پرسش:
لطفا در مورد مهدویت توضیح بدهید؟ اعتقاد به مهدویت در ادیان دیگر چگونه است؟
پاسخ:
با عرض سلام و آرزوی توفیقات الهی برای شما
ازاعتمادتان به ما و مکاتبه با این سایت سپاس گزاریم.
«مهدویت» چیست؟
پاسخ : اعتقاد به ظهور امام زمان و تشکیل حکومت جهانی امام زمان(ع) اعتقاد به «مهدویت» گفته میشود. شیعیان بر این باور هستند که پس از شهادت امام حسن عسکری(ع) امام زمان(ع) غایب شده است. هرگاه شرایط و زمینه ظهور حضرت فراهم شد، امام ظهور مینماید. حضرت پس از ظهور، به تشکیل حکومت جهانی پرداخته و در سایه آن قوانین اسلام را اجرا میکند و امنیت جهانی را برقرار مینماید. افزون بر آن اما به رشد خِرَد جمعی، علمی و آبادانی و گسترش عدالت میپردازد، به گونهای که جهان را پر از عدل میکند.
مصلحگرایی اختصاص به اسلام ندارد؛ بلکه در ادیان دیگر نیز از موعود و منجی سخن به میان آمده است. با این تفاوت که پیروان ادیان در این که مصلح جهان کیست و آیا اکنون زنده است یا بعداً متولد میشود اختلاف نظر دارند. در این جا اشاره ای داریم به مهدویت در ادیان و ملل:
مهدویت در اهل سنت : مهدى (ع) بارها و به اشكال مختلف در احاديث نبوى آمده است، منظور از احاديث نبوى، احاديثى است كه از پيامبر اكرم (ص) نقل شده گرديده است .وليكن چون در اين بخش سعى بر بيان حاالات مهدى (ع) موعود از مدخل اعتقادات اهل سنت است، پس به احاديثى اشاره مىشود كه از كتب معتبر و روائى اهل سنت استخراج شده است.
”ابوداوود“ در صحيح خود از ”ابىطفيل“ و او از على (ع) نقل مىكند: قال رسول الله (ص): ”لو لم يبق من الدهر الايوم لبعث الله رجلاً من اهل بيتى، يملاءها كما ملئت جورا “: ولو يك روز هم از عمر دنيا باقى باشد، خداوند مردى را از اهل بيت من بر مىانگيزد كه زمين را پر از عدل و داد مىكند, بعد از آنكه از ظلم و ستم پر شده باشد.
مهدویت در مسیحیت: در این آیین و كتاب های مقدس ، این آیین نیز بشارت های روشنی دربار ه موعود آخرالزمان رسیده است. از جمله كتب مسیحیت میتوان به انجیل متی، لوقاء ، مرقس، برنابا و مكاشفات یوحنا اشاره كرد.
مسیحیان معتقدند حضرت مسیح موعود یهود می باشد. یهودیان ناكامی آن حضرت را در تشكیل حكومت جهانی، دستاویز رد آن مدعا نموده اند.
در انجیل برنابا نویدهای مهدی به صراحت آمده است، ولی نظر به این كه مسیحیان آن را معتبر نمی دانند، در این جا فقط نویدهای موجود در اناجیل معتبر از نظر آنان را می آوریم.
1 ـ " همچنان كه برق از مشرق ساطع شده تا به مغرب ظاهر می شود، ظهور پسر انسان نیز چنین خواهد شد … آن گاه علامت پسر انسان در آسمان پدید گردد، و در آن وقت جمیع طوایف زمین سینهزنی كنند و پسر انسان را ببینند كه بر ابرهای آسمان، با قوت و جلال می آید … آسمان و زمین زایل خواهد شد، اما سخن من هرگز زایل نخواهد شد، اما از آن روز و ساعت هیچ كس اطلاع ندارد و حتی ملائكه آسمان، جز پدر من و بس …بتا بر این ا شما نیز حاضر باشید زیرا در ساعتی كه گمان نبرید پسر انسان می آید. "
2 ـ " … اما چون پسر انسان در جلال خود با جمیع ملائكه مقدس خود آید، آن گاه بر كرسی جلال خود خواهد نشست، و جمیع امت ها در حضور او جمع شوند و آنها را از هم دیگر جدا می كنند به قسمتی كه شبان، میشها را از بزها جدا می كند. "
3 ـ " … آن گاه پسر انسان را ببینید كه با قوت و جلال عظیم بر ابرها می آید، در آن وقت فرشتگان خود را از جهات اربعه از انتهای زمین تا به اقصای فلك فراهم خواهد آورد … ولی آن روز و ساعت غیر از پدر هیچكس اطلاع ندارد، نه فرشتگان در آسمان و نه پسر هم، پس بر حذر و بیدار شده دعا كنید، زیرا نمی دانید كه آن وقت كی می شود … "
4 ـ " … كمرهای خود را بسته، چراغهای خود را افروخته بدارید و شما مانند كسانی باشید كه انتظار آقای خود را می كشند، كه چه وقت از عروسی مراجعت كند، تا هر وقت آید و در را بكوبد بیدرنگ برای او باز كنند. خوشا بحال آن غلامان كه آقای ایشان چون آید ایشان را بیدار یابد … پس شما نیز مستعد باشید زیرا در ساعتی كه گمان نمی برید پسر انسان می آید. "
« مهدویت درزرتشت »
در دین زرتشت، موعودهایی معرفی شده اند كه آنان را " سوشیانت " می نامند . این موعودها، سه تن بوده اند، كه مهمترین آنان، آخرین ایشان است و او " سوشیانت " پیروزگر خوانده شده است.
