چكيده از مهمترين مسائل مورد توجه در نظام تعليم و تربيت اسلامى، رشد شخصيتى متعادل و سلامت معنوى زن و مرد است. مقاله حاضر با هدف كشف آموزههاى دينى در زمينه ارتقاى سلامت معنوى زن و مرد در زندگى مشترك، ...
پاسخ های علامه طباطبایی به سوالات
مقامات معنوى و زندگانى ائمه عليهم السلام ائمه اطهار عليهم السلام وسائط فيض الهى س 231- آيا از آيات قرآن كريم مى توان استفاده نمود كه ائمه عليهم السلام واسطه فيض هستند؟ ...
... علی علیه السلام داراى آنچنان توانمندى روحى و معنوى هست كه به آسانى مىتواند دو عبادت نماز و زكات را همراه با یكدیگر و بدون كاستى در حضور قلب و اخلاص انجام دهد و آنجا كه امور شخصى و مادى مطرح است ، همان ...
... علی علیه السلام داراى آنچنان توانمندى روحى و معنوى هست كه به آسانى مىتواند دو عبادت نماز و زكات را همراه با یكدیگر و بدون كاستى در حضور قلب و اخلاص انجام دهد و آنجا كه امور شخصى و مادى مطرح است ، همان ...
... مىدهد كه اكثريت قاطع جنايات و جرائم بزرگ در حال مستى روى مىدهد.(6) آنچه در اين آمارها آمده تنها گوشهاى از آثار و مضرات شراب، آن هم از نظر جسمانى و مادى است امّا آثار مخرب اجتماعى و روحى و معنوى آن ...
... نيز دارد كه از جمله آنها اخلاص و با توجه و خشوع و خضوع خواندن است؛ بنابراين بسيار فرق است بين كسى كه اصلاً نماز نخواند با كسى كه به شرايط باطنى و معنوى آن توجه ندارد. روايات زيادى در مذمت كسانى كه نماز ...
... است بر اساس روايات متعدد «العلماء ورثه الانبياء» «و اما الحوادث الواقعه فارجعوا الى رواه احاديثنا فانهم حجتى عليكم و... روحانيان، امانت داران ائمه اطهار(ع) و مرجع روحى و معنوى و اجتماعى و... مردم مى باشند؛ ...
... از گفتگو با خداوند در حال نماز و مناجات و عبادت و داشتن حال خوش در حال ذكر و توجه به ذات پاك ربوبى از مقوله لذتهاى معنوى باشند كه گاهى از نظر عمق و كيفيت بسيار والاتر و فراتر از لذتهاى مادى مى باشد. ...
... همه قدرتها و علل جهان تحت اراده و قدرت الهى قرار دارند، پس از خدا بخواهد كه اسباب و علل مادى و معنوى جهان را جهت صلاح و منفعت او قرار دهد. 5 - دعا بايد در كنار تلاش و تدبير باشد. پيامبر اكرم(ص) فرمود: ...
... از كارهاى زشت و گناه باز مى دارد.(15) 12- محاسبه و مراقبه ؛ كسى كه خواهان رشد و تكامل معنوى است ، بايد مراقب اعمال خود باشد و هر روزخودش را محاسبه كند تا نقايص و كاستى هاى خود را جبران و نقاط قوتش را تقويت ...
... الهى رانده شده، يعنى مقام معنوى خود را از دست داده و راهى براى ورود به اين موقعيت ندارد. پس رانده شدن شيطان به معناى رانده شدن مكانى نيست تا با حضور او در مكانها منافات داشته باشد، بلكه بدين معنا است ...
... 4- نداشتن هدف درست و اساسى در زندگى، 5- فقدان ايدهآل و آرمان عالى و معنوى، 6- ناكامى و شكست در خواستهها، 7- تعارضات داخلى و ناتوانى در حل آنها، 8- بحران هويت. از میان علت های فوق ، نداشتن اعتقاد و باور ...
... رشد و تكامل معنوى است , بايد مراقب اعمال خود باشد و هر روزخودش را محاسبه كند تا نقايص و كاستى هاى خود را جبران و نقاط قوتش را تقويت كند.
13- دورى گزيدن از صحنهء گناه ; پيشگيرى از گناه آسان ترين راه مبارزه ...
... است. همين طور ديه يك مرد با تقوا، با ديه يك مرد بى تقوا. بنابر اين جهات معنوى از قبيل علم، تقوا و سيادت تأثيرى در مقدار و كم و زيادى ديه ندارد. حال بايد ديد چرا ديه زن نصف ديه مرد است؟ چرا در اسلام به ...
