فضيلت و اعمال ماه رجب

اهمّيت / فضيلت :

بدانكه اين ماه و ماه شعبان و ماه رمضان در شرافت تمام اند و روايت بسيار در فضيلت آنها وارد شده است. 1- از حضرت رسول صلّي الله عليه و آله روايت شده كه : ماه رجب ماه بزرگ خدا است و ماهي در حرمت و فضيلت به آن نمي‏رسد و قتال با كافران در اين ماه حرام است و رجب ماه خدا است و شعبان ماه من است و ماه رمضان ماه امّت من است كسي كه يك روز از ماه رجب را روزه دارد مستوجب خشنودي بزرگ خدا گردد و غضب الهي از او دور گردد و دري از درهاي جهنّم بر روي او بسته گردد . 2- از حضرت موسي بن جعفر عليهما السّلام منقول است كه: هر كه يك روز از ماه رجب را روزه بدارد آتش جهنّم يك ساله راه از او دور شود و هر كه سه روز از آن را روزه دارد بهشت او را واجب گردد. 3- از حضرت صادق عليه السّلام منقول است كه حضرت رسول صلّي الله عليه و آله فرمود كه: ماه رجب ماه استغفار امّت من است پس در اين ماه بسيار طلب آمرزش كنيد كه خدا آمرزنده و مهربان است و رجب را أصب مي‏گويند زيرا كه رحمت خدا در اين ماه بر امّت من بسيار ريخته مي‏شود پس بسيار بگوئيد : أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَ أَسْأَلُهُ التَّوْبَهَ ( مفاتيح الجنان . فصل اوّل . در اعمال ماه رجب ) . ولادت جناب وصي امام اميرالمؤمنين حضرت علي عليه السّلام و همچنين بعثت خاتم الأنبياء حضرت محمّد بن عبدالله صلّي الله عليه و آله و سلّم نيز در اين ماه است که شرافت و عظمت خاصّي به اين ماه داده است .
......................................................................................................

آداب و اعمال :
آداب و اعمال مشترک :
1- روزه / تسبيحات : بدان كه از براي روزه ماه رجب فضيلت بسيار وارد شده است و روايت شده كه ؛ اگر شخص قادر بر آن نباشد هر روز صد مرتبه اين تسبيحات را بخواند تا ثواب روزه آن را دريابد : سُبْحَانَ الْإِلَهِ الْجَلِيلِ سُبْحَانَ مَنْ لَا يَنْبَغِي التَّسْبِيحُ إِلَّا لَهُ سُبْحَانَ الْأَعَزِّ الْأَكْرَمِ سُبْحَانَ مَنْ لَبِسَ الْعِزَّ وَ هُوَ لَهُ أَهْلٌ .

‏2- دعا : حضرت امام صادق عليه السّلام در هر روز ماه رجب مي‏خواندند : خَابَ الْوَافِدُونَ عَلَى غَيْرِكَ وَ خَسِرَ الْمُتَعَرِّضُونَ إِلَّا لَكَ ... . همچنين مستحب است در هر روز اين دعا را بخوانند : اللَّهُمَّ يَا ذَا الْمِنَنِ السَّابِغَهِ وَ الْآلَاءِ الْوَازِعَهِ وَ الرَّحْمَهِ الْوَاسِعَهِ وَ الْقُدْرَهِ الْجَامِعَهِ ... .

3- دعاي حضرت بقيه الله عجّل الله تعالي فرجه الشّريف : شيخ روايت كرده كه، بيرون آمد از ناحيه ي مقدّسه بر دست شيخ كبير ابي جعفر محمّد بن عثمان بن سعيد رضي الله عنه اين توقيع شريف بخوان در هر روز از ايّام رجب‏ : بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِمَعَانِي جَمِيعِ مَا يَدْعُوكَ بِهِ وُلَاهُ أَمْرِكَ ... .