از جمله كتب زرتشتیان می توان به كتابهای اوستا، زند، جاماسب نامه و … اشاره نمود .
گاثاها:
1 ـ " كی ای مزدا، بامداد روز فراز آید، جهان دین راستین فرا گیرد. با آموزشهای فزایش بخش پرخرد ، رهانندگان كیانند ؟ آنانی كه بهمن به یاری ایشان خواهد آمد؟ از برای آگاه ساختن من تو را برگزیدم ، ای اهورا ."
در پاورقی ذیل عبارت مذكور این گونه توضیح داده شده : یعنی كی بامداد رستگاری خواهد دمید و مردم دین راستین خواهند شناخت؟ كی خواهد بود آن روزی كه از كوشش رهانندگان (= سوشینت) دین و آموزش رواج خواهد گرفت؟ آن رهانندگانی كه بهمن (= منش نیك) آنان را در كوششان در راه دین گستری یاری خواهد كرد، كیانند؟
2 ـ "به بد کیش تباهی سزد. اینان که آرزومندند ارجمند را خوار کنند، آن پست شمارندگان آیین که به کیفر ارزانی اند. کجاست آن داور درست کردار که زندگی و آزادی از آنان برباید؟ "
در پاورقی ذیل عبارت مذكور این گونه توضیح داده شده : سرانجام بدکیشان و کسانی که خواستارند ارجمندان و برگزیدگان را خوار کنند و دین راستین پست دارند به سزای خود خواهند رسید... اما در همین جهان کو آن شهریاری که از روی داد و آیین آنان را رام و فرمانبردار سازد.
« مهدویت در یهود »
یهودیان معتقدند كه در آخر الزمان منجی و رهاننده ای به نام "ماشیح" ظهور خواهد كرد كه او را از نسل حضرت داوود ـ علی نبینا و آله و علیه السلام ـ می شمارند. لازم به تذكر است كه موعود مسلمانان، حضرت مهدی ـ علیهالسلام ـ نیز از طرف مادرشان به حضرت داوود ـ علی نبینا و آله و علیه السلام ـ می رسند!
زبور
در زبور حضرت داوود ـ علی نبینا و آله و علیه السلام ـ كه تحت عنوان " مزامیر " در كتاب عهد عتیق آمده است، نویدهایی در مورد ظهور حضرت مهدی ـ عجل الله تعالی فرجه الشریف ـ داده شده است. تا جایی كه می توان گفت ، در هر بخش زبور اشاره ای به ظهور آن حضرت و نویدی از پیروزی صالحان بر شریران، و تشكیل حكومت واحد جهانی و تبدیل ادیان و مذاهب مختلف به یك دین محكم و آیین مستقیم موجود است.
جالب توجه اینكه مطالبی كه قرآن كریم پیرامون ظهور حضرت مهدی ـ عجل الله تعالی فرجه الشریف ـ از زبور نقل كرده، در زبور فعلی عیناً موجود است، و از تحریف مصون مانده است.
قرآن كریم چنین می فرماید:
" و لقد كتبنا فی الزبور من بعد الذكر ان الارض یرثها عبادی الصالحون ."
" همانا بعد از ذكر در زبور نوشتیم: زمین به صالحان به ارث خواهد رسید. "
« مهدویت دراديان و ملل ديگر »
همانطور كه در مباحث ديگر ذكر شد، اعتقاد به منجي از سرشت الهي انسانها نشأت ميگيرد و همين اعتقاد است كه اميد را در قلبها زنده ميكند. ولي بصورت عام اين اعتقاد در كتب اقوام باستان انعكاس پيدا كرده است, با اينكه روايت منجي, روايتي است اختلاف برانگيز, ولي جلوه آن در تمامی ملل خود نمائی میكند، كه البته زائيده اين اعتقاد بسياری از مذاهب است. ولی پيشگوئیهای كه در ميان ملل مرسوم بود، صد البته ارتباطی انكار ناپذير با منبعى فرا مادی (وحی) دارد زيرا كه در تمامی ملل، از شرق تا غرب عالم، خداوند پيامبری را فرستاده است كه اين نويد را تبيين نموده يا ثبت در كتابهايشان بوده است و اين اختلافاتی كه بعضاً در ابعاد وجود منجی به چشم میخورد, سرچشمه از تجربيات و گرد و غبار تاريخ دارد و قبل از بيان اين عقايد در اقوام و اديان گذشته, يادآوری میشود كه شيعه مطمئناً با همه اين عقايد موافق نيست ولی اشاره به آنها تذكری است برای اثبات وجود منجی.
