چرا عمامه ها سیاه و سفید هستند؟

پرسش:

مگر وظيفه روحاني تبليغ نيست پس چرا عمامه سياه و سفيد دارند اگر يك رنگ بود چه مي شد آيا به نحوي كاسبي نيست؟

پاسخ:

با سلام و احترام

در اين باره گفتني است كه هر كدام از لباس هاي ويژه و يا رنگ هاي مخصوص و يا علامت هاي خاص داراي پيام جداگانه هستند و حتي گاهي لباس ويژه موجب شخصيت حقوقي براي افراد مي شود به طوري كه بي احترامي به آن افراد در آن لباس پيگرد قانوني دارد. به طور مثال در ميان نظاميان و نيروهاي انتظامي رنگ سفيد شناسه نيروي دريايي است و رنگ خاكي شناسه نيروي زميني است و حتي نشانه ها و تعداد درجات هر كدام پيام خاصي دارد. درباره لباس روحانيت نيز علاوه بر اينكه مدل آن شناسه وظيفه اجتماعي آنان است به طوري كه هر كس سوال ديني دارد به آنان مراجعه كنند. رنگ عمامه نيز شناسه دو گروه از روحانيان مي باشد كه براي افكار عمومي مسلمانان و حتي رعايت حقوق آنان موثر است.
لازم است به اين نكته توجه شود كه لباس فعلي روحانيون، لباس سنتي و اصيل مسلمانان در قرن هاي گذشته بوده است و بعد از عقب ماندگي مسلمانان در زمان شاهان بي لياقت قاجار و جريان خودباختگي فرهنگي، شيوه لباس پوشيدن شرقي ها به تبع بسياري از لوازم فرهنگي ديگرشان تابع فرهنگ غالب زمانه گرديد. اما روحانيان تنها قشري بودند كه در مقابل اين تغيير ايستادند.
بر اساس اين توضيح، در گذشته با توجه به جايگاه ويژه فرزندان پيامبر(ص) در ميان مردم (اعم از شيعه و سني) مشخص شدن آنان از ديگران نيز به صورت خواسته اي اجتماعي درآمد. تا آن كه در مصر به آنان لقب شريف داده و پوشيدن لباس خاص سادات در آن زمان متداول گرديد. البته بحث ارتباط لباس با اعتقادات سياسي و مذهبي و اجتماعي قبل از آن نيز مطرح بوده است كما اين كه بني عباس در ابتداي قيام بر عليه بني اميه به نشانه عزاداري براي شهداي اهل بيت(ع) لباس سياه پوشيدند و اين لباس بعدها نيز به عنوان شعار آنان باقي ماند.
به هر حال از زمان هاي گذشته سادات اعم از روحاني و غير روحاني داراي لباس مشخص بودند و اين به دليل خواست عمومي براي شناختن، احترام و اداي ساير وظايف نسبت به فرزندان پيامبر(ص) بود.
بعدها كه مرز بين لباس روحانيان و غيرروحانيان مشخص تر گرديد. سادات غيرروحاني نيز به تدريج مانند مردم عادي لباس پوشيدند (شما در بين سادات مسن تر، افرادي كه كلاه يا شال سبز دارند را مشاهده مي كنيد) اما سادات روحاني لباس خاص سيادت خود را حفظ نمودند. بنابراين اين تفاوت در رنگ نشان دهنده تفاوت در كاركرد نيست.