پرسش:
چرا اساساً بعضي از موسيقي هاي خاص در شرع حرام است ؟
پاسخ:
با سلام و ادب سلامتي، سعادت و موفقيت شما را از درگاه ايزد منان خواستاريم
1-از مقام معظم رهبري حضرت آيه الله خامنه اي « دامت بركاته » سؤال شده است «ملاك موسيقي حلال از حرام چيست » و آيا موسيقي كلاسيك حلا ل است ؟ بسيار مناسب است كه معيار آن را بيان فرماييد ؟ جواب فرمودند ( هر موسيقي كه به نظر عرف. موسيقي لهوي و مطرب كه مناسب مجالس عيش و نوش است باشد موسيقي حرام محسوب مي شود و فرقي نمي كند كه موسيقي كلاسيك يا غير كلاسيك باشد تشخيص موسيقي هم موكول به نظر عرفي مكلف است و اگر موسيقي اينگونه نباشد بخودي خود اشكال ندارد)
2- گاهي از راديو و تلويزيون آهنگهايي پخش مي شود كه به نظر من مناسب با مجالس لهو و فسق هستند آيا بر من واجب است كه در گوش دادن به آنها خود داري نموده و ديگران را هم منع كنم ؟ جواب فرمودند« اگر آنها را از نوع موسيقي مطرب و لهوي مناسب با مجالس لهو مي دانيد. جايز نيست به آنها گوش دهيد ولي نهي از منكر ونهي از ديگران منوط به اين استكه احراز نمائيد كه آنان هم آهنگهاي مزبور را از نوع موسيقي حرام مي دانند». (1)
اما بحث درباره موسيقي وغناء در آيه كريمه قرآن‌سوره لقمان آيه6 چنين آمده است كه « وَ مِن الناسِ مَن يَشتَري لَهوالحديث لِيُضّلَ عَن سَبيل الله» يعني :بعضي از مردم سخنان باطل وبيهوده خريداري مي كنند تا مردم را از روي جهل وناداني گمراه سازند» (2) اجازه دهيد كمي درباره ( لَهُوالحديث) در آيه صحبت كنيم . دراحاديث كه از اهل بيت (ع)بما رسيده است تعبيرهاي مختلف به چشم ميخورد . امام صادق (ع)فرمودند : « الغناء عمل لا يَنظُرُالله اِلي اَهلِه » (3) مجلس غناء وخوانندگي لهو وباطل است كه خدا به اهل آن نمي نگرد» واين همان مصداق سخن خداست كه در قرآن فرموده است بعضي از مردم هستند كه سخنان بيهوده خريداري ميكنند تا مردم را از راه خدا گمراه سازند وبراي آنان عذاب مهيني يعني عذاب خواركننده خواهد بود.
اما چرا غناء حرام است ؟ بدون شك غناء بطور اجمال از نظر مشهور علما شيعه حرام است وشهرتي در حد اجماع دارد وبعضي از علماي اهل سنت همين عقيده را دارند كه ميتوانيد به تفسير قرطبي ج7 ص51 و36 مراجعه نماييد . پس در حرمت غناء و موسيقي مشكلي وجود ندارد ، مشكل موضوع غناء‌است آيا هرصوت خوش وزيبايي غناء است ؟ خير ، چون در روايات آمده ايت كه قرآن واذان را باصداي خوش وزيبا بخوانيد ، اما آنچه از كلمات فقهاء و سخنان اهل سنت ميتوان استفاده كرد اين استكه غناء آهنگهايي است كه متناسب مجالس فسق وفجور واهل گناه وفساد مي باشد وبه تعبير ديگر غناء به صوتي گفته ميشود كه قواي شهواني را در يك انسان تحريك مي نمايد . مخصوصاً اگر آهنگ هم خودش غناء ولهو وهم محتواي آن مانند اشعار عاشقانه وفسادانگيز ! را به آهنگهاي مطربانه بخوانند گرچه اگر اشعار پرمحتوا وآموزنده هم يا قرآن را باآهنگ كه مناسب مجالس عياشان وفاسدان است بازهم حرام وممنوع است . ذكر اين موضوع لازم است كه براي غناء دو نوع. معنا كرده اند :1- معني عام 2- معني خاص