4- زيارت رجبيّه‏ : از جناب ابوالقاسم حسين بن روح رضي الله عنه كه نايب خاصّ حضرت صاحب الأمر عليه السّلام است كه فرمود : زيارت كن در هر مشهدي كه باشي از مشاهد مشرّفه در ماه رجب به اين زيارت مي‏گويي چون داخل شدي : ‏الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَشْهَدَنَا مَشْهَدَ أَوْلِيَائِهِ فِي رَجَبٍ وَ أَوْجَبَ عَلَيْنَا مِنْ حَقِّهِمْ مَا قَدْ وَجَبَ وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ الْمُنْتَجَبِ وَ عَلَى أَوْصِيَائِهِ الْحُجُبِ ... .

5- دعاي يَا مَنْ أَرْجُوهُ لِكُلِّ خَيْرٍ : سيّد بن طاوس روايت كرده از محمّد بن ذكوان كه معروف به سجّاد است براي آن كه آن قدر سجده كرد و گريست در سجود كه نابينا شد گفت : عرض كردم به حضرت صادق عليه السّلام فداي تو شوم اين ماه رجب است تعليم بنما مرا دعايي در آن كه حق تعالي مرا به آن نفع بخشد حضرت فرمود : بنويس ؛ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ بگو در هر روز از رجب در صبح‏ و شام در عقب نمازهاي روز و شب‏ : يَا مَنْ أَرْجُوهُ لِكُلِّ خَيْرٍ وَ آمَنُ سَخَطَهُ عِنْدَ [مِنْ‏] كُلِّ شَرٍّ يَا مَنْ يُعْطِي الْكَثِيرَ بِالْقَلِيلِ يَا مَنْ يُعْطِي مَنْ سَأَلَهُ يَا مَنْ يُعْطِي مَنْ لَمْ يَسْأَلْهُ وَ مَنْ لَمْ يَعْرِفْهُ تَحَنُّناً مِنْهُ وَ رَحْمَةً أَعْطِنِي بِمَسْأَلَتِي إِيَّاكَ جَمِيعَ خَيْرِ الدُّنْيَا وَ جَمِيعَ خَيْرِ الْآخِرَةِ وَ اصْرِفْ عَنِّي بِمَسْأَلَتِي إِيَّاكَ جَمِيعَ شَرِّ الدُّنْيَا وَ [جَمِيعَ‏] شَرِّ الْآخِرَةِ فَإِنَّهُ غَيْرُ مَنْقُوصٍ مَا أَعْطَيْتَ وَ زِدْنِي مِنْ فَضْلِكَ يَا كَرِيمُ‏ ؛ راوي گفت پس حضرت محاسن شريف خود را در پنجه ي چپ خود گرفت و اين دعا را خواند به حال التجا و تضرّع به حركت دادن انگشت سبّابه دست راست پس گفت بعد از اين‏ : يا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِكْرَامِ يَا ذَا النَّعْمَاءِ وَ الْجُودِ يَا ذَا الْمَنِّ وَ الطَّوْلِ حَرِّمْ شَيْبَتِي عَلَى النَّارِ .

6- استغفار : از حضرت رسول صلّي الله عليه و آله روايت شده كه : هر كه در ماه رجب صد مرتبه بگويد : أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ الَّذِي لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ وَحْدَهُ لا شَرِيكَ لَهُ وَ أَتُوبُ إِلَيْهِ‏ و ختم كند آن را به صدقه ختم فرمايد حق تعالي براي او به رحمت و مغفرت و كسي كه چهار صد مرتبه بگويد براي او اجر صد شهيد بنويسد.

7- ذکر لا إله إلاّ الله : و نيز از آن حضرت مروي است كه : كسي كه بگويد در ماه رجب هزار مرتبه لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ بنويسد خداوند عزّ و جل براي او صد هزار حسنه و براي او صد شهر در بهشت بنا فرمايد .

8- ذکر : در جميع اين ماه هزار مرتبه بگويد : أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِكْرَامِ مِنْ جَمِيعِ الذُّنُوبِ وَ الْآثَامِ‏ تا خداوند رحمان او را بيامرزد .

9- نماز : سيّد روايت كرده از حضرت رسول صلّي الله عليه و آله كه : هر كه در روز جمعه ماه رجب چهار ركعت نماز ما بين ظهر و عصر بخواند و در هر ركعتي حمد يك مرتبه و آيه الكرسي هفت مرتبه و قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ پنج مرتبه پس ده مرتبه بگويد أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ الَّذِي لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ وَ أَسْأَلُهُ التَّوْبَهَ ، بنويسد حق تعالي براي او از روزي كه اين نماز را گزارده تا روزي كه بميرد هر روزي هزار حسنه و عطا فرمايد ... .

