سؤال :
امام زمان(عج) فرمود: هر كس ادعاي ديدار مرا داشته باشد، دروغگو است، پس اين همه كتاب ها براي ديدار نوشته مي شود، چگونه توصيه مي شود؟
جواب:
سلام
در مورد ارتباط و ديدار حضرت امام زمان(ع) در دوران غيبت كبري دو نظر وجود دارد:
1ـ عدم امكان ارتباط
اين گروه معتقدند در زمان غيبت كبري امكان ارتباط حضوري و تشرّف به محضر حضرت وجود ندارد، و كسي را كه ادعاي ديدار كند، بايد تكذيب كرد. مهم ترين و معتبرترين دليل اين گروه بر نفي رؤيت و مشاهدة امام عصر(ع) توقيعي است كه شش روز پيش از مرگ علي بن محمد سمري، آخرين سفير خاص امام زمان(ع) از ناحيه حضرت صادر شده است. برابر اين توقيع مدّعي مشاهده، دروغگو است و ادعاي وي قابل پذيرش نيست. متن نوشتة حضرت چنين است: «به زودي از شيعيان من خواهند آمد كساني كه ادعاي مشاهده و ديدن مرا بكنند. آگاه باشيد هر كسي قبل از خروج سفياني و صيحة آسماني، ادعا كند كه مرا ديده است، دروغگوي افترا زننده است».(1)
2ـ امكان ارتباط
عده اي از علماي شيعه بر اين باورند كه در غيبت كبري امكان ارتباط با امام زمان(ع) وجود دارد. دليل اين نظر را داستان هاي مشاهدة حضرت و چند روايت ذكر مي كنند. يكي از آن روايات اين است: امام صادق(ع) فرمود: «صاحب اين امر (امام زمان) به ناگزيز غيبتي دارد، و در دوران غيبت از مردم كناره ميگيرد، و نيكو منزلي است مدينة طيبه و با سي نفر وحشتي نيست».(2)
اين حديث دلالت دارد كه حضرت بيشتر در مدينه و اطراف مدينه است و سي تن از خواص با حضرت همراهند كه اگر يكي بميرد، ديگري به جاي او مي نشيند.
حال اگر كسي اين نظر را بپذيرد، چاره اي جز توجيه توقيع مذكور نيست.
صاحبان نظر امكان ارتباط مي گويند: مراد توقيع شريف كه مي فرمايد: مدعي ديدار دروغگو است، شخصي مي باشد كه ادعاي تشرف و نيابت از طرف حضرت را نمايد. نه كسي كه صرفاً توفيق تشرف يابد. نيز كساني كه توفيق تشرف يابند، ادعاي تشرف نمي كنند، بلكه ديگران از اوضاع و احوال به اين مسئله پي مي برند. بنابراين، اصل ديدن امكان دارد، اما نقل آن جايز نيست يا اگ نقل شد، آن را بايد تكذيب كرد، شايد براي اين كه هر كس نيايد و ادعاي ديدار با امام زمان(ع) و ارتباط با او را كند.
1. بحارالأنوار، ج 52، ص 151 و 53 و ص 318.
2. اصول كافي، ج 1، ص 340، حديث 18.