مصاحبه ورودی حوزه علمیه چگونه است؟

چرا مصاحبه حضوری؟

آزمون کتبی اگه چه در تعیین سطح علمی داوطلب میتواند کارگشا باشد اما در برخی از زمینه ها نظیر انگیزه و میزان علاقه داوطلب به دروس حوزوی و احیانا سلامت اخلاقی فرد نمیتوان به آزمون کتبی اکتفا کرد از این رو همه ساله حوزه های علمیه در کنار آزمون کتبی، آزمون شفاهی یا مصاحبه ای  نیز برگزار میکند تا بتواند بر اساس معیارهای خود از میان شرکت کنندگان برای ورود به حوزه های علمیه دست به انتخاب زنند.

اما براستی چه سوالاتی پرسیده میشود؟
1- انگیزه ورود به حوزه: انگیزه ورود به حوزه یکی از مهمترین سوالات است اینکه چرا این شخص مانند دیگران به دانشگاه نرفته است چرا حاضر شده است با وجود مشاهده فشارهای اجتماعی بر طلاب و روحانیون در حوزه علمیه تحصیل کند، در واقع مصاحبه کننده بدنبال کشف انگیزه حضور در حوزه علمیه است و البته طبیعی است که از تجربه کافی نیز برخوردارند و میتوانند براحتی صداقت را تشخیص دهند. برای مصاحبه کننده مهم است که بداند این فرد بخاطر پیدا کردن شغل به حوزه علمیه نیامده است، بخاطر فرار از سربازی به حوزه نیامده است، اینکه با اجبار خانواده راضی به خواندن دروس حوزوی نشده است، از این رو مسائلی مانند حضور در حوزه برای رشد اخلاقی –فکری  و تحصیل دروس حوزوی بخاطر خدمت به اسلام میتواند تعیین کننده باشد البته با توضیح منطقی و جزئی و بدور از کلی گویی و شعار دادن. البته میتوان انگیزه را از لحن سخن گفتن و غیره نیز براحتی فهمید.
2-علاقه به علوم اسلامی و حوزه و روحانیت: بسیار مهم است که داوطلب به دروس و علوم اسلامی علاقه داشته باشد اینکه مثلا کدام کتابهای اسلامی را خوانده است، برخی تصور میکنند با گفتن کتابهای شهید مطهری را خوانده ام کار تمام است و این در حالی است که ممکن است سوالات جدی تری مطرح شود از این رو بهتر است واقعا هر کتابی خوانده شده است همانها گفته شود سوال از فهم علاقه است و ممکن است لزوما ربطی به کمیت نداشته باشد، مسئله دیگر علاقه به روحانیت است اینکه از کجا با حوزه علمیه و روحانیت آشنا شده است و چگونه و از طریق چه کسی تشویق یا علاقمند به حضور در حوزه های علمیه داشته است، برخی از داوطلبان با زندگی بسیاری از علما آشنا هستند و از طریق خواندن کتابهای زندگانی آنان علاقه به حوزه پیدا کرده اند برخی از طریق طلبه های دیگر علاقمند شده اند و برخی دیگر از طریق دوستان طلبه شان و برخی دیگر از طریق امام جماعت مسجد محله و ... از این رو علاقمندی به حوزه و روحانیت از معیار های مهم است اینکه آیا میخواهی در آینده لباس روحانیت بپوشی؟ آیا تا آخر در حوزه علمیه ادامه تحصیل میدهی؟ اینکه چند روحانی موفق از نظر خود را نام ببرید همه اینها میتواند مشخص کننده علاقه یک فرد به نظام حوزوی باشد.
3- اخلاق و رفتار و پوشش: زی طلبگی برای حوزویان بسیار مهم است، زی طلبگی شامل اخلاق و رفتار و ارزشهایی است که انتظار میرود یک طلبه آن را رعایت کند از این رو معمولا به طرز رفتار داوطلب دقت میکنند نوع پوشش لباس ، مدل مو، اینکه موهای صورت بر اساس ملاکهای اسلامی و ارزشهای حاکم برفضای حوزه است یا نه؟ نوع حرف زدن رعایت ادب و احترام و...
