نامهای دیگر روز قیامت چیست؟

پرسش:

نام هاي ديگر روز قيامت و علت نام گذاري آن؟ و سوال ديگر معني "راجعون" در نهج البلاغه چيست؟
پاسخ:

با سلام و ادب
 نامهاي قيامت در قرآن مجيد

قسمت مهمي از معارف قرآن، و مسائل اعتقادي آن، بر محور مسائل مربوط به قيامت و رستاخيز دور مي‏زند، چرا كه مهمترين تاثير را در تربيت انسان و روند تكامل او دارد.

نام‏هايي كه در قرآن براي اين روز بزرگ انتخاب شده نيز بسيار است و هر كدام بيانگر بعدي از ابعاد آن روز مي‏باشد، و به تنهايي مي‏تواند مسائل بسياري را در اين رابطه بازگو كند.

به گفته مرحوم" فيض كاشاني" در" محجة البيضاء" در زير هر يك از اين نامها سري نهفته شده، و در هر توصيفي معناي مهمي بيان گشته، بايد كوشيد تا اين معاني را درك كرد، و اين اسرار را يافت.

او بيش از يكصد نام براي قيامت ذكر كرده كه همه يا اكثر آن را مي‏توان از قرآن مجيد استفاده كرد. مانند" يوم الحسرة"" يوم الندامة"" يوم المحاسبة"" يوم المسالة"" يوم الواقعة"" يوم القارعة"" يوم الراجفة"" يوم الرادفة"" يوم الطلاق"" يوم الفراق"" يوم الحساب"" يوم التناد"" يوم العذاب"" يوم الفرار"" يوم الحق"" يوم الحكم"" يوم الفصل"" يوم الجمع"" يوم الدين"" يوم تبلي السرائر"" يوم لا يغني مولي عن مولي شيئا"" يوم يفر المرء من اخيه"" يوم لا ينفع مال و لا بنون" و" يوم التغابن و ..." "2".

ولي معروفترين نام آن همان" يوم القيامة" است كه هفتاد بار در قرآن مجيد ذكر شده، و حكايت از قيام عمومي بندگان و رستاخيز عظيم انسانها مي‏كند و توجه به آن نيز انسان را به قيام در اين دنيا براي انجام وظيفه دعوت مي‏نمايد.

به عقيده ما براي بيدار شدن از خواب غفلت و غرور، و مهار كردن نفس سركش، و تعليم و تربيت انسان، كافي است كه در اين نامها بينديشيم و وضع خود را در آن روز عظيم، روزي كه همگي در پيشگاه خداوند بزرگ حاضر مي‏شويم، و پرده‏ها كنار مي‏رود و اسرار درون ظاهر مي‏شود، بهشت تزيين مي‏گردد و جهنم بر افروخته مي‏شود، و همگان در پاي ميزان عدل الهي حاضر مي‏شويم در نظر بگيريم (خداوندا ما را در آن روز در پناه خودت جاي ده).

اما در باره كلمه راجعون كه قسمتي از آيه156سوره بقره مي باشد ودر حكمت شماره95 نهج البلاغه آمده استابن ابي الحديد در شرح آن مي گويد (انا لله )اعتراف است به اين كه همه ما مملوك و بنده خدا هستيم چون اين لام لام ملكيت است چنان كه گفته مي شود اين خانه مال زيد است و جمله (انا اليه راجعون)اقرار و اعتراف است به حضور در روز حشر و قيامت زيرا معني باز گشت به خدا همين است3

 (1) براي توضيح بيشتر پيرامون محكمه و جدان به كتاب" رهبران بزرگ" (بحث و جدان) و كتاب" معاد و عالم پس از مرگ" (بحث دلائل معاد) مراجعه فرمائيد.

 (2)" المحجة البيضاء" جلد 8 صفحه 331 (با اختصار).

3- شرح نهج البلاغه ابن ابي الحديد ج 18 ص.255

تفسير نمونه، ج‏25، ص: 286

جهت اطلاع بيشتر در باره اين موضوع مي توانيد مراجعه نمائيد به كتاب پيام قرآن آية الله مكارم شيرازي ج 5 ص.