چرا خداوند با واژه "عارف" توصيف نمي‏شود؟

پرسش:

به چه جهت به خداوند "عليم" اطلاق مي‏گردد، اما به عنوان "عارف" توصيف نمي‏شود؟

پاسخ:

با سلام و ادب سلامتي، سعادت و موفقيت شما را از درگاه ايزد منان خواستاريم

از ارتباط جنابعالی با سایت طلبه پاسخگو سپاسگزاریم

پاسخ به اين سئوال را راغب اصفهاني در كتاب مفردات خود ذيل كلمه "عرف" آورده است. ايشان مي گويد: عرفان ادراك شيء است به وسيله تفكر و تدبر در آثار آن شيء. عرفان اخص ازعلم است و متضاد آن انكار است. به همين خاطر گفته مي شود: فلاني معرفت به خدا دارد، نه علم به خدا، زيرا معرفت بشر به خداوند از راه تدبر و تفكر در آثار او امكان مي پذيرد، نه از راه شناخت و درك ذاتش. به همين قياس در مورد خداوند هم گفته نمي شود خداوند عارف به فلان مطلب است بلكه مي گويند: "الله يعلم كذا" زيرا علم به اشيا و امور براي خداوند علمي بي واسطه است و پروردگار عالم از تفكر و تدبر در آثار شي و براي شناخت آن مبرّاست. از اين رو به خداوند عارف گفته نمي شود و فعل عرف به او منسوب نمي گردد، بلكه او را عالم و علم خوانده اند.(1)

هم چنين بايد توجه داشته باشيم كه اسما و صفات الهي، توقيفي است و خداوند را به اسما و صفاتي توصيف مي كنيم كه مأثور باشد، يعني در آيات و يا روايات صحيح وارد شده باشد.

1. مفردات راغب، باب العين، ص 331.