10- روزه سه روز : سه روز از اين ماه را كه پنجشنبه و جمعه و شنبه باشد روزه بدارد. زيرا كه روايت شده هر كه در يكي از ماه هاي حرام اين سه روز را روزه بدارد حق تعالي براي او ثواب نهصد سال عبادت بنويسد ( مفاتيح الجنان . فصل اوّل . در اعمال ماه رجب ) .

11- زيارت امام رضا عليه السّلام : در ماه رجب زيارت حضرت امام رضا عليه السّلام اختصاصى(خاص) دارد چنانچه عمره در اين ماه فضيلت دارد.

12- ذکر سجده : منقول است كه امام علي بن الحسين عليهما السلام در ماه رجب به عمره تشريف برده بودند و شبانه روز در نزد كعبه نماز مى‏گذاشت و پيوسته در شب و روز در سجده بود و اين ذكر از آن حضرت شنيده مى‏شد كه در سجده مى‏فرمود‏ : عَظُمَ الذَّنْبُ مِنْ عَبْدِكَ فَلْيَحْسُنِ الْعَفْوُ مِنْ عِنْدِكَ‏ ( مفاتيح الجنان . فصل اوّل . در اعمال ماه رجب ) .

* ليلهُ الرّغائب : شب جمعه ي اوّل ماه رجب ؛
ارزش شب ليله الرّغائب :

1- از رسول اکرم صلّي الله عليه و آله و سلّم روايت شده است که فرمود : از نخستين شب جمعه ي ماه رجب غفلت نکنيد چه آن شب را ملائکه (( شب رغائب )) نامند و آن چنان است که چون ثلث شب بگذرد در آسمان ها و زمين مَلَکي باقي نمي ماند مگر اين که در کعبه و حول آن جمع مي شوند و خدا به آنها خطاب فرموده و گويد : اي ملائکه ي من! هرچه مي خواهيد از من بخواهيد. آنها گويند : پروردگارا، حاجت ما اين است که روزه داران ماه رجب را بيامرزي. خداي تبارک و تعالي فرمايد : چنين کردم. و مناسب تر آن است که هر کس اين خبر را بشنود در اين شب بر ملائکه درود بفرستد تا تکليف اين تحيت را به قدر مقدور ادا کرده باشد ( المراقبات ) .

2- از حضرت رسول صلّى الله عليه و آله وارد شده ... هر كه اين نماز را بگزارد چون شب اوّل قبر او شود حق تعالى ثواب اين نماز را به سوى او بفرستد به نيكوتر صورتى با روى گشاده و درخشان و زبان فصيح پس با وى گويد : اى حبيب من بشارت باد تو را كه نجات يافتى از هر شدّت و سختى . گويد تو كيستى؟ به خدا سوگند كه من رويى بهتر از روى تو نديدم و كلامى شيرين‏تر از كلام تو نشنيده‏ام و بويى بهتر از بوى تو نبوييدم ! گويد : من ثواب آن نمازم كه در فلان شب از فلان ماه از فلان سال بجا آوردى. آمدم امشب به نزد تو تا حقّ تو را ادا كنم و مونس تنهايى تو باشم و وحشت را از تو بردارم و چون در صور دميده شود من سايه بر سر تو خواهم افكند در عرصه ي قيامت پس خوشحال باش كه هرگز خير از تو معدوم نخواهد شد. و کيفيت آن چنين است :

