... بين زن و مرد در حقوق نيست امّا با توجه به خصوصيات و وظايفى كه تكويناً بر عهده مرد و زن نهاده شده، تفاوت هايى نيز در حقوق از جهت تشريعى بين زن و مرد احساس مى شود. اين تفاوتها به لحاظ خلقتى كه زن و مرد ...
... كه مضمون روايت «لولا الحجه لساخت الارض اهلها؛ اگر زمين از حجت خدا خالي باشد زمين اهل خودش را در خود فرو مي برد» (4) ، بنابراين زندگي موجودات عالم به زنده بودن امام(ع) است. 2) ولايت تشريعي امام (ع) است ...
... تشريع نموده است كه متأسفانه بسيارى از انسانها از اين تكاليف غفلت مى كنند. هم چنين نبايد از نظام نا عادلانه اقتصادي و موارد ديگري كه مربوط به خود بشر مي شود غافل بود و آن ها را به حساب خداوند گذاشت. اين ...
... ناپذير است. ج ) ذاتى و درون است. د ) در برابر آن هيچ گونه ضلالتى نيست. يعنى خداوند هيچ كس را با فطرت خداگريز و عقلى گمراه كننده نيافريده است. 3)هدايت تشريعى عام: اين گونه هدايت مخصوص انسانها و طايفه ...
... ميشود. پس از باب رحمت به مردم، سختگيري و خشونت لازم ميشود دعوت به صلابت و قاطعيت و عدم مداهنه فرمودند و برخي احكام شاقّ و قاطع، وضع كردند پس اين قوانين نيز از باب رحمت به كل امّت تشريع گشته همانند جرّاحي ...
... علت و معلول است. قضا و قدر تشريعى به معناى فرمان الهى در تعيين وظايف فردى و اجتماعى انسان ها و مقدار و حدود اين وظايف است؛ مثلاً مى گوييم نماز واجب است (اين قضاى تشريعى است) سپس مى گوييم مقدار نماز در ...
... علاوهبر يك كتاب تشريعى، كتاب علمى نيز به شمار مىرود.آنها براى اثبات این عقیده، خواستهاند دلايلى از خود قرآن ارائه دهند،از جمله آيه «و نزلنا عليكالكتاب تبيانا لكل شيء؛(2)قرآن را بر تو فرستاديم تا بيانگر ...
... و مناسب آفريده است :
«بالعدل قامت السموات والأرض؛[2] نظام خلقت بر اساس عدل استوار است».
و هم در عالم قانونگذاري و تشريع، تمام قوانين او عادلانه و به جا و با هدف خلقت هماهنگ بوده ،هيچ گونه تبعيض و ...
... خرد تصريحاً و تلويحاً آزادي انسان را زيربناي تشريع دانسته و سرنوشت او را در دست خود ميداند: "و ان ليس للانسان الاّ ما سعي؛ بر آدمي جز نتيجه تلاش چيزي نيست".(1) و ميفرمايد: "كل نفس بما كسبت رهينة؛ هر ...
... شناخت قدرت الهي است، به صورت عام مطرح كرده است. اما اسلام در زمينه تصحيح نگرش به زن، تنها به بخش نظري اكتفا ننمود بلكه در جهت احقاق حقوق زنان نيز قانونهايي مترقّي و حياتبخش را تشريع فرمود كه از جمله ...
... از همه چيز به طور يکسان آگاه است. آيا با توجه به اين حقايق مي توانيم انتظار داشته باشيم که فلسفه همه احکام را درک کنيم؟ وهمه چیز را ما بدانیم؟ اگر چنين بود چه نيازي به پيامبران براي تشريع احکام داشتيم، ...
... به آن چه در بالا گفتيم، پيوند آغاز و انجام آيه روشن ميشود ،زيرا اين دستورهاي عميق تشريعي را کسي ميتواند تنظيم کند که از عمق قوانين تکويني آگاه و با خبر باشد. تا کسي از تمام جزئيات زمين و آسمان و آن ...
