ازدواج صیغه ای چه مشکلات و موانعی دارد؟

پرسش:

ازدواج صیغه ای و مشکلات و موانع رسیدن به آن چیست؟ چرا اصلا با یک عبارت عربی کار حرام ، حلال می شود؟ چرا پس با عرف جامعه هم خوانی ندارد؟

 پاسخ: 

با سلام و عرض ادب و احترام 

يكى از قوانين اسلامى از ديدگاه مذهب شيعه و تعدادى از اهل سنّت , ازدواج موقت است , در مقابل ازدواج دائم .
ازدواج موقت و دائم در پاره اى از آثار با هم يكى هستند و در قسمتى اختلاف دارند. ازدواج دائم مسئوليت و تكليف بيشترى براى زوجين توليد مى كنداز طرفی برخى از مردان و زنان نمى توا نند اين مسئوليت و تكليف را بپذيرند و مى خواهند آزادتر باشند و زندگى شان متنوع تر باشد. برخى مانند جوانان كه دوران تحصيل را مى گذرانند و يا از وضع مالى خوبى برخوردار نيستند, يا بايد دنبال فساد و فحشا و بى بندوبارى بروند كه به مراتب ضررهايى طاقت فرسا بر آنان و جامعه وارد خواهد شد, و يا بايد با فشارهاى جنسى در بحران هاى شديد روانى و جسمى قرار بگيرند كه آثار سوئى دارد. نیزبرخى از مردان يا زنانى كه همسران خود را به واسطهء طلاق و يا فوت , از دست داده اند و توان و شرايط ازدواج دائم را ندارند و يا گروهى از مردان و يا زنان از غريزهء شهوت فوق العاده اى برخوردارند و زنان آنها نمي تواند نياز غريزي آنها را تأمين كنند , اگر قانون ازدواج موقت با احتساب شرايط و مراعات احكام آن نباشد, لابد بايد دنبال فساد و فحشا بروند! چه اشكال دارد ازدواج موقت كه داراى ضابطه و تحت شرايط است ، در جامعه رواج داشته باشد تا باعث جلوگيرى از بسيارى مفاسد اجتماعى شود و ناهنجارى هاى ناشى از اين مسئله تبديل به هنجار شود؟ چرا بايد دست زنان و مردان را بست و راه را براى بى بندوبارى و فساد باز كرد؟
ممكن است گفته شود ازدواج موقت غالباً با مفاسدى از قبيل بى بندوبارى و هوسرانى همراه مى شود. يا باعث بيمارى هايى مى شود; ولی بايد گفت : اگر ازدواج موقت به صورت قانونى و با حساب و كتاب و با رعایت امور بهداشتی باشد مشکلی پیش نمی آید , ولی اگر این حکم الهی اجرا نشود خواه ناخواه زنا و فساد فراگير مى شود.
اما در مورد این که چرا حتما باید صیغه عقد خوانده شود و به اصطلاح شما با خواندن یک جمله عربی حرامی حلال می شود وجه آن این است که در عرف جوامع بشری برای محکم شدن پیمان ها و تعهدات به نوشتن و شاهد گرفتن و ثبت آن ها اقدام می کرده و می کنند و این کار در اسلام نیز مورد تایید واقع شده لذا سبب محرم شدن زن و مرد ، اجراى عقد ازدواج است و فقط رضايت قلبى كافى نيست اگر چه علاوه بر اجراى صيغه عقد، رضايت قلبى بايد باشد و بدون رضايت، عقد باطل است. بايد در صورت امكان صيغه به زبان عربى اجرا شود. اگر مرد و زن نتوانند صيغه را به عربى صحيح بخوانند، به هر لفظى (مثلاً فارسى) كه صيغه را بخوانند صحيح است ، اما بايد لفظى بگويند كه معنى «زوَّجْتُ و قبلتُ» را بفهماند.(1)
بنابراین دليل لزوم اجراى عقد و عدم كفايت رضايت قلبی تنها آن است كه اوّلاً با اجراى عقد، ازدواج با زنا متمايز مى‏شود. چون در زنا معمولاً رضايت قلبى بين طرفين وجوددارد.
ثانياً چون ازدواج يك پيمان مهم اجتماعى محسوب ميشود (كه با تحقق آن آثار و نتايج و تعهداتى بر آن مترتب است مانند ارث، نفقه و فرزند) بديهى است كه با به كار بردن لفظ و اجراى عقد در مراسم رسمى، ابهام باقى نمى‏ماند و به راحتى كسى نمى‏تواند ازدواج را منكر شود. از نظر روانى نيز اجراى عقد، اطمينان قلبى زوجين را بيشتر و نسبت به انجام تعهدات راسخ‏تر مى‏ سازد. چون طبق موازين دينى عمل نموده‏ اند، به ازدواج نوعى تقدس بخشيده مى‏ شود و در انسان، التزام به دستورهاى دينى را تقويت مى‏كند. پاورقي
1. توضيح المسائل مراجع، ج 2، ص 383