روزه و نماز : روز پنجشنبه اوّل آن ماه را روزه مى‏دارى چون شب جمعه داخل شود ما بين نماز مغرب و عشاء دوازده ركعت نماز مى‏گزارى هر دو ركعت به يك سلام و در هر ركعت از آن يك مرتبه حمد و سه مرتبه إِنَّا أَنْزَلْناهُ و دوازده مرتبه قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ مى‏خوانى و چون فارغ شدى از نماز هفتاد مرتبه مى‏گويى‏ : اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ النَّبِيِّ الْأُمِّيِّ وَ عَلَى آلِهِ [وَ آلِ مُحَمَّدٍ] ، پس به سجده مى‏روى و هفتاد مرتبه مى‏گويى :‏ سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلَائِكَةِ وَ الرُّوحِ‏ ، پس سر از سجده بر مى‏دارى و هفتاد مرتبه مى‏گويى :‏ رَبِّ اغْفِرْ وَ ارْحَمْ وَ تَجَاوَزْ عَمَّا تَعْلَمُ إِنَّكَ أَنْتَ الْعَلِيُّ الْأَعْظَمُ‏ ، پس باز به سجده مى‏روى و هفتاد مرتبه مى‏گويى‏ : سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلَائِكَةِ وَ الرُّوحِ‏ ، پس حاجت خود را مى‏طلبى كه إن شاء الله برآورده خواهد شد ( مفاتيح الجنان . فصل اوّل . در اعمال ماه رجب ) .

* نکته مهم :

ممکن است به نظر برسد گرفتن روزه و به جا آوردن اين نماز سخت است. امّا بايد کمي دقّت نمود که چه قدر در انجام اعمال در ماه هاي رجب و شعبان و رمضان تأکيد شده است. واقعاً چرا ؟ مگر در اين سه ماه مبارک چه خبر است و يا به عبارتي بهتر چه اسراري نهفته است که معصومين عليهم السّلام مي خواهند با اين گونه دستور ها و عبادات، دست ما را بگيرند و بالا ببرند تا از اسرار و لطائف و معارف بيشتري آگاه شويم. چون يکي از مخاطبان عزيز و اصلي اين پايگاه، دانشجويان محترم مي باشند، جمله اي را خطاب به اين عزيزان مي گوييم : شما ببينيد ؛ براي فهم يک مسئله ي سنگين رياضي يا فيزيک يا فلان مسئله ي فلسفي يا فلان مسئله ي پيچيده ي کامپيوتر و ... چه قدر تلاش مي کنيد . شايد براي فهم يک مسئله از هر کدام از موارد فوق، دانشجوي محترم همان رشته، بارها و بارها يک تمرين و راه حل را تکرار مي کند تا درست و دقيق بفهمد. حال کمي تفکّر و تعمّق و تعقّل بفرماييد. ببينيد براي حل يک مسئله ي درسي چه مقدار زحمت مي کشيد که حق است. آيا براي ساختن نفس ناطقه و به عبارتي روح و جان خود نبايد زحمت کشيد ؟ غذاي جسم انسان همين آب و نان و سبزي است، امّا غذاي روح انسان علم است و بالاترين علم ها، علوم و معارف الهيه اند که در قرآن و روايات آمده است. شما با آن مسائل درسي معمولاً در هر سال بارها سر و کار داريد، با اين حال سختي فهم و حل کردن آنها را به خود مي دهيد. اين دستور هاي ديني اعم از واجبات و محرّمات و مستحبّات و مکروهات، براي ساختن درست نفس ناطقه ما در مسير صراط مستقيم الهي است. اين دستور هاي و اعمال و مستحبّات مربوط به ماه هاي قمري، سالانه يک بار است . آيا ارزش اين را ندارد که ما در حدّ توان و قابليت خود در انجام هر آنچه که براي مان مقدور است تلاش کنيم تا خود را بهتر بسازيم که ابد در پيش داريم ! خداوند توفيق فهم اين علوم و معارف را به همگان عنايت بفرمايد الهي آمين .

* احياء چهار شب در سال : روايت كرده است ابو البخترى وهب بن وهب از حضرت امام جعفر صادق از پدرش از جدّش عليهم السّلام از حضرت امير المؤمنين علي وصي عليه السّلام كه : آن حضرت را خوش مى‏آمد كه خود را چهار شب در تمام سال فارغ سازد يعنى آن شب ها را به عبادت احيا بدارد. و آن چهار شب : شب اوّل رجب و شب نيمه شعبان و شب عيد فطر و شب عيد قربان بود.