معني خاص همان استكه ذكر شد كه حرام است . اگر آهنگهاي تحريك آميز وباشهوت ومتناسب مجالس لهو وفسق وفجور باشد. اما معني عام كه شامل هرگونه صوت كه بنام غناي حلال وغناي حرام نام گرفته است اما غناي حرام در بالا ذكر شده وغناي حلال صداي خوش كه مفسده انگيز ومتناسب بامجالس لهو لعب نباشد ، پس در تحريم غناء اختلافي نيست . اختلاف در نحوه تفسير آن است . البته غناء مصاديق مشكوك ديگري هم دارد كه گاهي انسان شك مي كند كه راستي اين آواز مناسب مجالس لهو ولعب است يانه ؟دراين صورت به اصل حكم برائت محكوم به حليت است (البته بعد از آگاهي كافي از مفهوم عرفي غناء طبق تعريف فوق وفتواي علماء معظم كه بيان شد)
فلسفه حرام بودن غناء : 1- تشويق به فساد اخلاقي . تجربه نشان داده است كه افراديكه تحت تأثير آهنگهاي غناء و موسيقي بودند راه تقوا وپرهيزگاري را رها كرده وبه شهوت وفساد روي آوردند.
2-غافل شدن از خدا وياداو . تعبير به لهو كه در تفسير غناء در بعضي از روايات آمده اشاره به اين حقيقت است كه غناء انسان را آنچنان مست شهوات مي كند كه از ياد خدا غافل مي سازد . در روايات داريم كه علي (ع) فرمودند« كلُّ ما اَلهي عَن ذِكرالله فهو مِن الميسِر » مولي الموحدين (ع)فرمودند : هرچيزي كه انسان را از ياد خدا غافل مي سازد ودر شهوات فرو مي برد آن در حكم قمار است.» (4)
3- آثار بد روي اعصاب . غناء و موسيقي در حقيقت يكي از عوامل مهم تخدير است ومضر براي اعصاب چون مواد مخدر گاهي بوسيله نوشيدن است مانند شراب وگاهي بوئيدن مانند هروئين وگاهي از طريق تزريق مانند مرفين وگاه از طريق حس سامعه مانند غناء است كه گاهي افراد را نشئه كرده ومست مي نمايد واز همه مهمتر انسان را بي اراده كرده واختيار از كفش مي ربايد.!
درپايان بحث اين نكته ضروري است كه غناء از ابزار كار استعمار است . استعمارگران هميشه از بيداري مردم مخصوصاً نسل جوان وحشت داشته اند وبه همين دليل بخشي از برنامه هاي گسترده اشان فروبردن جامعه درغفلت وبي خبري است وگسترش انواع سرگرمي ها ي ناسالم مثل موسيقي و غيره .......... شما اطلاع داريد كه امروز مواد مخدر تنها جنبه تجارتي ندارد بلكه يكي از ابزار مهم سياسي است . ايجاد مراكز فحشا ،كلوپهاي قمار وتوسعه موسيقي وغناء يكي از ابزارهايست كه جامعه را در تخدير كامل وافكار مردم را منحرف سازد . حتماً در روزنامه قدس مطالعه كرديد كه دو كاميون پراز قوطي شراب خارجي در جاده قم توقيف كردند وبعد ، خبردارشدند كه شرابها بمقصد قم مي بردند تا بمردم وجوانان ، مجاني تقسيم نمايند وجوانان را الكلي و معتاد وبي بند وبار سازند.
1-اجوبه الاستفتائات، س 1143
2- سوره لقمان آیه 6.
3- وسائل الشيعه، ج 17، ص 307، ابواب ما يکتسب به، باب 99، حديث 16... .
در سند اين حديث، « حسن بن هارون» توثيق نشده است و مدح او نيز معلوم نيست، ولي وجود «محمد بن ابي عمر» در اين سند، تا اندازه اي از ضعف آن مي کاهد و مجلسي اول نيز از اين حديث به عنوان «الحسن کالصحيح » نام برده است (روضه المتقين، ج 10، ص 158).
4- حر عاملي، وسائل‌الشيعه، مؤسسه الوفاء، ج12، ص235.
