ولايت تكوينى (2) (نوشته علامه حسن زاده آملی بپاس بزرگداشت آية اللّه علامه طباطبائى رضوان اللّه عليه، در اولين سالگرد رحلت آنجناب)
بسم اللّه الرحمن الرحيم
الحمد و الثناء لعين الوجود، و الصلوة و السلام ...
ولايت تكوينى (1) (نوشته علامه حسن زاده عاملی حفظه الله بمناسبت اولين سالگرد رحلت حضرت آية اللّه، علّامه حاج سيد محمد حسين طباطبائى،قدّس سرّه الشريف)
بسم اللّه الرحمن الرحيم الحمد و الثناء لعين الوجود، ...
پرسش:
چه تفاوتي بين غريزه و هدايت تكويني وجود دارد؟
پاسخ:
با سلام و ادب سلامتي، سعادت و موفقيت شما را از درگاه ايزد منان خواستاريم
از ارتباط شما با سایت طلبه پاسخگو سپاسگزاریم
هدايت تكويني عموميت ...
... بين زن و مرد در حقوق نيست امّا با توجه به خصوصيات و وظايفى كه تكويناً بر عهده مرد و زن نهاده شده، تفاوت هايى نيز در حقوق از جهت تشريعى بين زن و مرد احساس مى شود. اين تفاوتها به لحاظ خلقتى كه زن و مرد ...
... را مطرود و مردود شناخته و دلايلى بر ابطال آن آورده اند. صدر المتألهين شيرازى فيلسوف معروف مى گويد: «دانستى كه نفس در اولين مرحلهء تكوين ؛ درجه اش درجه طبيعت است . سپس به تناسب حركت استكمالى ماده ؛ ترقى ...
... نكته اول:
سنخيت روح و بدن . ذرات بدنى انسان، داراى يك ارتباط تكوينى با روح است كه اين ارتباط، معلول اتحادى است كه در زندگى دنيايى با تعلق روح به بدن پيش مى آيد؛ يعنى با تعلق روح به بدن در دنيا، اتحاد ...
... امام عبارات روشني را بيان داشت وفرمود: امامت ميثاقي است بين خدا و انسان (2) و آن كه بميرد وامام خود را نشناسد همچون كافر مرده است.(3) چنين امامي؛ از نظر اعتقادي دو نوع ولايت بر جامعه دارد 1) ولايت تكويني ...
... اين وجود چگونه غيبت امام مهدي(ع) توجيه مي گردد؟ در اين باره مي گوييم: نخست مي بايست توجه كرد به اين نكته كه از چه جهت وجود امام ضرورت دارد. وجوه ضرورت وجود امام: 1ـ واسطة فيض و هدايت تكويني الهي: وجود ...
... دارد. 3 - همان گونه كه در كتاب تكوينى و خلقت بين زن و مرد تفاوت است و اين براساس نظام احسن در خلقت است، در كتاب تشريع، وظايف و مسئوليت ها نيز بين اين دو تفاوت است. به قول شاعر: جهان چون خط و خال و چشم ...
... ضلالت شرايط هر يك و گونه هاى تعلق مشيت و اراده حكيمانه الهى است. در قرآن مجيد از چهار نوع هدايت سخن رفته است: 1) هدايت تكوينى عام: و آن همان نظام و مكانيسمى است كه خداوند موجودات را طبق آن آفريده به ...
... آدم را از خود او آفريد و سپس براى او حلالش كرد... علامه طباطبايى در توجيه اين نظريه مىفرمايد: حكم ازدواج، يك حكم تشريعى و تابع مصالح و مفاسد است و حكم تكوينى نيست كه قابل تغيير نباشد. ازاينرو ممكن است ...
... مربوط به سيستم انداموارهاى چون بدن است، حال در سيستم اندامواره بزرگترى به نام اجتماع بشرى نيز همين حكمت و ظرافت لحاظ شده است. در نظام آفرينش براى هر يك از مردان و زنان وظايف و مسئوليتهاى تكوين ويژهاى ...
... داشته باشند و خود را به مخلوقات معرّفي كند و آنها را مشمول فيض تكويني و تشريعي قرار دهد. پس اگر ديديم همه رسولان الهي از خداي يگانه خبر ميدهند روشن ميشود كه غير از او معبودي وجود ندارد. در قرآن به اين ...
... يوحنا، 2:1ـ11، سفر تكوين، 19:30 ـ 38 و براي آشنايي بيشتر ر.ك: انيس الاعلام، ج 3 و بشارات عهدين، محمد صادقي، ص 73 و 177؛ 6) سفر پيدايش، 32:34ـ30 7) انجيل متي، 5:38 و اكثر نامههاي پولس به روميان. 8) در ...
