چرا طبق آيه 23 سوره نساء ازدواج با زن پسرخوانده بلامانع مى باشد؟

پرسش:
چرا طبق آيه 23 سوره نساء ازدواج با زن پسرخوانده بلامانع مى باشد؟
پاسخ:
با سلام و عرض ادب
 فرزند خواندگى به معناى كه در دوران جاهليت قبل از اسلام وجود داشت، در اسلام وجود ندارد. در قانونى مدنى ايران هم به تبعيت از دين اسلام، فرزند خواندگى وجود ندارد.
در دوران جاهليت كودكى را به فرزندى مى پذيرفتند و همه آثار فرزند صلبى و بطنى را كه عبارت است از محرميّت (محرم شدن فرزند خوانده با مرد و زنى كه او را به فرزند خواندگى پذيرفته اند) و ممنوعيت (ممنوعيت ازدواج فرزند خوانده با محارم مرد و زنى كه او را به فرزند خواندگى پذيرفته اند) و وراثت (ارث بردن فرزند خوانده از مرد و زنى كه او را به فرزند خواندگى پذيرفته اند) بر آن مترتب مى كردند.
در دنياى امروز نيز كه هنوز بسيارى از آداب و سنن جاهليت پا برجاست، برنامه فرزند خواندگى اجرا مى شود.
خانواده هايى كه از نعمت فرزند محرومند، طفلى را به فرزندى مى پذيرند و براى او شناسنامه مى گيرند و همه آثار فرزندى را نيز مترتب مى كنند. البته اين كار تا آن جا كه مربوط به اخلاق، انسانيت، ايثار و احسان مى شود، نه تنها اشكالى ندارد، بلكه در خور تمجيد و تحسين است.آنچه در جامعه ما مرسوم است كه دو زوجى كه بچه دار نمى شوند، كودكى را به فرزندى برمى گزينند و او را بزرگ مى كنند، با فرزند خواندگى كه در اسلام منع نشده، متفاوت است و مانعى ندارد.[1]
از نظر اسلام به صرف اين كه طفلى را به فرزندى بپذيرند و براى او شناسنامه بگيرند، پيوند خانوادگى به وجود نمى آيد. قرآن كريم در اين باره مى فرمايد: (و ما جَعَلَ اَدعِياءَكُم اَبناءَكُم؛[2]خداوند پسر خواندگانتان را پسران واقعى شما قرار نداده است.)
در داستان زيدبن حارثه كه پسر خوانده پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله وسلم) شمرده مى شد، پس از اين كه همسرش را طلاق داد. پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله وسلم)براى از بين بردن سنت غلط فرزند خواندگى دوران جاهليت، مأمور شد تا با همسر طلاق داده شده زيد ازدواج نمايد. اين داستان در سوره احزاب، آيه هاى 36 تا 40 بيان شده است.
بنابراين فرزند خوانده، فرزند واقعى به حساب نمى آيد و احكام فرزند واقعى بر آن مترتب نمى شود، از اين رو طبق آيه 23 سوره نساء ازدواج با دخترخوانده جايز است.

[1]. ر.ك: حقوق خانواده، باقر عاملى، ص 22؛ خانواده در قرآن، دكتر احمد بهشتى، ص 347 به بعد.
[2]. احزاب/4.