شب اوّل :

1- دعاي رؤيت هلال ماه : از حضرت رسول صلّى الله عليه و آله منقول است كه : چون هلال رجب را مى‏ديد مى‏فرمود : اللَّهُمَّ بَارِكْ لَنَا فِي رَجَبٍ وَ شَعْبَانَ وَ بَلِّغْنَا شَهْرَ رَمَضَانَ وَ أَعِنَّا عَلَى الصِّيَامِ وَ الْقِيَامِ وَ حِفْظِ اللِّسَانِ وَ غَضِّ الْبَصَرِ وَ لَا تَجْعَلْ حَظَّنَا مِنْهُ الْجُوعَ وَ الْعَطَشَ‏ .

2- غسل: چنانكه بعضى از علما فرموده‏اند : از حضرت رسول صلّى الله عليه و آله مروى است كه : هر كه ماه رجب را درك كند و در اوّل و وسط و آخِر آن غسل كند، بيرون آيد از گناهان خود مانند روزى كه از مادر متولّد شده‏ است .

3- زيارت : حضرت امام حسين عليه السلام را زيارت كند .

4- نماز : بعد از نماز عشاء دو ركعت نماز بگزارد و بخواند در ركعت اوّل حمد و ألم نشرح يك مرتبه و توحيد سه مرتبه و در ركعت دوم حمد و ألم نشرح و توحيد و معوذتين را و چون سلام نماز را داد سى مرتبه لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ بگويد و سى مرتبه صلوات بفرستد تا حق تعالى گناهان او را بيامرزد مانند روزى كه از مادر متولّد شده‏ است .

5- دعا : روايت شده است از ابو جعفر ثاني حضرت امام محمّد جواد عليه السّلام كه فرمود : مستحب است كه هر آدمى بخواند اين دعا را در شب اوّل رجب [بعد از عشاء آخره‏] : اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِأَنَّكَ مَلِكٌ وَ أَنَّكَ عَلَى كُلِّ شَيْ‏ءٍ مُقْتَدِرٌ ... پس حاجتت را بخواه ( مفاتيح الجنان . فصل اوّل . در اعمال ماه رجب ) .

روز اوّل ؛ روز شريفى است و در آن چند عمل است‏ : 1- روزه . از امام صادق عليه السّلام اين مطلب روايت شده که فرمود : چون روزه بگيري بايستي گوش و چشم و مو و پوست تو نيز روزه بگيرند و غير از اين اعضاء نيز باز عدّه ي ديگري شماره فرمود ... و خلاصه آن که روزه گرفتن خواصّ ويژه ي شکم و شهوت نيست بلکه روزه دار بودن ساير جوارح نيز در آنها عمومي است. ( المراقبات . ص 125 ) .

روايت شده كه : حضرت نوح عليه السّلام در اين روز به كشتى سوار شد و امر فرمود كسانى را كه با او بودند روزه بدارند هر كه اين روز را روزه بدارد، آتش جهنّم (به اندازه ي) يك سال راه، از او دور شود . 2- غسل . 3- زيارت : امام حسين عليه السّلام را زيارت كند. از امام جعفر صادق عليه السّلام كه فرمود : هر كه زيارت كند حسين بن على عليهما السّلام را در روز اوّل رجب خداوند عالم او را البتّه‏ بيامرزد. 4- نماز : نماز سلمان رضي الله عنه را شروع كند بدين طريق كه ... و در روز آخر ماه نيز چنين كندکه ... ( مفاتيح الجنان . فصل اوّل . در اعمال ماه رجب ) .

* اعتکاف در ايام البيض ماه رجب :
شب سيزدهم‏ : بدانكه مستحب است در هر يك از ماه رجب و شعبان و رمضان آن كه : در شب سيزدهم : دو ركعت نماز بگزارند در هر ركعت حمد يك مرتبه و يس و تبارك الملك و توحيد بخوانند. در شب چهاردهم : چهار ركعت به دو سلام به همين كيفيّت در هر ركعت حمد يك مرتبه و يس و تبارك الملك و توحيد بخوانند. در شب پانزدهم : شش ركعت به سه سلام به همين كيفيّت در هر ركعت حمد يك مرتبه و يس و تبارك الملك و توحيد بخوانند. از حضرت صادق عليه السّلام مروى است كه هر كه چنين كند جميع فضيلت اين سه ماه را دريابد و جميع گناهانش غير از شرك آمرزيده‏ شود.

