمُؤْمِنِینَ یَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ وَ یَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذلِکَ أَزْکى لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِیرٌ بِما یَصْنَعُون* وَ قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ یَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ وَ یَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلاَّ ما ظَهَرَ مِنْها وَ لْیَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلى جُیُوبِهِنَّ وَ لا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلاَّ لِبُعُولَتِهِنَّ …[نور/۳۱]؛ به مومنان بگو چشمهاى خود را (از نگاه به نامحرمان) فرو گیرند و فروج خود را حفظ کنند، این دستور، براى آنها پاکیزهتر است، خداوند از آنچه انجام میدهید آگاه است. و به زنان با ایمان بگو چشمهاى خود را (از نگاه هوسآلود) فرو گیرند و دامان خویش را حفظ کنند و زینت خود را جز آن مقدار که ظاهر است آشکار نکند و (اطراف) روسریهاى خود را بر سینه خود افکنند (تا گردن و سینه با آن پوشانده شود) و زینت خود را آشکار نسازند مگر براى شوهرانشان یا پدرانشان یا…»
از این آیات چند نکته قابل استنباط است:
۱٫ هر مسلمان چه مرد و چه زن، باید از چشمچرانی و نظربازی خودداری کند.
۲٫ هر مسلمانی باید پاکدامن باشد و اهل فحشاء نباشد.
۳٫ زنان باید دارای پوشش باشند و زینتهای خود را جز برای محارم خود آشکار نکنند و در صدد تحریک و جلب توجه مردان دیگر نباشند.[۱]
این آیات در واقع دستور خداوند متعال به حفظ حیاء و حجاب است، که واجب است و حکمی است حتمی که توسط بندگان او لازم است رعایت شود و از ضروریات دین مبین اسلام محسوب میشود که بین تمام مذاهب اسلام با تمام اختلافی که دارند مشترک است.
اگر به روایات معصومین(علیهمالسلام) هم رجوع کنیم، خواهیم دید آنان نیز به تبع قرآن کریم، در سخنان بسیار زیادی که واقعاً بیش از حد شمارش است، به این مساله پرداخته و حدود و میزان آن را بیان کردهاند، و در برخی احادیث وارد شده است که تمام دین و ایمان، حیاء، عفت و پاکدامنی است؛[۲]
همچنین در احادیث مختلفی چگونگی و اندازه پوشش زنان نیز بیان شده است؛ در حدیثی امام صادق(علیهالسلام) در پاسخ به سوالی که راجع به نگاه کردن به نامحرم پرسیده شد، فرمودند: «تنها نگاه به صورت و دو کف دست جایز است».[۳] یعنی نگاه کردن به غیر این دو حرام است و بر زن واجب است تمام بدن خود به غیر از صورت و دو دست تا مچ را بپوشاند.
لذا با توجه به این آیات و روایات، در اینکه پوشاندن غیر وجه و دستها تا مچ، بر زن واجب است، از لحاظ فقه اسلام هیچگونه تردیدی وجود ندارد. این قسمت جزو ضروریات اسلام است و در بین مراجع نیز هیچ اختلاف و تشکیکی وجود ندارد.[۴] حتی این مساله در بین مذاهب دیگر هم قطعی است و هیچ مسلمانی نمیتوان بگوید حجاب واجب نیست.
بنابراین حفظ حجاب و پوشش کامل اسلامی برای زنان مسلمان، واجب است و ترک آن معصیت بوده و از گناهان کبیره محسوب میشود و قطعاً در آخرت، عذاب خاص خود را دارد، در حدیثی امیرالمومنین(علیه السلام) فرمودند: «روزی من و فاطمه(سلاماللهعلیها) به خدمت حضرت رسول(صلیاللهعلیهوآله) رفتیم و آن حضرت را بسیار گریان یافتیم، عرض کردم پدر و مادرم فدای شما باد یا رسول الله، چه چیز سبب گریه شما شده است؟
حضرت فرمودند: یا علی، شبی که منرا به آسمان بردند، زنانی چند از امت خود را در عذاب شدید دیدم، از حالت آنها تعجب کردم و از شدت عذاب آنها گریستم. زنی را دیدم که به موهایش آویخته شده، مغز سرش از شدت گرما میجوشد؛ زنی را دیدم که به زبانش آویخته و آب داغ جهنم در حلقش ریخته میشد؛ زنی را دیدم که با سینههایش آویخته شده بود؛ زنی را دیدم که گوشت بدن خود را میخورد و آتش از زیرش شعله میکشید؛ زنی را دیدم که پاهایش به دستهایش بسته شده و مارها و عقربها بر او مسلط شده بودند؛ زنی را دیدم کر و کور و لال، در تابوتی از آتش، مغز سرش از بینی او بیرون میآمد و بدنش از(مرض) خوره و پیسی پاره پاره بود؛ زنی را دیدم که تنوری از آتش به پاهایش آویزان بود؛ زنی را دیدم که گوشت بدن او از جلو و عقب با قیچیهای آتشین بریده میشد؛ زنی را دیدم که صورت و دستهایش میسوخت و رودههای خود را میخورد؛ زنی را دیدم که سرش سر خوک بود و بدنش الاغ و بر او هزار هزار نوع عذاب بود؛ زنی را دیدم به صورت سگ، آتش در پشتش داخل میشد و از دهانش بیرون میآمد و ملائکه سر و بدنش را با گرزهای آتشین میکوبیدند.
حضرت فاطمه(علیهاالسلام) عرض کرد: ای حبیب من و ای نور دیده من، به من خبر بدهید که عمل و روش ایشان چه بوده است که خدای تعالی این نوع عذاب را بر ایشان مسلط گردانیده است؟
حضرت فرمودند : ای دخترم :آن زنی که به مو آویخته شده بود، موی خود را از مردهای نامحرم نمیپوشاند؛ زنی که به زبان آویخته شده بود (با زبانش) شوهرش را آزار میداد؛ زنی که با سینه آویخته شده بود، از انجام وظایف زناشویی خودداری میکرد؛ آن زنی که به پاهایش آویخته شده بود، بدون اجازه شوهر از خانه بیرون میرفت؛ زنی که دستهایش به پاهایش بسته شده بود و مارها و عقربها بر او مسلط شده بودند، کسی بود که خود را نمیشسته است و لباسهایش را پاک نمیکرد و غسل حیض و جنابت انجام نمیداد و بدنش را از نجاسات پاک نمیکرد و نماز را سبک میشمرد؛ زنی که کور، کر و لال بود، از زنا فرزند پیدا کرده و به گردن شوهر خود انداخت بود؛ زنی که گوشت بدنش با قیچیهای آتشین بریده میشد، خود را به مردان نامحرم نمایش میداد تا به او رغبت کنند؛ زنی که صورت و سرش، سر خوک بود و بدنش بدن الاغ، سخن چین و بسیار دروغگو بود؛ آنکه به صورت سگ بود و آتش در پشتش داخل و از دهانش خارج میشد، خواننده و آواز خوان و حسود بود».[۵]
پینوشت:
[۱]. شهید مطهری، مساله حجاب، انتشارات صدرا، ۱۳۸۵ش، ص ۱۱۷٫
[۲]. نهج الفصاحة مجموعه کلمات قصار حضرت رسول ص، ص ۴۵۴٫
[۳]. الکافی، ج۵، ص ۵۲۱٫
[۴]. مساله حجاب، همان، ص ۱۶۵٫
[۵]. وسائل الشیعه ج۲۰، ص ۲۱۳٫