... حكم ازدواج، يك حكم تشريعى و تابع مصالح و مفاسد است و حكم تكوينى نيست كه قابل تغيير نباشد. ازاينرو ممكن است كه در ابتداى خلقت به خاطر ضرورت بقاى نسل در جامعه محدود آن روز كه فقط دو برادر و دو خواهر بودند، ...
... إِذا دَعاكُمْ لِما يُحْيِيكُمْ (انفال 24) انسان بايد اين آب حيات را بنوشد تا شاداب و شكوفا بوده باشد، تا سعادت ابدى پيدا كند. به نوشيدن اين آب حيات اسماء- اللّه تكوينى در او پياده مىشود، خودش مىشود ...
... كتاب تدوينى و تكوينى، هر دو مطابق هماند، و انسان كامل هم با هريك آنها مطابق است، آنچنانكه عالم را و يا انسان كامل را در يك كفه ترازو و قرآن را در كفّه ديگر ترازو قرار دهيم، مىبينيم كه يك سر موئى كم ...
... بهمان اندازه انسان است، و به همان اندازه قدر و قيمت دارد، و بهمان اندازه قرآن و بهشتى بلكه بهشت است، اين دارائى است.
انسان بر اثر اين دارائى، ولايت تكوينى بدست مىآورد، و چنان قدرت وجودى پيدا مىكند ...
... بر اصل "قانون عليت" استوار است و محصول طبيعى و نتيجه تكوينى افعال و افكار و عقايد انسان است. همان گونه كه افعال و افكار انسان سرنوشت او را رقم مىزند، تغيير افعال و افكار نيز موجب تغيير و تبديل سرنوشت ...
... كنيم و شيشه اى مىشكند. شكستن شيشه يك حادثه است كه حتماً علتى دارد.
اين كه مى گوييم داراى علت است، قضاى تكوينى است. نيز مسلّما ميزان شكستگى و اندازه و حدود آن، به كوچكى و بزرگى سنگ، قوّت و فشار دست ...
... دارد!
همين گونه است آيه «ما فرّطنا في الكتاب من شيء» (6) اگر مقصود از «كتاب» قرآنباشد، در صورتى كه ظاهر آيه چيز ديگر است و مقصود از كتاب،كتاب تكوين و درباره علم ازلى الهى است.
آيه چنين است: ...
... "قانون عليت" استوار است و محصول طبيعى و نتيجه تكوينى افعال و افكار و عقايد انسان است. همان گونه كه افعال و افكار انسان سرنوشت او را رقم مىزند، تغيير افعال و افكار نيز موجب تغيير و تبديل سرنوشت مىگردد. ...
پرسش:
چه رابطهاي بين علم خدا و افعال انسان وجود دارد؟
پاسخ:
با سلام و ادب سلامتي، سعادت و موفقيت شما را از درگاه ايزد منان خواستاريم
از ارتباط جنابعالی با سایت طلبه پاسخگو سپاسگزاریم
معتقدان ...
... خداوند در امور تكويني و تشريعي هستند، چون امور جهان بر اساس اسباب و علل و تدبير عالم به واسطة آنان صورت ميگيرد.
همانطور كه يك مملكت، رئيس و كارگزاراني دارد، مملكت الهي نيز اينگونه تمشيت شده است.
بناي ...
... و به مرحلهاي از كمال برسد كه دعاي او مستجاب و حتّي تصرف او در موجودات تكويني به فرمان خدا نافذ گردد.
از اين سه احتمال، احتمال اوّل بسيار بعيد به نظر ميرسد كه حروف و الفاظ بدون تكيه بر محتوا و بدون ...
... به نحو غير اختياري است و در مورد انسان اختياري است و لوازم تكويني وتشريعي خاص خود را دارد و خداوند همه لوازم آن را فراهم فرموده است
بنا بر اين براي اين كه انسان با اراده و اختيار خود اين كمالات را طي ...
... متصور شد؛ بنابر اين آفريده شدن انسان براي رسيدن به كمال وسعادت كاملاً طبيعي و معقول است و هدفي غير از اين ، منطقي و معقول نيست.
البته با اين تفاوت كه ديگر موجودات به كمال لايق خود به صورت تكويني و غريزي ...
... كردهاند. چنين حسي بسان احساسات و غرائز ديگر در نهاد انسان به قلم تكويني ترسيم گرديده است و با رشد انسان نيز پرورده ميگردد. شاهد آن آيه "فأقم وجهك للدين حنيفاً، فطرة الله التي فطر الناس عليها..."؛ (1)يعني ...
... پيمان، همان در عالم استعدادها و پيمان فطرت در تكوين و آفرينش انسان است، به اين ترتيب كه به هنگام خروج فرزندان آدم به صورت نطفه از صلب پدران به رحم مادران كه در آن هنگام ذراتي بيش نيستند، خداوند استعداد ...
