پرسش:
صادق: با سلام
یه سوال داشتم.یک خوانده مذهبی با عمل به این حدیث که فرزند در هفت سال اول پادشاه است است به مشکل برخوردند.
پیامبر اسلام (صلی الله علیه وآله) می فرماید:
الولد سیدٌ سبع سنین، و عبدٌ سبع سنین و وزیرٌ سبع سنین:فرزند در هفت سال اوّل زندگی، آقا [و سرور پدر و مادر] است، در هفت سال دوم، بنده فرمانبردار، و در هفت سال سوم، وزیر خانواده [و مشاور پدر و مادر] است.الکافی الاصول و الروضه، ج 6، ص 47.
حالا طبق عمل به این حدیث موفق به تربیت صحیح نشدند و باعث ذهنیت بد به این حدیث شدند که میخوام توضیح بدید منظور حدیث دقیقا چیه؟
با تشکر
پاسخ:
با سلام و عرض ادب
بله همینطوره و حدیث باید تفسیر شود و دقیق فهمیده شود که منظور از آن چیست.
ببینید دوست عزیز در زمان های قدیم که حکومت های شاهی حکم فرما بود،اگر دقت کنیم در کنار هر شاهی وزرا و مشاورینی وجود داشت که گاهی دستورات اشتباه و عجولانه و بی دقت شاه رو تصحیح می کردند و با احترام و ادب کامل شاه رو از تصمیمش باز میداشتند.اینطور نبود که هر دستوری که شاه بده فوری بدون هیچ چون و چرایی عمل بشه و همه بله قربان گوی شاه باشند.
پس اگر امیرالمومنین صلوات الله علیهم اجمعین می فرمایند کودک تا هفت سالگی امیر و فرمان روا هست یعنی اگر کاری غیر عاقلانه و تصمیمی نادرست داشت با بهترین روش و نرم ترین اخلاق در کمال احترام با او صحبت کنند و بچه رو منصرف کنند.نه اینکه با کتک و دعوا و زور و...
و نکته دیگه این که اگر در سن کودکی شخصیت بچه تکریم بشه و مورد احترام قرار بگیره و برخورد منطقی با بچه داشته باشیم و همچنین به اندازه محبت کنیم بستر تربیت مناسب و اطاعت (در هفت سال دوم) رو برای سن نوجوانی آماده کردیم.
این که گفته شده هفت سال اول هفت سال امیری بچه میباشد بدین معنا نیست که بچه هر کاری دلش خواست بکند و شما هیچ عکس العملی نسبت به کار او انجام ندهید؛ بلکه به این معناست که در برابر اعمال نادرست بچه، اورا به صورت مستقیم توبیخ نکنید و تنبیه مستقیم را تا جایی که میتوانید از برنامه تان حذف کنید.
برای اینکه ما بدانیم با فرزند خردسالمان در زمانی که کار ناشایستی انجام داده چطور برخورد کنیم باید به نکات زیر توجه بسیاری کرد:
1. پدر و مادر اولین الگو برای فرزندان خود هستند.
2. در سنین کوچکی بیشترین میزان آموزش را فرزندان از طریق دیدن کسب میکنند.
3.فرزندان هرچه را با چشمان خود ببیند بیشتر باور میکنند تا اینکه همان مطلب را به آنها گوش زد بکنیم.
4. رفتار پدر و مادر حقیقی ترین تلقی ایی هست که یک فرزند از برخوردهای یک انسان در ذهن خود دارد.
5. کودکان نسبت به برخوردهای مستقیم به دلیل روحیه حساسی که دارند عکس العمل منفی نشان میدهند.
بزرگی می فرمود سعی کنید برای فرزندانتان در نقش بازیگر باشید...
برای فهم این مطلب اگر یک مثال رده شود بهتر است:
برای مثال گاهی ما تصمیم داریم در فرزندمان روحیه تشکر و سپاسگذاری را نهادینه کنیم؛با برداشتهایی که از روایات میشود کرد این است که از تذکر مستقیم باید پرهیز کرد ،بلکه بهتر است در مواقعی که والدین برای همدیگر کاری انجام میدهند از همدیگر ،به نحوی که فرزند هم متوجه شود، تشکر کنند، خود به خود این روحیه در او نهادینه میشود و دیگر نیازی به تذکر مستقیم نیست.
اینکه من جلو بچه از کاری که همسرم ،برای من انجام داده ،تشکر کنم ، بهترین راه برای این است که ،به فرزند بفهمانم نسبت به کاری که دیگران برای تو انجام میدهند باید تشکر و سپاس گزاری کنی.
لذا در این سن نباید از تربیت صحیح و تذکرات غافل شد.
موفق باشید.