سوال:
اگر خدا بي نياز است ، پس چرا فرشتگان هستند ؟
پاسخ:
با سلام و سپاس
خداوند در عین بی نیازی ، سنت ها وقوانینی را در عالم مقرر نموده است . یکی از سنت های الهی آن است که نظام عالم را بر طبق اسباب و علل مقرر نموده است و فرشتگان عالم جزئی از مجموعه اسباب و علل هستند ، همان گونه که تأثیر علت ها در عالم طبیعت ، جزئی از نظام اسباب و عللی است که خداوند مقرر نموده است . وجود عوامل طبیعی ، موجب نیازمندی خداوند نمی شود ، پس وجود علل غیر طبیعی (ازجمله فرشتگان) نشان نیازمندی خداوند نیست.
توضیح آن که: وجود سلسله مراتب نظام هستی ،نشانه نظام مندي و روش مندي هندسه آفرينش است. وجود واسطه های فيض ، هم خود وسايط را داراي کمال و فيض مي سازد و هم موجودات فروتر را در قوس نزول در مسير رشد وکمال قرار مي دهد و زيبايي نظام آفرينش و بارور شدن استعدادها و قابليت موجودات در سيکل گردشي موجودات به نمايش در مي آيد.
به طور مثال؛ اگر چه خداوند به طور مستقيم مي تواند درخت خشکيده اي را سرسبز کند چنان که گاهي پيامبران و امامان(ع) به اذن خدا چنين کاري را مي کردند، اما شکل گيري نظام آفرينش به آن است که آب از طريق ريشه ها جذب ساقه درخت شود و به برگها برسد و براي اين منظور نزول باران و هدايت آب ها و کار باغبان ها و... همگي معنا و مفهوم پيدا مي کنند و نشاط و فعاليت و گردش کار جهان را فرا مي گيرد و در غير اين صورت سستي و رکود و جدايي ميان موجودات حاکم مي شد.
خداوند متعال که حکيم و احسن الخالقين است نظام جهان را بر بنياني محکم و زيبا استوار کرده است و لازمه چنين نظامي ، وجود سلسله مراتب مي باشد که از عالم غيب و ذات خداوند سرچشمه مي گيرد و به عالم جبروت و ملکوت و عالم ملک يا ناسوت مي رسد. در همين رابطه جايگاه وجود فرشتگان در نظام آفرينش تعريف مي شود.
علت دیگر نیز آن است که چون فیض الهی نامتناهی و نامحدود است ، به همان شکل نمی تواند بر موجود محدود و مادی نازل شود ، پس نیاز به واسطه های است که بتواند فیض الهی را به اندازه به موجود برساند. در یک تشبیه نه چندان کامل می توان گفت که فشار بسیار قوی برق نمی تواند در داخل یک وسیله خانگی مانند یخچال گردد ، بلکه لازم است که از ولتاژ آن فشار در چند مرحله کاسته شود تا بتواند به اندازه لازم وارد یخچال شده و به آن آسیب نرساند.
در مورد فیض و رحمت و دیگر صفات الهی نیز چنین است . فرشتگان واسطه های فیض اند.پس می توان گفت که به دو دلیل آفریده شده اند : یکی برخورداری از فیض و رحمت الهی که گسترده است و شامل همه موجودات می گردد ، پس فرشتگان نباید از آن محروم شوند.
دوم وجود نظام اسباب و علل عالم که اقتضا دارد هر چیزی از مجرای خاص خود نازل شود تا امکان درایفت آن برای موجودات فروتر حاصل آید.