... دوزخمىنمايد. 3) طلب جاه و مقام نزد خلق اظهار نياز نزد نيازمندان است؛ چه آنان نيز همه محتاجانى در پيشگاه خدايند و منزلت نزد آنان اندك سودى ندارد. 4) توجه داشتن به نعمتهاى اخروى و مقامات معنوى. 5) عادت ...
... بيمار را تغيير دهند. اينها جلوى قدر الهى را نمى گيرند، بلكه خود اينها نيز از قدر الهى هستند(4)، يعنى خداوند مقرر نموده است كه عوامل مادى و معنوى (چون دعا، صدقه و انفاق، خدمت به خلق خدا) در سرنوشت انسان ...
... از كتابهاى استدلالى مثل كتابهاى شهيد مطهرى و استاد مصباح استفاده شود و اگر به مباحث معنوى عرفانى و اخلاقى علاقه دارد كتابهاى متناسب با آن معرفى گردد. 5- آشنايى با معارف اصيل اسلامى از طريق قرآن و روايات ...
... منتظر حضرت هر گونه همكارى و هماهنگى با عوامل ظلم و فساد را ترك نمايد و حتى با آن مبارزه كند، نيز خود را از نظر روحى و جسمى و مادى و معنوى براى شكل گرفتن حكومت جهانى مهدى موعود(عج) و شركت در آن آماده نمايد. ...
... معنوى و علاج امراض قلبى و پاك كننده انواع آلودگى ها قرار داده است ، تا انسان پس از گرفتارى به گناه به بركت توبه پاك شده واهل نجات گردد. خوش بخت كسى است كه از اين باب رحمت قدردانى كرده و از آن استفاده كند. ...
... يُصَوِّرُكُمْ فِي الْأَرْحامِ، كَيْفَ يَشاءُ»[26] و چه صور معنوى كه «عَلَّمَ الْإِنْسانَ ما لَمْ يَعْلَمْ»[27] و هرچه را كه به اعتبارى و نظرى و بضرب من التعبير غير و سوى مىگوييم، سمت اعدادى دارند، و ...
... روح، معنوى و از سنخ او است. اگر بدن گرسنه باشد، با تحصيل مطالب بلند و ارزشمند علمى سير نمىشود، بدن نان و آب مىخواهد، او غذا از جنس خودش تقاضا مىكند. و به سير شدن بدن، جان سير نمىگردد.
جان، علوم و ...
... سنلقى عليك قولا ثقيلا»،[18] حمل نمايد.
چون در روايات، كلمات و وسائط فيض الهى، در حدّ فهم و عقل مردم به آنان القاء مىشد، لذا از روايات مرتبه درايت روات بدست مىآيد، كه هر يك در چه حدّى از مقامات معنوى ...
... حكمى دارد.
امام به ابن حنفيه فرمود: «اقرأ و ارق» يعنى سير علمى قرآن بىحد و بىنهايت است، اين بعد معنوى انسان است كه پايان ندارد. ممكن است توهم شود، چه كسى قادر است در اين اقيانوس عظيم الهى وارد شود، ...
... گذارد كه ما حال دعا و توجه پیدا كنیم ترك گناه ، زمینه ى استفاده از رحمت و مغفرت و افاضاتِ معنوى الهى در نظام اسلامى ، فضا گناه آلود نیست هر كسى گناه را انجام داد، گناهكار است ، هر كه مى خواهد ...
... اين امور مستند به يك سلسله علل و اسباب طبيعى و مادى است، ولى در اثر سرعت عمل، محسوس ما نيست، مانند كار شعبده بازان.
ج) سحر با اسباب معنوى در ارتباط است. اين قسم در اثر قدرت اراده و روح است كه مىتواند ...
... صاحب شریعت تاریخ زندگانى پیغمبر(ص) از ولادت تا بعثت نبوت خاصه نظرى به شخصیت معنوى پیغمبر اكرم (ص) شخصیت روحى و فوق العاده رسول خدا سیرت پیغمبر اكرم (ص) --امامت ضرورت وجود امام ...
... مادى و معنوى (چون دعا، صدقه و انفاق، خدمت به خلق خدا) در سرنوشت انسان تأثير گذارند.
اميرالمؤمنين (ع) به نقل از پيامبر اكرم(ص) مىفرمايد: "كمك به نيازمندان هرگاه به صورت صحيح انجام گيرد و نيكى به پدر ...
... است، حیات معنوى جامعه، از وجود امام زمان(ع)، و بقاى آن نیز به بقاى وجود آن حضرت وابسته است.
2⃣ همان گونه که خورشید واسطه ى بهره گیرى موجودات از نور و حرارت است، امام نیز واسطه ى اعلا براى فیض بردن ...
... علل و اسباب طبيعى و مادى است، ولى در اثر سرعت عمل، محسوس ما نيست، مانند كار شعبده بازان.
