آیا براستی موقف های قیامت، هزارسال به طول می انجامد؟

پرسش:

درخواستي كه از شما دارم درمورد فرستان مراحل پنجاه گانه قيامت به روايت حضرت علي (ع) به آدرس ايميل بنده يا معرفي منبعي در اين مورد است.

پاسخ:

با سلامی به روشنایی آفتاب پر مهر
پس از اينكه همه بندگان - به استثناي مخلَصين و شيعيان واقعي - در صحنه قيامت حاضر مي‏شوند، ايستگاه‏هايي را بايد طي كنند تا به مقصد و مقصود نهايي خود برسند. به حسب روايات - كه هماهنگ با آيات قرآن است - صحنه محشر و قيامت پنجاه موقف و ايستگاه دارد كه نخستين آنها به پاخاستن از قبر و حضور در صحنه محشر است. قرآن مي‏فرمايد:(تَعْرُجُ الْمَلائِكَةُ وَ الرُّوحُ إِلَيْهِ فِي يَوْمٍ كانَ مِقْدارُهُ خَمْسِينَ أَلْفَ سَنَةٍ)"فرشتگان و روح [در روز قيامت‏] به سوي او عروج مي‏كنند، در روزي كه مقدارش پنجاه هزار سال است".معارج (70)، آيه 4.

 امام صادق(ع) با استناد به اين آيه مي‏فرمايد: "فَحَاسِبُوا أَنْفُسَكُمْ قَبْلَ أَنْ تُحَاسَبُوا عَلَيْهَا فَإِنَّ لِلْقِيَامَةِ خَمْسِينَ مَوْقِفاً كُلُّ مَوْقِفٍ مِقْدَارُهُ أَلْفُ سَنَةٍ"؛ "پيش از اينكه [در دادگاه عدل الهي‏] حساب شما را محاسبه كنند، از خود [در دنيا ]حساب بكشيد؛ زيرا قيامت داراي پنجاه ايستگاه است كه هر ايستگاه هزار سال به طول مي‏انجامد".(1)

 ابن مسعود مي‏گويد: ما نزد أمير المؤمنين(ع) نشسته بوديم كه فرمود: "إن في القيامة لخمسين موقفاً كل موقف ألف سنة فأول موقف خرج من قبره"؛ "در قيامت پنجاه موقف و ايستگاه است كه هر ايستگاه هزار سال به طول مي‏انجامد و نخستين ايستگاه هم بيرون آمدن از قبر است".(2)

 هدف از وجود اين ايستگاه‏ها، پاك شدن انسان و پيدا كردن آمادگي ملاقات با خداي سبحان است؛ زيرا قيامت يعني بازگشت هر چيز - با همه وجود - به مبدأ خود است‏"انا لله و انا اليه راجعون" بقره: 245 و همچنين ر.ك: نجم: 42؛ انشقاق: 6؛ مائدة: 18؛... و تنها كسي مي‏تواند به بارگاه الهي بار يابد كه با تمام وجود خود، تنها او را بخواهد و خدايي شود. اين ايستگاه‏ها نيز براي پاك شدن انسان‏ها است. اما انسان‏هايي كه از پيش، در دنيا خود را پاكيزه نموده‏اند، توقفي بس كوتاه دارند و به اندك زماني به محضر حق راه مي‏يابند.اين مطلب مضمون حديثي از پيامبر اكرم(ص) است كه به ايشان عرض شد كه قيامت چه روز طولاني‏اي است. فرمودند: قسم به كسي كه جان محمد(ص) به دست اوست، آن روز براي مؤمن كوتاهتر از نماز واجبي است كه او در دنيا اقامه مي‏كند".(3) ؛ بحث روايي ذيل آيه 4 سوره مباركه معارج؛ روشن است كه اين گروه مومناني هستند كه به مقام مخلَصين نرسيده‏اند.

 نكته ديگر اينكه ماندن در اين توقفگاه‏ها و طول آن، بستگي تام به فرد دارد. بر حسب بعضي از روايات، سران شرك - كه هيچ اميدي به اصلاح آنها نيست و حساب آنان روشن است - در اين مواقف نمي‏ايستند و به سوي دوزخ برده مي‏شوند.(4). همچنين ديديم كه شيعيان واقعي نيز در اين توقفگاه‏ها، درنگ ندارند و مستقيماً به بهشت مي‏روند.

1- كافي، ج 8، ص 143.

2- بحار الانوار، ج 7، ص 111.

3-( تفسير الميزان، ج: 20 ص: 13

4- بحار الانوار، ج 7، ص 250 و 260