آيا ديدن خواب‏ صادقانه نشان از قلب پاك و بى گناه است؟

سؤال :

آيا ديدن خواب‏هاى صادقانه نشان دهنده قلب پاك و بى گناه بودن بيننده خواب است؟

پاسخ:

با سلام.

ديدن رؤيا هنگام خواب، از دير باز تاكنون عموم انسان‏ها به خصوص دانشمندان را به تحليل و تفسيرهايى كه هنوز به نتيجه قطعى نرسيده، واداشته است. اين كه چگونه انسان در حالت خواب، آن چه را در طول روز بدان فكر كرده، گاهى با اندكى تغيير مى‏بيند و عجيب‏تر اين كه گاهى حوادثى را در خواب مى‏بيند كه هرگز از قبل در تخيلات خود آن را مرور نكرده است، عجيب و غير قابل تفسير مى‏باشد.

ثابت شده است كه انسان‏ها طبق فطرت و ذات خود هنگام خواب متأثر مى‏شوند. صاحبان افكار پريشان، رؤياهاى مشوش و درهم و برهم مى‏بينند. آنها كه شهوت انديشند، رؤياهاى دنيوى و شهوانى مى‏بينند و آنها كه افكار والا داشته و از نفوس پاك و قدسى برخوردارند، رؤياهاى زيبا مى‏بينند و حتى در عالم رؤيا از ديدن اولياى الهى بهره‏مند مى‏شوند. شهيد مطهرى مى‏گويد: «اگر انسان بخواهد خودش را بشناسد، بايد ببيند در خواب چه چيزى را مى‏بيند.» البته اين نكته را نبايد به عنوان قانون و يا قاعده قطعى كه تغييرپذير نباشد دانست. كه هرچه درخواب ديده شود، مى‏تواند معيار شخصيت فرد قرار گيرد، زيرا رؤيا عالمى اسرارآميز است و بعضى از رؤياها كه در عالم خواب به نظر بد و ناپسند مى‏رسند و گاهى موجب تشويش خاطر مى‏شوند، بد نبوده و حتى تعبير مثبت دارند.

برعكس انسان در خواب رؤيايى را مى‏بينند كه به نظرش آرزوى ديدن آن را داشته، ولى در عالم بيدارى با حوادث تلخى تعبير شود كه در انتظارش نبوده است، مثلاً بسيارى گمان مى‏كنند كه ديدن و يا رفتن به كربلا در عالم خواب حتماً به معناى رسيدن به آرزوى زيارت است، حال آنكه نزد تعبير كنندگان كربلا تعبيرى جز غم و اندوه ندارد، به همين جهت تعبير رؤيا را جز از عالمان بزرگى كه در تعبير آن باز نمى‏مانند، نبايد خواست. در عين حال انسان اگر خواب با تعبيرات خوب ببيند، مى‏تواند به به پاكى فطرت و ذاتش پى ببرد. البته فراموش نشود اين كه قاعده كلى و غير قابل خدشه نيست و بسيارى از رؤياها پيرو تفكرات و تخيلات روزانه است. حتى نوع غذايى كه در طول روز يا شب قبل از خواب مى‏خورد، گاهى در كيفيت خواب اثر مى‏گذارد. 

در بيان اقسام خواب، حديثى منقول از پيامبر است: «خواب ديدن سه گونه است:

1 - خواب درست و شايسته كه مژده و بشارتى از سوى خداوند است.

2 - خواب و رؤيايى كه از روى اندوه ديده مى‏شود.

3 - خوابى كه بر اساس ماليخوليا و افكارى كه مشغول به آن بوده شكل گرفته است.»(1)

پي نوشت ها :
1 -  صادق احسان بخش، آثار الصادقين، ج6، ص 402.