تفاوت مرجع تقلید و رهبری جامعه ی اسلامی در چیست؟

پرسش:

 فرق مسند رهبری با مسند مرجعیت تقلید چیست و در مسائلی که بین این دو همخوانی وجود ندارد حکم کدام یک ملاک عمل است؟و اساساً چرا مرجع تقلید رهبر نیست؟ چرا رهبر من تنها مرجع تقلید نیست ؟ و آیا رهبر میتواند مرجع تقلید نباشد؟ آیا کسی جز مجتهد میتواند رهبر را تععین کند؟ و آیا من اگر به درجه ای از رشد و بلوغ فکری و معنوی برسم میتوانم در شخص رهبری که برای من تعیین شده تحقیق و تفحص کنم؟ آیا انسانهایی که در گذشته بین معصوم و غیر معصوم اشتباه کردنند آکنون ممکن نیست بین غیر معصوم و غیر معصوم اشتباه کرده باشند؟

لطفاً پاسخهایتان را تا خد ممکن بر اساس متن قرآن و روایات اهل بیت و تا حد ممکن مفصل و جامع ارائه کنید زیرا باید بر اساس آنها به دوستانم پاسخ بدهم در این صورت سؤالات دیگر نیز از شما پرسیده میشود

پاسخ:

با سلام و احترام

وقتی شخصی توانایی استنباط احکام را از قران وسنت پیدا کرد ‘اصطلاحا مجتهد نامیده میشود و مردم وقتی مجتهدی را مومن‘پاک‘توانمند و عالم تر از مجتهدان دیگر دانستند ‘برای دریافت فتوا به او مراجعه می کنند و با رجوع مردم ‘ او عنوان مرجع تقلید پیدا میکند. اگر همه مردم به یک مجتهد مراجعه کنند او  تنها مرجع می شود و اگر به چند مجتهد مراجعه کنند تعدد مراجع پیش می اید و معمولا این گونه است.اما رهبر  مجتهدی است که وظیفه اداره نظام را به عهده دارد و علاوه بر صلاحیت علمی و فقهی و فتوایی باید توانمندی لازم برای اداره مملکت را هم داشته باشد و هر نظامی هم یک رهبر بیشتر نمی تواند داشته باشد و مجتهدان معمولا بیش از یک نفرند پس باید از بین آنان صالح ترین انتخاب شود و این وظیفه نمایندگان مردم در مجلس خبرگان است.پس رهبر مجتهدی است که از طرف خبرگان به عنوان صالح ترین فرد برای اداره نظام انتخاب شده است.

_ در مسائل غیر حکومتی هر کس به فتوای مجتهد و مرجع خودش رجوع می کند ولی در مسائل حکومتی همه حتی مجتهدان باید تابع رهبر باشند زیرا در غیر این صورت هرج ومرج پیش امده و نظام به هم می خورد در حالی که حفظ نظام از مهمترین واجبات است.

چون رهبر نمی تواند بیش از یک نفر باشد بقیه مراجع فقط دارای شان مر جعیت خواهند ماند.

مرجع تقلید باید عادل‘زاهد‘و اعلم باشد و چون مصداق اعلم از نظر افراد مختلف است و تعیین مرجع هم با شناخت خود فرد در صورت صاحب نظر بودن یا با معرفی دو فرد صلاحیت دار است به طور طبیعی تعدد مراجع پیش می اید و محذوری هم نیست ولی در رهبری چون تعدد  ممکن نیست باید به رهبری کسی گردن نهاد که من حیث المجموع برترین باشد و برای متعدد نشدن مصداق ‘بایدبه تشخیص اکثریت خبرگان گردن نهاد.

_رهبر باید اسلام شناس و مجتهد باشد و ممکن است کسی از لحاظ علم و عدالت و تدبیر در مجموع برترین تشخیص داده شود ولی مرجع نباشد.

_تعیین رهبر به وسیله مردم است و چون رهبر باید اسلام شناس و در مجوع از بقیه اسلام شناسان برتر باشد تشخیص ان از افراد عادی ممکن نیست از این رو مردم باید با انتخاب خبرگان رهبر را انتخاب کنندمثل راه شناسایی مرجع که با کمک مرجع شناسان است.

_ انتقاد از رهبری جایز است و افراد می توانند نظرات خود را قبل از انتخاب رهبر یا بعد از ان مطرح کنند البته با حفظ حریم ها و دوری از تخریب و دروغ و... ‘ولی تحقیق و تفحص از رهبری وظیفه مجلس خبرگان است.

_اری همان طور که در صدر اسلام مسلمانان اشتباه کردند یا اگاهانه غیر صالح را بر گزیدند در این زمان هم ممکن است اشتباه کنند ولی مهم این است که هر کس وظیفه خود را بداند و بدان عمل کند تا ماجور یا معذور باشد.وظیفه مردم انتخاب خبرگان اگاه ‘دلسوز ‘متعهد و شجاع است و وظیفه خبرگان به کار بردن تمام سعی خود در شناسایی مجتهد واجد شرایط اصلح . اگر مردم و خبرگان سعی و کوشش خود را در انجام دادن صحیح وظیفه به کار بردند ‘ ماجور ودر صورت اشتباه معذور خواهند بود و هر کس در این میان از انجام وظیفه شانه خالی کند یا قصور ورزد گناهکار می باشد و قهر خدا در انتظار او.