نیاز به استاد برای سیر و سلوک دارم!

پرسش:

  آیا استادی در تهران هست که من بتوانم به ایشان مراجعه کنم ؟ با توجه به ضرورت استاد در سیر وسلوک من به شدت به استاد نیاز دارم اگر امکان دارد راهنمایی کنید

پاسخ: 

با عرض سلام و آرزوی توفیقات الهی برای شما. از مکاتبه با ما سپاس گزاریم.
در تهران اساتید زیادی هست از جمله آقای محمد شجاعی ،مرحوم آیت الله مجتهدی و آیت الله مجتبی تهرانی. می توانید به کتب و سی دی های این اساتید مراجعه بفرمایید.

بسياري از عالمان سير و سلوك الي الله بر اين عقيده اند كه رهروان راه سعادت و رستگاري بدون داشتن استاد، نمي توانند در اين مسير قدم نهند.
چنان كه در فصل بيست و يكم از رسالة سير و سلوك منسوب به محقّق بحرالعلوم و رساله لبّ اللباب (تقريرات مرحوم علاّمة طباطبايي) وظيفة سالك الي الله را كار كردن زير نظر مربّي و استاد مي داند؛ اعمّ از استادان خاصّ الهي، كه پيشوايان معصومند و استادان عامّ، كه بزرگان پويندة اين راهند.
امّا آگاهان اين فنّ هشدار مي دهند كه پويندگان و عاشقان اين راه مقدّس نبايد به آساني خويش را به اين و آن بسپارند، و تا شخصي را به اندازة كافي آزمايش نكرده اند و از صلاحيت علمي و اخلاقي او آگاهي نيافته اند، خود را در اختيار آنان قرار ندهند، حتّي به ظاهر شدن كارهاي غير عادي و خبر از رازهاي نهاني يا مربوط به آينده و ... قناعت نكنند، چرا كه سر زدن چنين كارها از مُرتاضان غير مهذّب نيز بر مي آيد.
عدّه اي لزوم رجوع به استاد را فقط در ابتداي كار لازم دانسته، پس از پيمودن مرحله هاي قابل ملاحظه، ديگر همراهي آنان را لازم نمي دانند؛ ولي بهره مندي از استادان خاصّ؛ يعني، پيامبر اكرم(ص) و پيشوايان معصوم(ع) در تمامي مرحله ها لازم است. ناگفته نماند كه در سير و سلوك، كار اصلي را سالك انجام مي دهد و استاد نقش راهنماي با تجربه را بازي مي كند، كه از راه و خطرات و خصوصيات آن آگاه است و وسيلة حركت را به خوبي مي شناسد و آن را در اختيار سالك قرار مي‌دهد.
گاهي سالك، نيازمند ذكر خاصّي است تا حالت و مقام معنوي خاصّي در او ايجاد شود كه تشخيص آن با استاد است. نيز مراقبت هايي كه سالك بايد انجام دهد و داراي مرتبه هاي گوناگون است، كه تشخيص آن با استاد است. اگر مراقبة سالك بيش از توان روحي و معنوي او باشد، نمي تواند دوام بياورد و از ادامة راه منصرف مي شود. فايده هاي وجود استاد، فراوان است كه به همين اندازه بسنده مي كنيم.
در اين جا گاه از داستان موسي و خضر ـ كه در قرآن كريم به طور مشروح آمده ـ مثال زده اند؛ چرا كه موسي با آن كه پيامبر اولوالعزم بود، بي نياز از خضر نبود، و بخشي از راه را به كمك او پيمود:
طيّ اين مرحله بي همرهي خضر مكن
ظلمات است بترس از خطر گمراهي
