چرا خداوند در قرآن فرمود: «ما زمين و ستارگان را آفريديم»؟

پرسش:
چرا خداوند در قرآن فرمود: «ما زمين و ستارگان را آفريديم»؟ مگر خدا يكى نيست؟
پاسخ:
با سلام و عرض ادب و احترام
اين‌كه در قرآن كريم در برخى ازموارد مى‌فرمايد: «ما آفريديم» چند دليل دارد كه دو دليل آن را برايتان مى‌نويسم:
1. اگر بخواهيد با معلم يا پدر و مادرتان صحبت كنيد مى‌گوييد «تو» يا «شما»؟ روشن است كه نمى‌گوييد «تو» بلكه براى احترام معلم مى‌گويى «شما فرموديد». پس ما در برخى از موارد براى احترام وبزرگ داشت ديگران از ضميرها و فعل هاى جمع استفاده مى‌كنيم. هرچند كسى كه با او سخن مى‌گوييم يك نفر بيشتر نباشد.
در مورد خداى بزرگ نيز به خاطر عظمت پروردگار در برخى از موارد از ضمير جمع استفاده شده و «ما» آمده است. مگر با عظمت‌تر و بزرگ‌تر از خداوند، كسى يافت مى‌شود؟
2. در برخى ازموارد كه افراد ديگرى هم دركارى همكارى كرده‌اند، گوينده، از ضمير جمع استفاده مى‌كند. فرض كنيد در كلاس شما دو تيم تشكيل شده و قرار شده هر تيم يك انشا بنويسد، تا بهترين انشا انتخاب شود. انشا به وسيله سرپرست تيم نوشته مى‌شود البته اعضا هم نظرى داشته باشند، نظر خودشان را مى‌گويند و سرپرست تيم، انشا را مى‌خواند. وقتى انشا برگزيده منتشر شد سرپرست تيم مى‌گويد انشا ما، برگزيده شد و نمى‌گويد انشا من. در مورد خدا نيز چنين است. در برخى از موارد، كارها به فرمان خداوند و به وسيله فرشتگان انجام مى‌شود. دراين گونه موارد نيز گاهى در قرآن از ضمير جمع «ما» استفاده شده; مثلا گرفتن جان انسان‌ها با اراده الهى و به وسيله فرشتگان انجام مى‌گيرد; چنان‌كه روزى دادن، عذاب كردن و... همگى با اراده الهى و به وسيله فرشتگان انجام مى‌پذيرد.
برخى از مفسران در اين باره مى‌نويسند: آوردن ضمير «ما»، براى بيان عظمت و قدرت است، زيرا بزرگان هنگامى كه از خود سخن مى‌گويند، نه فقط از خود بلكه از مأمورانشان نيز خبر مى‌دهند و اين، كنايه از قدرت، عظمت و وجود فرمان بردارانى در مقابل دستورهاى فرمانده است.[1]

[1]. تفسير نمونه، ج 27، ص 377.