ج) سحر با اسباب معنوى در ارتباط است. اين قسم در اثر قدرت اراده و روح است كه مىتواند كار غير عادى نظير پيشگويى ...
... كه قرآن و سنت و ساير معصومين از امام حسن(ع) ترسيم كردهاند، با گزارشهایی كه نقل شده، قابل جمع نيست. قرآن در شأن و منزلت امام حسن و ساير اهلبيت آيه «تطهير» را نازل کرد. در حالات معنوى امام حسن آوردهاند: ...
... براى سعادت داشته باشد، نياز اصلى براى دستيابى به آن، امنيّت اجتماعى و آرامش روحى است. تا امنيت و آرامش نباشد، نه نيل به اهداف معنوى ممكن است و نه دسترسى به مقاصد مادى. اگر علم با تزكيه و تهذيب نفس همراه ...
... معصوم(ع)، ابراز عشق پرشور و بىمنتها به معبود يگانه و ستايش پروردگار و يادكرد شكوه و بزرگى او است؛ يعنى انسان به چنان رشد معنوى و بالندگى روحى دست پيدا كند و تا آن جا به آفريدگار بىكرانه نزديك شود كه ...
... و توجه به آن، معرفت فطرى پيدا كرده و شناختش شكوفا شده و با ايمانى راسختر دستورهای الهى را به جا آورد.
بنابراين قرآن يك كتاب تربيت و انسان ساز است كه براى تكامل فرد و جامعه در جنبههاى معنوى و مادى نازل ...
... را بگيرند؟ حضرت فرمود: دعا و دوا مىتوانند سرنوشت بيمار را تغيير دهند. اينها جلوى قدر الهى را نمىگيرند، بلكه خود اينها نيز از قدر الهى هستند(5)، يعنى خداوند مقرر نموده است كه عوامل مادى و معنوى (چون ...
... نپسنديد. آن شخص براى بار سوم گفت: طابَ حَميمُکَ. حضرت فرمود: «چنين نگو». گفت: پس چه بگويم؟ فرمود: «بگو: طابَ ما طَهُرَ مِنْکَ وَطَهُرَ ما طابَ مِنْکَ».[20] يعنى خداوند پاكيزه
ونيكو گرداند به نيكى معنوى ...
... . عذر كسانى كه از آن غافل شوند, چيست ؟
غالباً انسان ها گرفتار لغزش هايى مى شوند و اگر در توبه بسته بود ، رستگارى براى كسى ميسر نمى شد, از اين روخداى حكيم و رحيم توبه را دواى دردهاى معنوى و علاج امراض ...
... آنان را مىآزارد، (8).
محروميت از رحمت الهى
بى ترديد بزرگترين نعمت و عذاب معنوى دوزخيان محروميت آنان از الطاف و عنايات ويژه حق تعالى است آنان نعمت بزرگ حضور در بارگاه قرب پروردگار و مشاهده جمال ...
... حضرت هر گونه همكارى و هماهنگى با عوامل ظلم و فساد را ترك نمايد و حتى با آن مبارزه كند، نيز خود را از نظر روحى و جسمى و مادى و معنوى براى شكل گرفتن حكومت جهانى مهدى موعود(عج) و شركت در آن آماده نمايد. ...
... به اين حالت معنوى بايد ايمان و معرفت را تقويت كرد. وقتى از امام علي(ع) سؤال شد: آيا خدا را ديده اى كه او را عبادت مى كني؟ حضرت فرمود: "خدايى را كه نديده ام عبادت نمى كنم". گفته شد: چگونه خدا را ديده ايد؟ ...
... جهان و طبيعت تنها علل مادّى نيستند و علل ماوراى مادّه نيز مؤثّر و بلكه دامنه تأثيرشان از علل مادّى بيشتر و پيچيده تر است. ولى چون براى انسان علّتهاى مادّى محسوسترند، او از تأثير علل غيرمادّى و معنوى غلفت ...
... آرامش نباشد، نه نيل به اهداف معنوى ممكن است و نه دسترسى به مقاصد مادى. به بيان ديگر: اگر علم با تزكيه و تهذيب نفس همراه نباشد، نه تنها براى بشريت امنيت و آرامش روانى و خوشبختى ايجاد نمىشود، نيز موجب رفع ...
... آن روزها كه نماز نمىخوانديد، در مقابل خدا احساس مسئوليتى نداشتيد و خود را آزاد مىپنداشتيد، از اين رو محدوديت براى خود قائل نبوديد و از لذت مادى برخوردار بوديد، ولى قطعاً از لذات معنوى بهرهاى نداشتيد، ...
... به مقامات معنوى و اخروى و رضايت الهى نائل مىشود. پس در هر كارى انگيزه اصلى فاعل، رسيدن به كمال و خير خودش مىباشد. خدمت به ديگران وسيلهاى براى تحصيل كمال است. نهايت اين است كه گاهى انگيزههاى انسان ...