... استعمار و استثمار صورت گرفته و آنها را نمىتوان به حساب دستگاه آفرينش گذارد. حتى خداوند از آنها نهى نموده و براى تأمين برابرى و حقوق انسانها و توزيع عادلانه ثروتها، احكام و قوانين بسيارى را تشريع نموده ...
... براي زندگي انسان تشريع فرموده است با توجه به علم نامتناهي خداوند كه خالق انسان مي باشد، بوده و تمام ويژگي هاي جسمي و روحي، دنيوي و اخروي انسان را مد نظر قرار داده است و طوري تنظيم گرديده كه انسان را به ...
... است كه تخلف از آن با بهبودى ناسازگار است و به صورت تكوينى آثار و عوارض خود را دارد. بهشتى كه آدم در آن بوده، مرحله پيش از تكليف و تشريع بوده و نهى جنبه ارشادى داشت، يعنى نزديك شدن به آن درخت و تناول كردن ...
... را در جايگاه (مناسب) آن قرار مى دهد. مبناى اين سخن بلند آن است كه در جهان تكوين و تشريع, هر چيزى موقعيت و جايگاه مناسب و درخور خود دارد و عدل آن است كه اين تناسب رعايت گردد و هر چيز در جاى مناسب خود قرار ...
... الحكم إلاّ للّه» را نفهميده و خيال كرده اند: اميرى و فرمانروايى، منحصراً مخصوص خداوند است در حالي كه حقى كه منحصر به خداست، حق تشريع و قانون گذارى است نه فرمانروايى؛ چون فرمانروا بايد در ميان مردم و از ...
... رحمانى، با ذات منيع لايدرك الهى ارتباط داشته، و داراى كتاب جديد و شرع جديد مى باشند. در همين ارتباط مىگويد: مقصود از «رسول»، كسى است كه مِنْ عندِالله، مأمور تشريع شرع جديد باشد و «نبى»، كسى است ...
... را برابر با يك مرد قرار داده است. همه اين قوانين بر پايه حكمت است. نظام تشريع بر پايه نظام تكوين بنا شده است. دقت در اين امور عقيده ما را در حقانيت ايدئولوژى اسلام متزلزل نمىكند، بلكه بيشتر ما را معتقد ...
... پيدايش آمادگي در بشر، قانون كلي و جامع زندگي در اختيار او قرار گرفت و باز علت تجديد نبوتها و شريعتها از بين رفت. 3 - غالب پيامبران بلكه اكثر قريب به اتفاق آنها پيامبران تبليغي بودند، نه تشريعي. كار ...
... دخالت قوه، قدرت و اراده قاهري بيرون از نفس انسان. اين آزادي، «آزادي تشريعي» يا «آزادي حقوقي» نام دارد، (1). 4- اين واژه از ديدگاهها و حيثيتهاي گوناگون تقسيمات و انواع متعددي پيدا ميكند چون: آزادي ...
... دارد، ولايت تشريعى و حق اطاعت هم دارد. به حكم آيه «أَلاَ لَهُ الْخَلْقُ وَالأَمْرُ تَبَارَكَ اللّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ» (اعراف: 54)؛ خلق و امر ـ هر دو ـ حق خداوند پاك و منزه، و پروردگار عالميان است. نيز ...
... بر بينش و اصول اسلامى است، لازم است كه قانون، حتما الهى باشد» (همان، ص 29). از نظر ايشان، در وضع قانون، هيچ كس جز خدا يا كسى كه به اذن خدا و از طرف او باشد، حق تشريع و امر و نهى ندارد و مولويت مطلق براى ...
... قول تشريعى... علم تهذيب نفس است كه سعادت انسان به آن بستگى دارد» (امام خمينى، 1386، ص 173). چنين فردى قطعا به عزت و سربلندى و سعادت خواهد رسيد؛ زيرا وقتى كه خود را ساخته باشد تمام همت خويش را براى ساختن ...
