چه کسانی درآمد فدک را مصرف می کردند؟

پرسش:

در آمد حاصل از فدک در چه اموری صرف می شد؟

پاسخ:

با سلام و ادب و عرض تسلیت به مناسبت ایام فاطمیه

گیرم که خانه خانه ی وحی خدا نبود / آتش به بیت ام ابیها روا نبود
آن بانویی که حرمت قرآنی اش سزا ست / در کوچه اش تهاجم اعدا سزا نبود
حالا چه وقت مجلس شورای رهبر است / حیدر مگر خلیفه ی دین خدا نبود

فقرا مصرف‏ كنندگان درآمد فدك     

حضرت زهرا عليهاالسلام در سرزمين فدك نماينده‏اى قرار داد و كارمندانى را تحت فرمانش سپرد، كه پس از محاسبات لازم و پرداخت مخارج، خالص سود ساليانه را خدمت حضرت زهرا عليهاالسلام تقديم مى‏نمود.
درآمد فدك را ساليانه از هفتاد هزار سكه‏ى طلا تا صد و بيست هزار سكه نوشته‏ اند. (1)

هر ساله حضرت به اندازه‏ى قوت خود برمى‏داشت و بقيه را بين فقرا تقسيم مى‏كرد و تا هنگام رحلت پيامبر صلى اللَّه عليه و آله اين شيوه ادامه داشت (2)
و چشمان بسيارى از نيازمندان منتظر سر رسيدن درآمد فدك بود تا از بخشش فاطمه عليهاالسلام زندگى خود را سامانى بخشند.

ده روز پس از رحلت پيامبر صلى اللَّه عليه و آله (3) مأموران ابوبكر به دستور خاص او به فدك رفتند و نماينده‏ى حضرت زهرا عليهاالسلام را از آنجا اخراج كردند و ملك آن را غصب نمودند و درآمد آن را بطور كامل براى مخارج حكومت غاصبانه‏ى خود صرف كردند، و كوچكترين توجهى به سابقه‏ى مفصل امر الهى و عمل پيامبر صلى اللَّه عليه و آله در مورد فدك و سندى كه تنظيم شده بود و شاهدانى كه گواهى دادند و آنچه پيامبر صلى اللَّه عليه و آله در حضور مردم فرموده بود نكردند.

اين تصويرى بود از مراحل فتح فدك و اخراج آن از دست يهوديان، و انتقال آن به پيامبر صلى اللَّه عليه و آله و اعطاى فدك توسط آنحضرت به فاطمه عليهاالسلام و آنچه طى چهار سال مالكيت و تصرف حضرت زهرا عليهاالسلام بعنوان دوران شيرين فدك طى شد تا آنگاه كه دوران غصب آن فرارسيد و شيرينى گذشته را به كام فاطمه عليهاالسلام و شيعيانش تلخ كردند.

1ـ بحارالانوار: ج 29 ص 118.
2ـ بحارالانوار: ج 29 ص 123 ح 25.
3ـشرح نهج‏البلاغه (ابن ابى‏الحديد): ج 16 ص 263.