با دقت در داستان خضر و موسي(ع) مي يابيم كه شاگردي موسي(ع) نزد خضر، به فرمان الهي انجام گرفت و براي فراگيري علوم خاصّي از اسرار حكمت خداوند دربارة حادثه هاي گوناگون اين جهان بود. در حقيقت علوم موسي(ع) علم ظاهر بود (و مربوط به دايرة تكاليف) و علم خضر، علم باطن بود‌(و مربوط به دايره فوق تكليف) و اين مسئله با انتخاب يك استاد خصوصي در تمام مرحله هاي تهذيب نفس تفاوت دارد، هر چند اجمالاً به اهميّت كسب فضيلت از محضر استاد اشاره دارد.
به رغم توضيحاتي كه دربارة‌اهميّت استاد داده شد، استفاده نمي شود كه در مباحث اخلاقي همواره استاد خصوصي لازم است، بلكه عمل به دستورهايي كه به صورت كلّي و عمومي در قرآن شريف و سخنان راه‌گشاي امامان معصوم(ع) و كلمه هاي بزرگان علم اخلاق آمده و عمل خالصانه، پرهيزكاري، انجام وظيفه هاي ديني، ‌احترام به والدين و ... همگي زمينه ساز سعادت انسانند. كم نبوده اند كساني كه از اين راه ها به قُرب الهي رسيده و شايستة لطف ويژة خداوند گشته اند.
هر چند وجود استاد خصوصي یا حضور در مقابل استادان عمومی  و ياري جُستن از انفاس قدسية نيكان و پاكاني كه امتحان خويش را به خوبي پس داده اند، براي نيل كمال،‌انكار ناپذير است.
دراين راستا امام علي(ع) در خطبة 105 نهج البلاغه مي فرمايد: "أيّها النّاس استصبحوا من شعلة مصباحٍ واعظٍ متّعظ؛ اي مردم! چراغ دل را از شعلة گفتار واعظي با عمل، روشن سازيد". حال، با اين توضيحات، اگر استاد لايق و غير راهزن را نيافتيم، ملازمت به دستورهاي شرع مقدّس، اساس كار سير و سلوك را تشكيل داده و خلاء استاد را جبران مي كند. از آية 69 سورة عنكبوت استفاده مي‌شود: "والّذين جاهدوا فينا لنهدينّهم سُبُلنا...؛ كساني را كه در راه ما تلاش و مجاهده كنند،‌به قطع به راه هاي خود، هدايشتان مي كنيم... ". اين كه مي فرمايد: بعد از مجاهده و تلاش، مؤمن مشمول هدايت الهي مي شود، اشاره به اين است كه خداوند اسباب هدايت و به عبارتي سير در طريق صراط مستقيم را برايش فراهم مي كند. از حضرت استاد آيت الله بهجت، دربارة ‌معرّفي استاد پرسيدند، فرمود: "آنچه مي داني صحيح است عمل كنيد. اگر ديديد در سيرتان وقفه‌اي رُخ داد، بدانيد از دانسته هاي خود عُدول كرده ايد".

براى برخورداى از بركات معلمان اخلاق و فرزانگان روحانى مى‏توانيد از راه‏هاى زير استفاده نماييد:

1 - به وسيله نامه ،مثلاً مى‏توانيد به دفتر آيت اله ناصر مكارم شيرازى، دفتر آيت اله مشكينى و... نامه نوشته و تقاضاى ارشاد و راهنمايى نماييد.

2 - گوش دادن به نوار، نوار های سخنرانی و رادیو معارف را گوش کنید.

3 - خواندن كتاب، مى‏توانيد از كتاب‏هاى اخلاقى مانند: اخلاق در قرآن، اخلاق در زندگى آيت اله مكارم شيرازى،، جهاد با نفس آيت اللّه مظاهرى، مقالات حجة الاسلام محمد شجاعى، گناهان كبيره آيت اله دستغيب، اخلاق عملی آيت اللّه مهدوى كنى و... بهره ببريد .
4- حضور در درس های اخلاق که در سطح شهر تهران برگزار می شود ، مفید می باشد.
موفق باشید.