روز سيزدهم : اوّل أيّام البيض است‏. روزه : ثواب بسيارى براى روزه اين روز و دو روز بعد وارد شده است و اگر كسى خواهد عمل امّ داود را بجا آورد بايد اين روز را روزه بگيرد و در اين روز بنا بر مشهور بعد از سى سال از عام الفيل ولادت با سعادت حضرت امير المؤمنين عليه السّلام در ميان كعبه معظّمه واقع شده است‏ ( مفاتيح الجنان . فصل اوّل . در اعمال ماه رجب ) .

شب (پانزدهم) نيمه ي رجب‏ : شب شريفى است و در آن چند عمل است :‏
1- روزه . 2- غسل.‏ 3- احياء : اين شب را به عبادت احياء نمايد.‏ 4- زيارت : امام حسين عليه السّلام‏ را زيارت کند. 5- نماز : از حضرت صادق عليه السّلام روايت شده دوازده ركعت نماز، هر دو ركعت به يك سلام و در هر ركعت هر يك از سوره حمد و توحيد و فلق و ناس و آيه الكرسي و قدر را چهار مرتبه بخواند و بعد از سلام چهارمرتبه بگويد: اللَّهُ اللَّهُ رَبِّي لَا أُشْرِكُ بِهِ شَيْئاً وَلَا أَتَّخِذُ مِنْ دُونِهِ وَلِيّاً ... .

روز (پانزدهم) نيمه ي رجب‏ :
‏1- روزه. 2- غسل‏ . 3- زيارت : حضرت امام حسين عليه السّلام‏ را زيارت کند. از ابن ابى نصر منقول است كه گفت : سؤال كردم از حضرت امام رضا عليه السّلام كه در چه ماه امام حسين عليه السّلام را زيارت كنيم؟ فرمود: در نيمه ي رجب و نيمه ي شعبان . 4- نماز : نماز سلمان‏ رحمه الله . 5- نماز : چهار ركعت نماز بخواند و بعد از سلام دست خود را پهن كند و بگويد : اللَّهُمَّ يَا مُذِلَّ كُلِّ جَبَّارٍ وَ يَا مُعِزَّ الْمُؤْمِنِينَ ... روايت است كه هر صاحب غمى اين دعا را بخواند حق تعالى او را از اندوه و غم، آسايش بخشد .

6- عمل ام ّداود : كه عمده اعمال اين روز است و براى برآمدن حاجات و كشف كربات و دفع ظلم ظالمان مؤثّر است و كيفيّت آن بنا بر آنچه در مصباح شيخ است آن است كه چون خواهد اين عمل را بجا آورد روزه بگيرد روز سيزدهم و چهاردهم و پانزدهم را پس در روز پانزدهم نزد زوال غسل كند و چون وقت زوال داخل شود نماز ظهر و عصر را بجا آورد و ... ( مفاتيح الجنان . فصل اوّل . در اعمال ماه رجب ) .

شب بيست و هفتم : شب مبعث‏ و از ليالى متبرّكه است و در آن چند عمل است‏ :
1- نماز : روايت شده از حضرت ابو جعفر امام جواد عليه السّلام كه فرمود : همانا در رجب شبى است كه از آنچه آفتاب بر آن مى‏تابد، بهتر است و آن شب بيست و هفتم رجب است كه در صبح آن پيغمبر خدا صلّى الله عليه و آله به رسالت مبعوث گرديد و به درستى كه از براى عامل در آن شب از شيعه ي ما اجر عمل شصت سال است . به خدمت آن حضرت عرض شد كه عمل در آن شب چيست ؟ فرمود : چون بجا آوردى نماز عشا را و به رختخواب رفتى پس بيدار مى‏شوى هر ساعتى كه خواستى از شب تا پيش از نيمه ي آن و بجا مى‏آورى دوازده ركعت نماز مى‏خوانى در هر ركعتى حمد و سوره‏اى از سوره‏هاى كوچك مفصّل ؛ و مفصّل از سوره محمّد است تا آخر قرآن . پس چون سلام دادى در هر دو ركعتى و فارغ شدى از نمازها، مى‏نشينى بعد از سلام و مى‏خوانى حمد را هفت مرتبه و معوذتين را هفت مرتبه و قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ و قُلْ يا أَيُّهَا الْكافِرُونَ هر كدام را هفت مرتبه و إِنَّا أَنْزَلْناهُ و آية الكرسي هر كدام را هفت مرتبه و در عقب همه اين دعا را بخوان : الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي لَمْ يَتَّخِذْ وَلَداً وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ شَرِيكٌ فِي الْمُلْكِ وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ وَلِيٌّ مِنَ الذُّلِّ وَ كَبِّرْهُ تَكْبِيراً ...أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ أَنْ تَفْعَلَ بِي مَا أَنْتَ أَهْلُهُ‏ ، پس هر دعايى كه خواستى بخوان . 2- غسل : مستحب است غسل در اين شب . 3- زيارت : حضرت امير المؤمنين عليه السّلام‏ را زيارت کند كه افضل اعمال اين شب است و از براى آن حضرت در اين شب سه زيارت است كه در باب زيارات به آن اشاره شده است . 4- دعا : در شب مبعث اين دعا را بخواند : اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِالتَّجَلِّي [بِالنَّجْلِ‏] الْأَعْظَمِ فِي هَذِهِ اللَّيْلَةِ مِنَ الشَّهْرِ الْمُعَظَّمِ وَ الْمُرْسَلِ الْمُكَرَّمِ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ( مفاتيح الجنان . فصل اوّل . در اعمال ماه رجب ) .

