آيا پیامبر(ص) قبل از حضرت آدم(ع) آفريده شده بود؟

پرسش  :
 آيا حقيقت دارد كه حضرت محمّد(صلى الله عليه وآله وسلم) سال ها پيش از خلقت حضرت آدم(عليه السلام) آفريده شده است؟
پاسخ:
با سلام و عرض ادب و احترام
 بر اساس روايات اسلامى، نور وجود رسول خدا(صلى الله عليه وآله وسلم) نخستين آفريده خدا و اوّلين فيضى است كه از خداوند نشأت گرفته است. روايات اين موضوع، بسيار فراوان است كه در اين جا تنها به ذكر تعدادى از آنها بسنده مى شود:
1. رسول خدا(صلى الله عليه وآله وسلم): اَوَّلُ ما خَلَقَ اللهُ نُورى؛ اولين چيزى كه خدا آفريد نور من بود.[1]
2. اميرمؤمنان على(عليه السلام): كانَ اللهُ وَ لا شَىْءَ مَعَهُ، فَاَوَّلُ ما خَلَقَ نُورُ حبيبهِ مُحَمَّد؛ خدا بود و هيچ چيز با او نبود، پس اولين چيزى كه آفريد نور محبوبش محمّد بود.[2]
3. رسول خدا(صلى الله عليه وآله وسلم): اِنَّ اللهَ خَلَقَنى وَ خَلَقَ عَليَّاً وَ فاطِمَةَ وَ الْحَسَنَ وَ الحُسَينَ قَبْلَ اَنْ يَخْلُقَ اللهُ تَعالى آدَمَ حَين لا سَماءَ مَبْنيةً وَ لا اَرْضَ مَدْحَيّةً وَ لا ظُلْمَةً وَ لانُورَ وَ لا شَمْسَ و لاقَمَرَ وَ لاجَنَّةً و لانارَ؛ خدا من را آفريد و على و فاطمه و حسن و حسين را آفريد پيش از آن كه آدم را بيافريند آن گاه كه نه آسمان بنا شده اى بود و نه زمين گسترش يافته اى و نه تاريكى و نه نورى و نه خورشيدى و نه ماهى و نه بهشتى و نه آتشى.[3]
4. امام سجاد(عليه السلام): اِنَّ اللهَ عَزَّوَجَّلَ خَلَقَ مُحَمَّداً وَ عَلياً وَ اَحَدَ عَشَرَ مِنْ وُلْدِهِ مِنْ نُورِ عَظَمَتِهِ فَاقامَهُمْ اَشْباحاً فى ضياء نُورِهِ يَعْبُدُونَهُ قَبْلَ خَلْقِ الْخَلْقِ يُسَبِّحُونَ اللّهَ عَزّوجَّل وَ يُقدِّسُونَهُ وَ هُمُ الاْئِمَةُ مِنْ وُلْدِ رَسُولِ اللهِ؛ خداى عزّوجّل محمّد و على و يازده امام را از نور عظمتش آفريد و آنان را در درخشش نورش به صورت شبح قرار داد. آنان
قبل از آفرينش ديگر مخلوقات خدا را مى پرستيدند و تسبيح مى كردند و تقديس مى كردند و آنان همان امامان هدايتگر از خاندان رسول خدايند.[4]
5. امام صادق (عليه السلام): اِنَّ اللهَّ تَبارَكَ وَ تَعالى خَلَقَ اَرْبَعَةَ عَشَرَ نُوراً قَبْلَ خَلْقِ الْخَلْقِ اَرْبَعَةِ عَشَرِ اَلْفِ عام فَهِىَ اَرْواحُنا؛ خداى تبارك و تعالى چهار هزار سال قبل از آفرينش مخلوقات، چهارده نور آفريد كه همان روح ما است.[5]
در اين موضوع ، روايات آن قدر فراوان است كه جاى هيچ گونه ترديدى در اصل آفرينش نورى پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم) و بقيه اهل بيت(عليهم السلام) باقى نمى ماند. آية الله شيخ جواد كربلايى مجموعه اى از اين روايات را در كتاب الانوار المعامله فى شرح زيارة الجامعة نقل كرده و به توضيح آن پرداخته است.

[1]. تفسير ملاصدرا، ج 3، ص 353؛ عوالى اللئالى، ج 4، ص 99؛ بحارالانوار، علاّمه مجلسى، ج 1، ص 97، دارالكتب الاسلاميه.
[2]. بحارالانوار، علاّمه مجلسى، ج 15، ص 27، دارالكتب الاسلاميه؛ تفسير الصراط المستقيم، ج 4، ص 490.
[3]. بحارالانوار، علاّمه مجلسى، ج 15، ص 10، دارالكتب الاسلامية؛ تفسير كنز الدقائق، ج 2، ص 465؛ تفسير البرهان، ج 2، ص 126.
[4]. تفسير القرآن الكريم (ابوحمزه ثمالى) ص 80؛ بحارالانوار، علاّمه مجلسى، ج 25، ص 15، دارالكتب الاسلامية.
[5]. صدوق، كمال الدين، ص 335.