چرا خداوند کرات دیگر غیر از زمین را آفرید و چه سودی برای انسان دارد؟

پرسش:
چرا خداوند کرات دیگر غیر از زمین را آفرید و چه سودی برای انسان دارد؟
پاسخ :
با سلام و عرض ادب و احترام
در بررسی سوال اول  , بايد نگاه خود را متوجه هدف خداوند از خلقت تمام موجودات عالم و جهان کنیم ؛زیرا همین سوال در همه جا قابل طرح است. در اینجا چند رویکرد وجود دارد :
 1- بر اساس نظر عارفان  ،خاستگاه خلقت از سوي خداي متعال, همان معرفت الهي است. يعني خداوند با مسئله خلقت در صدد برآمد كه خود را بنماياند. براين اساس بايد گفت كه خداي متعال در موجودات و مخلوقات بي نهايت خود, اسماي بي نهايت و جلوه هاي بي نهايت خود را مي نماياند و همين مسئله مي تواند فلسفه آفرينش هرآنچه را كه در آسمانها و زمين است, معلوم كند.
به عبارت دیگر که نزدیک به رویکرد دوم است ، آفرینش تمام عالم هستی چیزی جز مظاهر اسماء و صفات خداوند نیست. هر چیز که در عالم وجود دارد ، نشانی از یکی از اسم ها  و صفت های الهی است ؛ پس هر چه که مخلوقات بیشتر آفرینش یابند ، اسماء و صفات خداوند نمایان تر می شود.
2- از نظر فیلسوفان اسلامی ، آفرینش جهان هستی و از جمله کهکشان و کرات آسمانی به اقتضای صفت رحمت و فیاضیت الهی است.براساس اينكه خداوند فياض مطلق است. مقتضاي فياض بودن حق تعالي اين است كه هرآنچه كه استعداد كمال و كسب فيض از خداي بي نهايت داشته باشد, بتواند از فيض الهي نيز بهره مند شود. بنابراين تمامي موجودات به اندازه ظرف استعدادي خود از خداوند كسب فيض وجودي مي كنند وخداي متعال به جهت فياض بودن خود, حتما چنين فيضي از خود نشان خواهد داد و آن امر مستعد را به كمالِ ممكن خود خواهد رساند.  
از طرف دیگر براساس هويت بي نهايت الهي, براساس نگاه فلسفي, بايد مخلوقات الهي نيز اموري بي نهايت بوده باشند. از اين رو نبايد ازخلفت الهي انتظار داشت که در جایی متوقف شود ، بلکه هر چیزی که امکان وجود دارد ، از فیض الهی بی نصیب نباشد. براي همين نيز امروزه مشاهده مي شود كه كشفيات دانشمندان طبيعي در ناحيه كرات و منظومه ها روز به روز فزوني يافته, و حيرت اهل علم و دانش را بيشتر از پيش كرده است. و اين مويد همان سخن اهل معرفت است كه بشر هر مقدار تلاش نمايد كه حد و مرز خلقت برسد, راه به جايي نخواهد برد چرا كه اساسا براي عالمي كه علت آن امري بي نهايت بوده باشد, پاياني وجود نخواهد داشت.
اما آفرینش این همه کرات آسمانی و...چه فایده ای برای انسان دارد ، از دو جنبه قابل بررسی است:
1- همان گونه که بیان شد ، آفرینش تمام عالم هستی و از جمله انسان ، یا کرات دیگر بر اساس فیض و رحمت خداوندی است که هرچه قابلیت دریافت هستی داشته باشد ، از طرف خداوند فیض هستی را دریافت نماید ، پس نباید بدنبال آن بود که خلقت فلان موجود خاص برای چیز دیگر یا انسان چه فایده ای دارد؟
زیرا قرار نیست که هر چیز برای انسان فایده داشته باشد ، تا خلقتش معنا دار و هدفمند باشد.
2- از نظرعلمی ثابت شده که بسیاری از مخلوقات الهی که از هم بسیار دور نیز هستند ، در همدیگر تاثیر داشته و فوایدی برای هم دارند. وجود کهشانها و سایر کرات در آسمان بی کران به نوعی با هم ارتباط داشته و درهمدیگر تأثیر می گذارند که چه بسا با نابودی یکی ، در کرات دیگر نیز آثاری نا مطلوب بر جای گذارند.
علاوه بر این ، وجود اين منظومه ها با تمام عظمتي كه دارند, مي تواند كاركرد آياتي براي بندگان الهي داشته باشد. به اين معنا كه انسان با كشف و مطالعه اين كرات و منظومه ها مي تواند به جلال و عظمت الهي دست يابد و معرفت خود را نسبت به خداي متعال فزوني بخشيده, و اعمال بندگي خود را از روي بصيرت و معرفت و با عشق و ایمان فزون تری انجام دهند. شايد يك تفسير از آيه شريفه هفتم از سوره هود همين باشد آنجا كه خداي متعال فرمود: «هو الذي خلق السموات و الارض في سته ايام و كان عرشه علي الماء ليبلوكم ايكم احسن عملا».(1) او است خداوندی که آسمان و زمین را درشش روز آفرید و عرش( نشان قدرت) او بر روی آب بود. تا شما را بیازماید که کدامین نیکوترین اعمال را خواهید داشت.
البته ناگفته نماند كه ممكن است غير از هدف فوق اهداف ديگري نيز باشد  كه بايد با تامل و تحقيق اسرار ديگري از نظام موجود را بازگشود و افق هاي ناپيداي هستي را براي بشر معلوم ساخت كه دانش امروزي بخشي از آن را معلوم ساخته است كه البته رفته رفته گستره عجز و جهل آدمي از رهگذر همين علم تجربي آشكار مي شود و معلوم مي گردد كه هستي و اسرار آن بسیار گسترده تر از آن چیزی است که بشر بدان دست یافته است.

پی نوشت ها :
1- سوره هود آیه 7