... به صورت مستقل و بدون نياز به اذن ديگرى در شئون مربوب خود تصرف نمايد (مصباح، 1384ب، ص 23). ربوبيت مطلق الهى به دوگونه جريان مى يابد: ربوبيت تكوينى و ربوبيت تشريعى. «ربوبيت تكوينى»، يعنى خداوند، امور ...
... اخلاق فاضله بنا نهاده شده است و تشريع و تقنين قوانين آن گاه كه از بذر تكوين و نواميس هستى جوانه نزده باشدرشدنمى كندوموجب اصلاح جامعه نمى گردد. شاهد فطرى بودن دين اين است كه وقتى موانع كنار مى رود ...
... كند. با اين بيان، روشن مىشود كه امام رضا عليهالسلامفلسفه تشريع حج و علت امر شارع مقدس به انجام مناسك حج را حركت اصلاحگرانه حجگزار مىداند. حجگزار اين حركت اصلاحى را با توبه و بازگشت نسبت به گذشته ...
... توهين نموده، وادار به دفاع مى سازد و اين صفت، فطرى بوده و اسلام بر اساس فطرت تشريع شده است و آن مقدار از فطريات را كه در حيات بشر لازم است، امضا نموده و آنچه كه در زندگى نيازى بدان ندارد، حذف نموده است؛ ...
چكيده اديان آسمانى براى تأمين همزيستى، قوانينى الزامآور تشريع نمودهاند. دين اسلام، مسلمانان را ملزم نموده به شيوهاى مسالمتآميز با مخالفان عقيدتى خود تعامل نموده و عدالت را در اين خصوص بر پا دارند. ...
... حبس ابد و حبس سالهائى چند كه با آن هم حق اجتماع رعايت شده و هم حق صاحبان خون . پاسخ به همه اين اشكالات و بيان فلسفه تشريع در يك آيه قرآنی: اين بود عمده آن وجوهى كه منكرين قصاص به اعدام براى نظريه خود ...
... اطاعت از پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم)را به دو جنبه مربوط مى داند: الف) يكى جنبه تشريع و قانون گذارى هايى كه خدا در غير قرآن به پيامبر وحى كرده است؛ مانند جزئيات و تفاصيل احكام كه رسول خدا(صلى الله عليه ...
... به اين كار موفق نمى شود؛ منطق عقل ايجاب مى كند كه او از اموالى كه زحمت كشيده، براى انجام كارهاى خير، دست كم براى پس از مرگش محروم نماند. مجموع اين امور موجب شده است كه قانون وصيت در اسلام تشريع گردد و ...
... عبارت ديگر قوانينتشريعي كه با عمل به آنها سعادت واقعي انسان تأمين ميشود بر اقتضاي تكويني و خلقت انسان انطباق دارند و مراد از فطري بودن دين همين است.[15] البته اين نياز فطري برخلاف غرايز طبيعي و حيواني ...
... با حديث نفى ضرر نيز خالى از اشكال نيست؛ زيرا اصولاً اين روايت به غير از رفع حكم ضررى قدرت تشريع حكمى به جاى آن را ندارد.11 ب. نظر فقيهان تقريبا تمام علما به مسئوليت فرارىدهنده حكم دادهاند؛ چنانكه ...
... پرداخت. آيتاللّه شبيرى: «(ترك مباشرت) در مورد زنى كه او را حبس نموده و طلاق هم نمىدهد تا از جاى ديگر تأمين شود، اين اضرار به زن است و چهار ماه را شارع از باب ضرر نوعى ملاحظه و تشريع نموده است، ولى ضرر ...
... اقتضاى حكمت كامله حضرت حق، قرار دادن هر چيزى در جاى خود و انتظام عالمانه آفرينش و جامعنگرى در تشريعقوانين است. نگاهى به ولادت نوزاد و نياز غذايى او، همزمان بودن ترشح شير در سينه مادر و تولد نوزاد و نياز ...