پس در اين بخش به بشارات كتب آسمانی گذشته و عقايد موجود در ملل گذشته نسبت به منجی میپردازيم:
مهدي (عليه السلام) در عهد عتيق:
در 35 بخش از مزامير 150 گانه نيز ظهور منجی موجود است (زبور وداوود):
زيرا كه شـريران مـنقطع خواهنـد شد، و اما منتظران خداوند، وارث زمين خواهند شد. هان بعد از اندك زمانی شرير نخواهد بود و ...
مهدي (عليه السلام) در كتب مقدسه هنديان:
تذكر نكتهای ضروری به نظر میرسد: از منظر تشيع اين كتب، كتابهای آسمانی به حساب نمیآيند بلكه اقتباساتی از كتب آسمانی گذشته, هستند و بر پا خواسته از سرشت انسانهای پاك میباشند و اين پيشگوئيها بايد منحصراً از منابع وحی باشند.
در كتاب باسك از كتب مقدسه هنديان چنين آمده: دو دنيا تمام شود به پادشاهی عادلی در آخر زمان كه پيشوای ملائك و پريان و آدميان باشد و حق و راستی با او باشد و آنچه در درياها و زمينها و از آسمانها پنهان باشد همه را بدست آورد و...
در كتاب شاكمونی از كتب معتبر و مقدس چينيان آمده است: پادشاهی و دولت دنيا به فرزند سيد خلائق و در دو جهان كشن (در لغت هندي اسم پيامبر اسلام است) تمام شود و کسی باشد كه بركوههای مشرق و مغرب عالم حكم براند و فرمان كند و بر ابرها سوار شود و...
در كتاب وشن حوك درباره عاقبت جهان میخوانيم: سرانجام دنيا به کسی برگردد كه خدا را دوست دارد و از بندگان خاص او باشد و نام او فرخنده و خجسته باشد.
در كتب ديگر هنديان از جمله دارتك ديده با تكيل شابو سرگان جلوهايی از اين موعود جهاني را ميبينيم.
مهدي (عليه السلام) در منابع زردشتيان:
در كتاب زند از كتب مقدسه زردشتيان درباره عاقبت جهان به اين صورت بحث شده است: آنگاه از طرف اهورا افراد به ايزدان ياری میرسد, پيروزی بزرگ از آن ايزدان میشود و اهريمنان را منقرض میسازند. بعد از پيروزی ايزدان و برانداختن تبار اهريمنان، عالم كيهان, به سعادت اصلی خود رسيده، بنی آدم بر تخت نيکبختی خواهند نشست...
در كتاب جاماسب نامه از تحريرات جاماست (از بزرگان دين زردشت) اين چنين خصوصيات را شرح میدهد: مردی بيرون آيد از زمين تا زمان، از فرزندان هاشم, مردی بزرگ سر و بزرگ تن و بزرگ ساق و بر دين جد خويش باشد، با سپاه بسيار روی به ايران مهد آبادنی و زمين را پر از عدل و داد كند.
و جای ديگر گويد: از فرزندان پيامبر (آخرين) شخصی در مكه پديدار خواهد شد كه جانشين آن پيامبر است و پيرو دين جد خود می باشد از عدل او گرگ با ميش آب میخورد و همه جهان به آئين مهرآزمای (محمد) خواهند گرويد.
مهدی (عليه السلام) در ملل مختلف:
در اين بخش سعی بر آن رفته است كه با مختصرترين عبارات گوشهای از اين اعتقادات در ملتهای مختلف را بيان كنيم.
1- ايرانيان باستان معتقد بودند كه گرزا سپه قهرمان تاريخی آنان زنده است و صد هزار فرشته او را پاسبانی ميكنند تا روزی قيام كند و جهان را اصلاح كند.
2- نژاد اسلام بر اين عقيده است كه از مشرق زمين يك نفر برخيزد و تمام قبائل اسلام را متحد سازد و آنها را بر دنيا مسلط سازد.
3- نژاد ژرمن معتقد بود كه يك نفر فاتح از طرف آنان قيام نمايد و ژرمن را بر دنيا حاكم كند.
4- اهالی سربستان انتظار ظهور ماركوكراليويچ را داشتند
5- يهوديان معتقدند كه در آخر الزمان ماشيع (مهدی بزرگ) ظهور میكند و ابد الابد در جهان حكومت میكند ولی او را از اولاد اسحاق میدانند در صورتيكه بوضوح بيان میدارد كه او از اولاد اسماعيل است.
6- مردم اسكانديناوی معتقدند كه برای مردم بلاهائی میرسد. جنگهای جهانی اقوام را نابود میسازند. آنگاه اودين يا نيروی الهی ظهور كرده و بر همه چيره میشود.
7- يونانيان گويند كايوبرگ نجات دهنده بزرگ ظهور كرده و جهان را نجات خواهد داد.
8- اقوام آمريكای مركزی معتقدند كه كوتزلكومل نجات بخش جهان پس از بروز حوادثی در جهان پيروز خواهد شد.
9- چنينها نجات جهان را بدست فردی به نام كرشنا میدانند.
10- اقوام اروپای مركزی در انتظار ظهور بوخس میباشند.
موفق باشید.