آيا روح به هنگام خواب به طور كلي از جسم جدا مي شود؟

پرسش:

آيا روح به هنگام خواب به طور كلي از جسم جدا مي شود؟

چرا هنگام خواب انسان گريه مي كند؟ روح چگونه با جسم ارتباط برقرارمي كند؟ آيا روح كاملاً از جسم جدا مي شود؟

پاسخ:

 پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با سایت طلبه پاسخگو

بايد ديد حقيقت(خواب) در موجودات زنده چيست ؟ آيا همه ءموجودات زنده مي خوابند؟ بايد ببينيم خواب ديدن (رؤيا) چيست . آيا مربوط به جسم است يا به روح ؟

مي توان گفت : هنگام خواب , مشاعر و ادراكات انسان به استراحت مي پردازد وبه گونه اي در حالت تعطيلي به سر مي برد.

نيرويي در وجود انسان به نام روح كه از آن تعبيرهاي ديگري نيز مانند نَفْس ,عقل و قلب مي شود و آن را به (جوهر ملكوتى كه بدن را در كارهايش خدمت مى كند)تعريف كرده اند,(1) وجود دارد.

البته اين تعبيرات از نظرياتي به اين نام ها (روح , عقل , قلب و نفس ) استفاده شده است . همه اين تعبيرات در قرآن آمده است . از آيه(و نفخت فيه من روحى ) معلوم مي شود روح مايه حيات انسان است و همه مشاعر و ادراكات از اين جنبه (روح )ناشي مي شود. هنگام خواب بسياري از مشاعر در استراحت و تعطيلي به سرمي برد.

امّا اين كه در خواب , روح كاملاً از بدن خارج شود و بدن بي روح و مرده شود,بدون اساس است , زيرا انسان هنگام خواب زنده و نمرده است و نيز نمي توان گفت انسان خوابيده , مقداري مُرده و مقداري زنده است . روايات انسان خوابيده را (مانند مرده) مى داند «انّما النوم بمنزلة الموت ; خواب به منزله مردن است  » .(2)

مشكلات روحي و رواني و هم اين طور نوع غذا و كيفيت غذا در خواب وتحولاتي كه هنگام خواب براي انسان پيش مي آيد, تأثير دارد. ديدن خواب هاي آشفته و طولاني و خواب هاي هيجان آور غالباً از آثار مشكلات روحي و رواني است . از اين جهت روحيه مطمئن و آرامي كه ناشي از ايمان كامل است , در خواب و سلامت جسم و جان بسيار مؤثر است از اين رو, امام رضا(ع)فرمود:«ما اهل بيت هنگام خوابيدن چند خصلت را مراعات مى كنيم : وضو مى گيريم ; طرف راست صورت را روى متكا مى گذاريم ; 33مرتبه سبحان اللّه و 33مرتبه الحمدللّه و 34رتبه اللّه اكبر مى گوييم ; صورتمان را رو به قبله قرار مى دهيم و سوره حمد وآيةالكرسى و آيه:شهداللّه انّه لااله الاّ هو و الملائكة و اولواالعلم قائماً بالقسط لااله الاّهو العزيز الحكيم » (3) را مي خوانيم .

در روايات ديگر خواندن سوره اخلاص يا (تكاثر)يا قدر و دعاهايي ذكر شده است .(4)

ياد خدا به هر شكلي باعث آرامش مي شود. كساني كه در مدت زيادي باهيجانات و ناراحتي ها روبه رو هستند و آرامش فكري و رواني ندارند, غير ازمشكلات زندگي , در خواب هم مشكل ديدن خواب هاي بي جا و نامناسب وطولاني را دارند. رؤياها رابطه اي تنگاتنگ با اعمال و فكر انسان دارند.

زبان سمبوليك رؤيا به صورت رمزي بوده و بايدسرجمع و تعبير شود تا معناي آن آشكار شود.

پيش آمدهاي دروني انسان در خواب به صورت تصوير در ذهن نقش مي بندد.فكر و احساس در خواب به حدّ بالاي ذهنيّت مي رسد; زيرا كه شخص به خواب رفته , بدون هيچ گونه قصدي خواب مي بيند و سعي در جداسازي خود از حالت نيمه بيداري دارد. رؤياهاي طويل و كوتاه وجود دارد. بعضي از خواب ها وقايعي را كه در آينده رخ خواهد داد, نشان مي دهد كه امروزه دانشمندان مشغول انجام مطالعاتي در اين زمينه هستند و بدون شك اين خواب ها جالب و فراتر از علوم مي باشد. مطالعات نشان داده است شوك هاي روحي دوران كودكي و اختلالات عصبي و رؤياهاي وحشتناك يا احساس خفگي يا ترس مي تواند منجر به ديدن خواب هاي متفاوت گردد. رؤياها مي توانند بر اثر تحريكات خارجي جسماني ,تندرستي يا كسالت بدن يا تعارضات رواني , مانند ضربه هاي روحي دوران كودكي پديدار شوند;(5)

 1.ملامهدي نراقي , جامع السعادات , ج 1 ص 51.

 2.بحارالانوار, ج 13 ص 417.

 3.بحار الانوار, ج 76 ص 210.

 4.همان .

 5.علي اصغر شجاعي , با استفاده از فرهنگ جامع تعبير خواب .