انسان در عمل به دستورات پیامبران الهی، مختار است یا مجبور؟

پرسش:

مهم ترين وظيفه انسان نسبت به عمل كردن به دستورهاي پيامبران چيست؟ آيا مختار است كه به آن ها عمل كند يا مجبور است؟

پاسخ:

با سلام و احترام

همة پيامبران الهي در طول تاريخ از طرف خداوند مهربان بدين جهت برانگيخته شده اند كه بشر را به راه خوشبختي و سعادت هدايت كنند و از پيمودن راه بدبختي و افتادن در منجلاب هلاكت برحذر نمايند. نيز به پاداش هاي خوب و شادبرانگيز عبادت و خداپرستي و كارهاي نيك مژده دهند و از عذاب هاي دردناك و جانسوز كارهاي بد و عدم پيروي از دستورهاي انبياي الهي بترسانند.

انسان در پذيرش راه انبيا و عمل كردن به دستورهاي آنان مختار است، نه مجبور.

هر كس در راه پيامبران الهي حركت كند، دنيا و آخرت خودش را آباد مي كند و هر كس از راه آنان منحرف شود، بايد منتظر زيان هاي دنيوي و عذاب هاي اخروي باشد. در دنيا كسي انسان را مجبور نمي كند كه مثلاً نماز بخواند يا روزه بگيرد، ليكن اگر نماز نخواند و روزه نگرفت، آتش سوزان جهنم در انتظار او است. پس وظيفه عقلي و شرعي انسان پيروي از دستورهاي پيامبران است، يعني اگر كسي بخواهد خوشبخت شود، بايد به آنچه پيامبران گفته اند، عمل كند، ولي جبري در كار نيست. كسي به زور سرنيزه انساني را مجبور نمي كند كه از راه انبيا پيروي كند. قرآن مي فرمايد: "و ما هيچ رسولي در ميان قومي نفرستاديم مگر به زبان آن قوم تا (احكام و حقايق را) براي آنان بيان كند.(1) خداوند خطاب به پيامبر اسلام(ص) مي فرمايد: "ما تو را جز مژده رسان و هشدار دهنده نفرستاديم".(2) و در جاي ديگر فرمود: "ما پيامبران را جز مژده آور و هشدار دهنده نمي فرستيم، و كساني كه ايمان آورند و نيكوكاري كنند، نه بيمي بر آن ها است و نه اندوهگين مي شوند، (ولي) تكذيب كنندگان آيات ما به خاطر نافرماني شان گرفتار عذاب گردند".(3) در آيه ديگر فرمود: "اگر (پيامبر اسلام را) تكذيب كنيد، بدانيد كه امت هاي پيشين هم تكذيب كردند، و بر عهده پيامبر جز پيام رساني آشكار نيست".(4) در آيه ديگر فرمود: "ما راه را به انسان نشان داديم، خواه (بپذيرد) و شاكر باشد يا (نپذيرد) و ناسپاس".(5)

1. ابراهيم (14) آيه 4.
2. فرقان (25) آيه 56.
3. انعام (6) آيه 49.
4. عنكبوت (29) آيه 18.
5. انسان (76) آيه 3.