... به او مي دهد كه بتواند حقيقت توحيد و آيين حق را درك كند،و اين فطرت توحيدي را در وجود او عجين مي سازد. پس منظور از عالم ذر عالم استعداد ها و تكوين و آفرينش است كه خداوند در وجود هر بشري استعداد و آمادگي ...
... ترين آن ها اين است:
منظور از اين عالَم و اين پيمان، همان عالَم استعدادها و پيمان فطرت و تكوين و آفرينش است. به اين ترتيب كه به هنگام خروج فرزندان آدم به صورت نطفه از صلب پدران به رحِم مادران كه در آن ...
... و غريزه، يك امر تكويني است، يعني جزء سرشت انسان است اما غريزه بر خلاف فطرت بيش تر در مورد حيوانات به كار برده مي شود و كمتر در مورد انسان به كار مي رود ولي در مورد جماد و نبات به هيچ وجه به كار برده نمي ...
... تصرّف خاص و تكويني انسان هاي برتر است كه با قدرت و ارادة فوق تصور خالق چنين امور اعجاب برانگيزي هم چون "طيّ الارض" مي شوند، اما حالا اصل مطلب چگونه مي باشد.
خدا خود داناتر است، ولي از ذكر يك مطلب نبايد ...
... است كه بايد تفسيري چون بيهوشي و به خواب يا كما و اغما داشته باشد؟ يا آن كه تصرّف خاص و تكويني انسان هاي برتر است كه با قدرت و ارادة فوق تصور موجب چنين امور اعجاب برانگيزي هم چون "طيّ الارض" مي شوند؟
خَلْع ...
... و رازقيت و تكوين و تشريع خلافتي نداشته , بلكه آن چه از ظاهر آيه مي توان استنباط نمود, اين است كه آدم در تعليم علوم الهي (علَّم الاسماء)خليفه خدا است . به ديگر بيان : معلمي از شئونات ربوبي است , چنان كه ...
... خود را به عرش برساند. بايد توجه داشت كه امانت مصاديق مختلفي دارد كه آن احساس مسئوليت است , از اين رو گفته اند اين امانت , قرآن , عقل , حكومت و ولايت الهي , نمازو...است . مقصود از عرضه نه عرضه تكويني است ...
... واقع نشود، اختيار معنا ندارد.
در پايان اضافه مي كنيم اگر چه اراده تكويني (اراده در آفرينش) الهي آن است كه انسان اختيار و آزادي انجام نيك و بد را داشته باشد، اما اراده تشريعي (قانون و احكام) الهي آن است ...
... و بديها، امور اعتباري نيست، بلكه ريشه در تكوين و ريشه درسنتهاي الهي دارد؛ يعني، اطاعت و فرمانبرداري در حقيقت شهد و معصيت و گناه در واقع سم است. به عبارت ديگر خوبيها وبديها حقيقي است و اين حقيقت به ...
... وجود ندارد و نمي تواند وجود داشته باشد".(1)
قضا و قدر و سرنوشت به معناي صحيح آن است كه بدانيم قضا در اصل به معناي حكم، و قدر به معناي اندازه گيري است كه به قضا و قدر تكويني و تشريعي تقسيم مي شود.
منظور ...
پرسش: چرا لواط از زنا پستتر است؟ چرا نميتوان با اعضاي خانواده شخص مورد تجاوز ازدواج كرد؟ پاسخ: با سلام و احترام اسلام براي جلوگيري از كارها خلاف، قوانين سختي جعل كرده تا از آنها پرهيز شود. ...
پرسش:
چرا بعضي از اولياي خدا با اين كه در اجراي دستورهاي شرع مقدس دقت دارند، ازدواج نميكنند؟
پاسخ:
با سلام و احترام
اصل ازدواج امري بسيار پسنديده و ارزشمند بوده و ريشه در تكوين و آفرينش دو ...
... خداوند سبحان و به عبارت ديگر, در خداشناسى ما ايفا مى كند. از سوى ديگر, اين اصل با كل نظام تكوينى و تشريعى عالم در ارتباط است و قبول يا رد آن مى تواند كل جهان بينى ما را دگرگون سازد. افزون بر اين, عدل الهى ...
... او مي دهد كه بتواند حقيقت توحيد و آيين حق را درك كند،و اين فطرت توحيدي را در وجود او عجين مي سازد. پس منظور از عالم ذر عالم استعداد ها و تكوين و آفرينش است كه خداوند در وجود هر بشري استعداد و آمادگي براي ...
... ديگر. در ديدگاه و آموزه هاي ديني، شناخت مراحل تكويني بُعد مادي انسان، ديدگاه او را نسبت به خود متحوّل مي كند. تعابيري كه قرآن مجيد براي بيان جنبة مادّي انسان به كار برده است، عبارتند از: خاك، گل، گل چسبنده، ...