4- سوالات دینی: در مصاحبه معمولا سوالات دینی در حد داوطلب پرسیده میشود معمولا از احکام نماز، روزه، طهارت و احکامی که مردم در زندگی روز مره با آن مرتبط هستند، البته ممکن است از مباحث اعتقادی یا اخلاقی نیز پرسیده شود اما در مجموع سوالات متوسطی خواهد بود و هدف آن است که آیا داوطلب طلبگی در حد عمل خود با معارف اسلامی آشنا است یا نه.
5- مسائل اجتماعی و سیاسی: با توجه به سطح داوطلب معمولا سوالات سیاسی- اجتماعی مطرح میشود تا دیدگاههای دواطلب سنجیده شود، بطور مثال از مناسبت ها سوال میشود، مثلا دوازدهم فروردین چه روزی است؟ هفت تیر چه حادثه ای روی داده است؟ یا اینکه در مورد ولی فقیه سوال میشود، یا اینکه نقش شورای نگهبان در قانون اساسی چیست؟ البته ممکن است در این بخش کمی هم اعمال سلیقه شود اما در مجموع بهتر است داوطلب در چارچوب دیدگاههای مشهور و قانونی سخن بگوید و از اظهار نظرهای نادر خودداری کند، از سوی دیگر برخی از آقایان به بعضی از اندیشمندان نظیر شریعتی، سروش، مجتهد شبستری، ملکیان و حتی بعضی از علما حساس باشند از این رو بهتر است از پرداختن به این دیدگاه ها خوداری شود.
6- سنجش استعداد: یکی از دغدغه های مسئولین حوزه این است که آیا داوطلب توان خواندن درسهای حوزوی را دارد یا نه؟ باید توجه داشت تعدادی از طلبه های پذیرش شده بعد از یکی دوسال در امتحانات حوزه قبول نمیشوند و بعد از مدتی به اجبار حوزه را ترک میکنند از این رو حوزه با توجه به سختی دروس دغدغه این را دارد تا افراد با استعداد متوسط یا متوسط به بالا پذیرش شوند از این رو ممکن است سوالاتی نیز در این زمینه طرح شود تا به اصطلاح سطح استعداد فرد سنجیده شود.
7-تحقیقات محلی: در مصاحبه حوزه از داوطلب در زمینه خانواده نیز سوال میشود، شغل پدر و اینکه خانواده چه مقدار مقید به مسائل دینی است، البته در زمینه خود داوطلب اطمینان حاصل شود کمتر به خانواده پرداخته میشود و خانواده تاثیر کمتری دارد اما به هر ترتیب داوطلبی که از یک خانواده روحانی یا مذهبی است ممکن است اولویت داشته باشد ، بعضی از مدارس علمیه در مورد داوطلب تحقیقات میدانی و محلی نیز انجام میدهند و البته اصل پذیرش است مگر آنکه تخلف اساسی در سابقه فرد وجود داشته باشد  یا اینکه خانواده بسیار بدنام باشد که ممکن است مشکلاتی ایجاد شود.

توجه:
الف- این نکته ها در همه مدارس علمیه به یک شکل اجرا نمیشود بلکه بنابر سلیقه و ظرفیت مدرسه دنبال میشود اما معمولا همین دغدغه ها با سوالات مختلف از داوطلب پرسیده میشود.
ب- نکته دیگر اینکه معمولا کسانی که در آزمون کتبی قبول شده اند در مصاحبه شفاهی نیز قبول میشوند مگر آنکه مشکل شاخصی وجود داشته باشد از این رو آنچنان نگران شد.

منبع: rezataran.ir

برای تهیه متن کتب و صوت درسی پایه های اول تا دهم می توانید به لینک زیر رجوع کنید:

متن و صوت دروس حوزه علمیه از پایه اول تا دهم