چرا خداوند انسان را در رنج آفريده است؟

پرسش:

چرا خداوند انسان را در رنج آفريده است؟

پاسخ:

با سلام و ادب و سلامتي،از ارتباط شما با سایت طلبه پاسخگو سپاسگزاریم

خداوند زندگي انسان را توأم با رنج و مشقت قرار داد تا وي را تربيت كند و استعدادهايش را شكوفا نمايد.

شدايد و ناملايمات براي انسان جنبة سازندگي دارند. بسياري از كمالات و رشدها است كه جز در رو برو شدن با سختي ها و گرفتاري ها ، جز در نتيجة برخوردها، جز در ميدان مبارزه و پنجه نرم كردن با حوادث به دست نمي آيد.

سختي ها در زندگي بشر تنها گوهر واقعي انسان را آشكار نمي كند، بلكه به گوهر وي تكامل مي بخشد، بلاها و سختي ها اثر كيميايي دارند ، و سازنده اند. از موجودي ، موجود ديگر ، از ضعيف ، قوي ، از پست، عالي، از خام، پخته به وجود مي آورند.

همچنين خداوند به وسيله حوادث، انسان ها را امتحان مي كند. قرآن مي فرمايد: "قطعاً همة شما را با چيزي از ترس و گرسنگي و زيان مالي و جاني، و كمبود ميوه ها آزمايش مي كنيم و بشارت ده استقامت كنندگان را".(1)

خداوند براي شكوفا كردن استعدادها و پرورش دادن بندگانش، آنان را با گرفتاري ها مي آزمايد، يعني همان گونه كه فولاد را براي استحكام بيشتر در كوره مي گذارند تا به اصطلاح آبديده شود، آدمي را نيز در كورة حوادث سخت پرورش مي دهد تا مقاوم گردد. امتحان خدا با گرفتاري ها ، به كار باغبان پر تجربه شبيه است كه دانه هاي مستعد را در سرزمين هاي آماده مي پاشد. دانه ها با استفاده از داده هاي طبيعي شروع به رشد و نمو مي كنند، تدريجاً با مشكلات مي جنگند و با حوادث پيكار مي نمايند، در برابر طوفان ها ي سخت و سرماي كشنده و گرماي سوزان، ايستادگي به خرج مي دهند تا شاخة گلي زيبا يا درختي تنومند و پرثمر بار آيد كه بتواند به زندگي خود در برابر حوادث سخت ادامه دهد.

سربازان براي اين كه از نظر جنگي نيرومند و قوي شوند، به مانور و جنگ هاي فرضي مي برند و در برابر انواع مشكلات ، تشنگي ، گرسنگي ، گرما، سرما، حوادث دشوار و موانع سخت قرار مي دهند تا ورزيده و آبديده شوند.(2)

علي (ع) فرمود: "در حوادث روزگار جوهر مردان شناخته مي شود".(3) و فرمود: "سازندگي بلا و گرفتاري ها براي مؤمن سريع تر است از اثر باران در زمين ".(4) حضرت صادق (ع) فرمود: "بلا زينت مؤمن است".(5) رسول گرامي اسلام فرمود: "خداوند بندة مؤمنش را با بلا تغذيه مي كند، همان گونه كه مادر فرزندش را با شير تغذيه مي كند".(6)

حضرت صادق (ع) فرمود :"مؤمن به منزله كفه ترازو است. هر اندازه ايمانش زياد شود، گرفتاريش زياد مي شود ".(7)

از قرآن و حديث استفاده مي شود نظام زندگي انسان در جهان هستي، نظام تكامل و پرورش است و همة مردم (از پيامبران گرفته تا ديگران) در حوادث روزگار دست و پنجه نرم مي كنند تا تربيت و ساخته شوند و شايستگي دريافت پاداش هاي عظيم الهي را كسب نمايند. از طرف ديگر وجود سختي ها در زندگي ، لازمه زندگي مادي است. زندگي مادي همراه با محدوديت و تزاحم و كشمكش ها است. مواد و عناصر در همديگر تأثير مي گذارند، يا اثر همديگر را خنثي مي كنند و به هر ترتيب ، تزاحم حاكم بر عالم ماده است و انسان نيز از اين قاعده مستثني نيست. فيلسوفان مي گويند: "لولا التضاد ما صحّ دوام الفيض؛ اگر تضاد و كشمكش نبود، فيض الهي دوام و استمرار نمي يافت". بنابراين وجود سختي ها و مشكلات نه تنها براي انسان ، بلكه تمام موجودات عالم است، با اين تفاوت كه لازمه تكامل انسان وجود سختي ها است.

1. بقره (2) آيه 155.
2. تفسير نمونه، ج1، ص 527؛ مرتضي مطهري ، ج بيست گفتار، ص 176.

3 تا 7. محمد محمدي ري شهري، ميزان الحكمة ، واژة بلا، شمارة 1891 ، 1899 ، 1931، 1950.