... جديدي را بوجود مي آورند كه به درجاتي در دوحالت خوشايند و ناخوشايند متصوّر خواهد شد و چنين رمزهائي مي تواند عواطف ساختاري فرد را زمينه سازي نمايد .
احساسات و عواطف كسب شده وهمترين نقش را در تكوين شخصيت ...
... عقل يا واقعيتى تكوينى (و عينى) كه نتيجه آن عمل است، ارشاد مىكند مانند طبيبى كه به مريض دستور مىدهد فلان غذا را نخور. اين دستور يك تكليف قانونى نيست كه اگر خلاف كند، او را به مجازات رسانند، بلكه به اين ...
... به سهم خود نقشى در كيفيت تكوين جنين ايفا مىكنند. در عين حال همه عوامل درعوامل مادي خلاصه نمي شود ، بلكه عوامل ارادي و اختياري انسان ها در شكل دادن شخصيت انان ازاهميت بيشتري برخوردار است. در اين جا ممكن ...
... يا با شكستن صندوق و انبار چيزي را دزديده است، تفاوت وجود دارد و... . 2- مجازاتي كه با عمل رابطه تكويني يا علت و معلولي دارد، مثلاً بين خوردن سمّ و مسموم شدن رابطه تكويني وجود دارد، چه شخص بداند و چه نداند، ...
... اين سنين، ظهور و خودنمايى در وجود جوان دارد. فرويد معتقد است كه علت تكوين مذهب مبنى بر دو پديده زير است:
1- تشويش و اضطراب انسان در برابر تحريكهاى غريزى خود.
2- ترس انسان در برابر نيروهاى خصمانه طبيعت. ...
... تكوينى خود را مى پيمايد. امام اميرالمؤمنين(ع) فرمود: "خداوند امور عالم را بر حسب مصلحت و طبق مقتضيات به جريان مى اندازد، نه بر وفق خواسته و رضاى بشر".(1)
هزار نقش برآرد زمانه و نبود يكى ...
... و منع را پيش نگرفت، بلكه در صدد اصلاح و تعديل آن برآمد. چه اينكه الزاماتى طبيعى و تكوينى در متن خلقت موجود است كه تشريع و قانون نمىتواند صد در صد آنها را به ميل خود تغيير دهد.
خداوند متعال مى فرمايد: ...
... جدّ پدرى خود اجازه بگيرد، چون تكوينا مفسده دارد.
آيا صيغه خواندن براى دختر باكره بدون اطلاع خانواده اش صحيح است؟ صحبت كردن آن ها با هم ديگر چه حكمى دارد؟
ج. بايد احتياطا با اجازه ى پدر دختر باشد ...
... كه رحم مادر در تكوين و شكلگيري شخصيت نيك و بد انسان نقش دارد. به اين بيان كه رسول اكرم(ص) در حديث مزبور به قانون وراثت نظر داشتهاند. عامل وراثت كه دانشمندان علوم تربيتي و رواني از آن به عنوان عامل مهم ...
... بلند آن است كه در جهان تكوين و تشريع, هر چيزى موقعيت و جايگاه مناسب و درخور خود دارد و عدل آن است كه اين تناسب رعايت گردد و هر چيز در جاى مناسب خود قرار گيرد. اين معنا, جامعترين معناى عدل است و معانى پيشين ...
... و جدا از يكديگر در نظر گرفت، بلكه بايد آنها را به صورت مجموعى كه هر عضو واقعاً و تكويناً جزء و عضو يك نظامند و در اين صورت هر امر جزيى و موردى بايد با نظام سنجيده شود. در يك مجموعه، هر جزء موقعيت خاصى ...
... را بپوشانيد، يا ديدها را بشكنيد كه او را نبينيد، آن روز، سخن از محرم و نامحرم نيست؛ چون قيامت ظرف تكليف نيست و لذا اين دستور هم دستور تكويني است و نه تشريعي؛ يعني شما توان آن را نداريد كه نور اين بيبي ...
... كه در اين آيه اراده تكوينى خداوند بر دفع پليدى از اهل بيت مورد نظر است، نه اراده و خواست تشريعى او كه عموم مكلّفين را شامل مى شود. پس گفتار ابن تيميه مخالف صريح آيه شريفه است.
هم چنين براساس روايات فراوان ...
... و به تعبير بهتر از باقيمانده گل حضرت آدم خلق شد و ديگر آنكه او از دنده پهلوي حضرت آدم به وجود آمد. ادعاي دوم در حقيقت مربوط به سِفر تكوين تورات است كه زن را آفريده از يكي از دندههاي آدم دانسته است. البته ...