پرسش:
پدرم رفتار ما با پسرهاي فاميل چون پسر عمو، دايي و حساسيت به خرج ميدهد و اجازه نميدهد كه با آنها به صحبت بپردازيم و يا در داخل اتاق به تماشاي تلويزيون و غيره مشغول شويم. آيا اين كار صحيح است؟
پاسخ:
سلامو ادب
قبل از پاسخ دادن به سؤالتان ميبايست مقدمه اي را بيان كنيم.
انسان موجودي مدني و اجتماعي است و در روابط محتاج به همنوع ميباشد.
احتياجاتي كه نوع بشر نسبت به يكديگر پيدا ميكنند، متفاوت است. احتياج در معيشت، احتياج در فراگيري علوم و صنايع، احتياج در معاملات و عقود. نياز به رفاقتها و دوستيها .
اما احتياج ديگري وجود دارد كه شايد از همه مهمتر باشد و آن احتياج زن و مرد نسبت به هم است كه به واسطه داشتن غريزههاي خاصي لازم ميشود.
تمام اديان و شريعت هايي را كه پيامبران براي هدايت بشر به ارمغان آوردهاند، ميگويد: بشر عاقل آفريده شد تا خوب و بد را تشخيص دهد. با اين حال عقل نميتواند بد و خوب بسياري از امور را تشخيص داده و راهكار اجرايي نشان دهد، مثلاً در بحث غريزه و تمايلات جنسي، عقل محكوم قدرتي به نام نفس و شهوت است و يا در بحث قدرتطلبي، مال دوستي، افزون خواهي و دنيا پرستي، عقل مقهور است. به همين جهت خداوند عالم پيامبران را فرستاد تا مردم را به راه راست هدايت و عقلشان را در مسير بهبودي راه بيندازد.
از جمله اديان الهي دين اسلام ميباشد كه آخرين و برترين و كاملترين دين است و توسط پيامبر گرامي اسلام، از طرف خداوند متعال به مردم عرضه شد. دين اسلام در تمامي آداب و رسوم و شئون اجتماعي توصيه و دستورهايي دارد. از جمله آنها حفظ حريم در روابط زن و مرد و پرهيز از آداب و معاشرتهاي ولنگار است. خداوند متعال در قرآن ميفرمايد: "به مردان مؤمن بگو ديدگان را (از نظر بازي) فرو گذارند و ناموسشان را محفوظ بدارند. اين براي آنان پاكيزهتر است. بي گمان خداوند به آنچه ميكنند، آگاه است.
و به زنان مؤمن بگو: ديدگانشان را فرو گذارند و ناموسشان را محفوظ بدارند و زينتشان را جز آنچه آشكار است، آشكارنكنند. روسري هايشان را بر گريبانهايشان بيندازند و زينتشان را آشكار نكنند، مگر بر شوهرشان يا پدرشان يا پدران شوهرشان يا پسرانشان يا پسران شوهرشان يا برادرشان يا پسر برادرشان يا پسران خواهرشان".(1)
علاوه بر آيات، روايات بسياري در اين باب آمده است كه زن و مرد اجنبي و نامحرم نميتوانند در مكان خلوت، كنار هم باشند، هر چند به دعا و يا نماز مشغول شوند. علت اين مسئله كاملاً مشخص است كه انسان همواره نسبت به جنس مخالف، ميل و هوس دارد، و اين جزء غريزههاي انسان و سرشت او است.
آفرينش راي انسان چنين مقدر كرده است. رابطه زن با مرد و يا به عكس جايز دانسته نشده است مگر در موارد محرميت، مثلاً زن در مقابل شوهر يا پدر و يا جد و برادر و برادر زاده يا خواهر زاده و عمو و دايي، يا مرد در مقابل زن، مادر، مادر زن، خاله، عمه، مادر بزرگ، برادر زاده و خواهرزاده.
به جز زن و شوهر كه نسبت به يكديگر كاملاً محرم هستند و اصولاً يكي از علتهاي زناشويي، تمتع و بهره مندي متقابل است، آنها با ديگر محارم و افراد نامحرمي چون پسر عمو، پسر خاله، پسردايي و پسر عمه رفتاري جدا دارند، چون ايشان هر چند خويشاوندي و نسبت فاميلي دارند، ولي در نظر اسلام، پسر خاله و پسر عمه و پسر دايي و پسر عمو با محرمهاي ديگر تفاوتي ندارند، همان طور كه در آيه اشاره به افراد محرم شده است.
پس به نظريات پدر و عمويتان احترام بگذاريد، زيرا آنها افرادي متشرع و ديندار هستند. دين اسلام ميگويد: دو نفر نامحرم خصوصاً جوان نميتوانند در يك اتاق باشند، زيرا حضور دو نامحرم در محيط خلوت، موجب جاذبههاي شيطاني ميشود، اگر چه آن دو با يكديگر نسبت نزديكي داشته باشند.
دين مقدس اسلام در اين گونه موارد وسواس زيادي به خرج ميدهد و حتي در بيانات معصومان(ع) سفارش شده است كه وقتي فرزندان در يك خانه به سن ده سالگي برسند، بايد رختخواب هايشان از يكديگر جدا شود.(1) در اين روايت حداكثر سن مجاز تا ده سالگي و در بعضي روايتها تا شش سالگي آمده است كه بستگي به نظر و تشخيص والدين و رفتار فرزندان دارد. احاديث مربوط اشاره به داخل منزل و افراد محرم چون برادر و خواهر دارد. پس اگر از اين سن گذشته و وارد مرحله نوجواني و جواني شدهاند، پيشگيريهاي وسيعتري بايد انجام شود و مثلاً برادر و خواهري كه نوجوان يا جوان هستند، نميبايست در يك اتاق خلوت و به دور از حضور پدر و مادر به استراحت بپردازند. پس تربيت نقش اساسي و پرهيز دهندهاي در تمام شئون زندگي دارد.
علما و فقها در باب اجتناب از ارتباط با نامحرم و حضور در محل خاص مثل اتاق دربسته و يا مكانهاي خلوت ميفرمايند: "بودن مرد و زن نامحرم در محل خلوتي كه كسي در آنجا نيست و ديگري هم نميتواند وارد شود، حرام است، چه به ذكر خدا مشغول باشند يا به صحبت. خواب باشند يا بيدار. نمازشان هم در آن جا صحيح نيست، ولي اگر طولي باشد كه شخص ديگري بتواند وارد شود يا بچهاي كه خوب و بد را ميفهمد، در آن جا باشد، اشكالي ندارد".(2)
پس اگر ميبينيد بزرگترها مثل پدر و مادر، دايي، عمو و پدر بزرگ در رفتار شما با فرزندانشان حساسيت
واحد پاسخ به سؤالات دفتر تبليغات اسلامي