روز بيست و هفتم : از جمله اعياد عظيمه است و روزى است كه حضرت رسول صلّى الله عليه و آله در آن روز به رسالت مبعوث گرديد و جبرئيل به پيغمبرى بر آن حضرت نازل شد و از براى آن چند عمل است :‏

1- روزه : و آن يكى از چهار روزى است كه در تمام سال امتياز دارد براى روزه گرفتن و برابر است با روزه هفتاد سال‏ . 2- غسل ‏. 3- صلوات : بسيار صلوات فرستادن‏{ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَي مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّل فَرَجَهُم } 4- زيارت : زيارت حضرت رسول و اميرالمؤمنين عليهما السّلام‏ . 5- نماز : از ريان بن الصلت مروى است كه حضرت امام جواد عليه السّلام در زمانى كه در بغداد بود روز نيمه ي رجب و روز بيست و هفتم را روزه گرفت و جميع حشم آن حضرت روزه گرفتند و ما را امر فرمود كه بجا آوريم دوازده ركعت نماز كه خوانده شود در هر ركعت حمد و سوره و بعد از فراغ از نمازها خوانده شود هر يك از حمد و توحيد و معوذتين چهار مرتبه و ... . 6- دعا : مستحب است در اين روز اين دعا را بخوانند : يَا مَنْ أَمَرَ بِالْعَفْوِ وَ التَّجَاوُزِ ... مؤلّف گويد كه اين دعا را حضرت موسى بن جعفر عليهما السّلام در آن روزى كه آن جناب را به جانب بغداد حركت دادند، خواند و آن روز بيست و هفتم رجب بود ( مفاتيح الجنان . فصل اوّل . در اعمال ماه رجب ) .

روز آخر ماه‏ : 1- روزه : روزه‏اش سبب آمرزش گناهان گذشته و آينده است . 2- غسل . 3- نماز : نماز سلمان رحمه الله .

..............................................................................
کتاب شريف (( مفاتيح الجنان )) تأليف محدّث بزرگ حاج شيخ عبّاس قمي رحمه الله مي باشد. * اندکي از کلمات و عبارات کتاب مفاتيح الجنان در مورد اين ماه با ادبيات روان تري نوشته شده است و با متن اصلي کتاب تفاوت ناچيزي دارد.
کتاب شريف (( المراقبات )) تأليف عارف کامل ميرزا جواد آقا ملکي تبريزي رحمه الله مي باشد.
وقايع :
13 رجب 30 سال بعد از عام الفيل ؛ ولادت باسعادت و با برکت حضرت وصي اميرالمؤمنين علي عليه السّلام 15 رجب سال 62 ه.ق ؛ وفات حضرت زينب کبري عليها السّلام در سنّ 57 سالگي 27 رجب ؛ بعثت خاتم الأنبياء حضرت محمّد صلّي الله عليه و آله و سلّم در سنّ مبارک 40 سالگي