... تمايلات نفسانى و غرايز جنسى داشت، اما ايمان و عفت ورزى او و استمداد جويى از خدا، موجب گشت از ميدان مبارزه با هواى نفس روسفيد درآيد. چون عزم و اراه وايمان و عفاف را بروز داد. خداوند نعمتهاى مادى و معنوى ...
... اتحاد و وجود انگيزههاى معنوى و هم سرنوشتى يكسان نسبتبه مسائل جهان و دينشان حاصل شده بوده، سرزمينهاى گستردهاى با اموال و امواجانسانى در اختيارشان قرار گرفت. فتوح نگاران نخستين هم گرچه در پديدآمدن ...
... نبايد به دليل فقر و عدم امكانات مادى، اخلاق و ارزشهاى معنوى را از دست داد با انجام بعضى كارها تمام قواى جسمى، روحى و روانى خود را نابود كرد و دچار عواقب سوء و پيامدهاى جبرانناپذير آن شد.
بنابراین ...
... براى طلب آمرزش و برآورده شدن حاجات. 2- نيايش كردن. 3- درخواست حاجت از خدا. 4- مدح و ثنا. 5- تحيّت، درود و سلام. 6- تضرّع. 7- نفرين است.(1)
خدا انسان را نيازمند آفريد. اين نيازمندى در دو بُعد مادى و معنوى ...
... و تقوا و ايمان آن چنان تكامل يابد كه مظهرى از اسم الهي گردد.
اين تكامل معنوى و روحانى (كه پرتوى از آن اسم اعظم الهى است) قدرت بر اين كار را فراهم مى كند.(2))
براى توضيح بيشتر اين بحث مراجعه كنيد به ...
... مشروع به گرفتارىهاى فراوان روحى، اجتماعى و جسمى دچار شدهاند و عاقبترسوا گشته و شخصيت اجتماعى و معنوى خويش را از دست دادهاند، لذا بايد با توكل به خدا، دست رد بروسوسههاى شيطان زد و هنگام برخورد با چنين ...
... هاى اخلاقى و معنوى جوان مى گردد..
انتخاب دوستانى كه از لحاظ درس و اخلاقى شايسته اند, مى تواند بهترين عامل موفقيت در آينده جوان باشد و او را از انحراف جنسى باز دارد. دوستى با افراد فرومايه ـ كه معمولاً ...
... از لقمه شبهه ناك ، صفاى قلب و لطافت روح نصيبش گردد به طورى كه امور معنوى و ماوراى حس را درك نمايد.
مانند اين داستان و بالاتر از آن ، از عده اى از علماى ربانى و بزرگان دين نقل گرديده و چون نقل آنها خارج ...
... و هدايتى بود از هدايت معنوى روح حضرت امام (رضوان الله عليه) كه هنوز اين ملت را رها نكرده و اين رحمتى بود از طرف خداوند كه در كوران اين مصيبت جانكاه، با تعيين آيت الله خامنه اى كه از ياران صديق امام و ...
... و معنوى نيز ضرورى است. و اين جنبه نيز در حكم به حرمت و نجاست مهم است. از اين رو، خوك از يك سو به علت تغذيه نامناسب و حتى استفاده از فضولات و از سوى ديگر به علت بىمبالاتى در رعايت جفتگيرى به عنوان حيوان ...
... خداوندى دستور دهد كه هم سازنده اوست هم از تمام نيازهاى مادّى ومعنوى او آگاه است و هم از مسير ابدى وآينده او با خبر است.
3- انسان در زندگى خود ناگزير است راهى را انتخاب كند، در اين انتخاب، مسأله مهم آن ...
... بر خلاف آنچه بعضى تصور مى کنند، قرآن در همه جا مردم را به نعمتهاى مادى بهشت بشارت نداده، بلکه از نعمتهاى معنوى نیز کرارا سخن به میان آورده است، که آیات 45 تا 50 سوره حجر نمونه روشنى از آنهاست، بطورى که ...
... دیدگاه اسلام ترک ازدواج و مجرد زیستن نه تنها فضیلتى محسوب نمى شود بلکه به عنوان یک نقیصه و منشأ از دست دادن برکات و آثار فراوان معنوى نیزشناخته شده است.
امام صادق(ع) مى فرماید: " مردى نزد پدرم آمد. پدرم ...
... مقامات معنوى نمىرسیدند، از این رو گفتهاند :هر که در این بزم مقرب تر است، جام بلا بیش ترش مىدهند. هر آزمایش الهى براى بندگان مؤمن و موفق بیرون آمدن از آزمایش، اخذ این کمال و مرتبه وجودى و دست یافتن به ...