... جوادى آملى در اين زمينه مىنويسد: عقل در عالم تشريع و احكام الهى و دينى از خود چيزى و مطلبى براى ارائه ندارد، بلكه فقط مىتواند منبعى براى ادراك احكام الهى باشد... عقل همچون ظاهر الفاظ كتاب و سنّت كشاف ...
... نظام بينالمللى حقوق بشر كه منبع اصلى آن اسناد بينالمللى مىباشد. منبع اصلى در اين رابطه در اسلام اراده تشريعى خداوند است. مبناى جعل اين حقوق بشر نه در حقوق فطرى يا پوزيتيويسم، اصالتالعين، اصالت اراده، ...
... يكى از هدفهاى دين، توجه بسيار به اجتماع و جامعه است. تشريع احكام بسيارى همچون نماز جمعه و جماعت، خمس، جهاد، امر به معروف، حج، معاملات، صدقه، قصاص و... در اين زمينه، شاهد مدعاى ماست. از اينرو، توجه جدى ...
... تشريعى خداوند است كه از راه وحى بر پيامبر نازل شده و ما از طريق رسول خدا يا اهلبيت او عليهمالسلام و يا به حكم عقل (هرگاه به دور از شوائب و به نحو يقينى، به مطلبى وقوف يافت)80 به آن دست مىيابيم، اما ...
... است.موضوع علم تاريخ، وقايع گذشته و تجزيه و تحليل آن هاست، ولى موضوع فلسفه تاريخ،خود علم تاريخ است. در اين نوشتار، مراد از فلسفه، شناخت علّت تشريع احكام و نيز بيان برخى مصالح، اهداف و فوايد موضوعات فقهى ...
... منكر در اسلام از آن روست كه اين دين براى همه مردم در تمام عصرها تشريع شده است؛ چنان كه در آيه 28 سوره سبأ خطاب به پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) او را بشارت گر (بشير) و هشدار دهنده (نذير) همه مردم مى ...
... هم به نوبه خود داراى توحيد در خالقيت، توحيد در ربوبيت و توحيد در مالكيت و توحيد در حاكميت تشريعى و اقسام ديگرى از توحيد خداوند متعال است. خلاصه آنكه مى توان گفت كه روح حاكم بر قرآن كريم، روح توحيد و يگانگى ...
... و عبادى گرفته تا توحيد افعالى كه آن هم به نوبه خود داراى توحيد در خالقيت، توحيد در ربوبيت و توحيد در مالكيت و توحيد در حاكميت تشريعى و اقسام ديگرى از توحيد خداوند متعال است. خلاصه آنكه مى توان گفت كه روح ...
... «تكوين» و «تشريع» هماهنگى لازم است، آنچه در شرع وارد شده حتما ريشه اى در فطرت دارد و آنچه در تكوين و نهاد آدمى است مكملى براى قوانين شرع خواهد بود. به بيان ديگر: «تكوين» و «تشريع» دو بازوى نيرومندند كه ...
... به زن است و چهار ماه را شارع از باب ضرر نوعى ملاحظه و تشريع نموده است، ولى ضرر شخص را هم ملاحظه مىنمايد، همانطور كه شارع در مورد كسوه و نفقه گفته بايد به ميزان متعارف باشد، در اينجا هم بايد به گونهاى ...
... طريق ازدواج موقت، اين مشكل چاره انديشى نشود، روابط نامشروع جنسى، جامعه را به فساد و تباهى مى كشاند. شريعت مقدس اسلام، درست با توجه به واقعيت مزبور در زندگى بشر، دو گونه از ازدواج دايمى و موقت را تشريع ...
... مىگويد: فالأصل فى العبادات لا يشرع منها إلاّ ما شرّعه الله، والأصل فى العادات لا يحظر منها إلاّ ما حظّره الله. ١ اصل در عبادات آن است كه چيزى به جز آنچه كه خداوند تشريع كرده مشروع نباشد، واصل در عادات ...
... از: توحيد در حاكميت (ولايت)، توحيد در تشريع، توحيد در اطاعت، توحيد در عبادت، توحيد در استعانت، توحيد در محبت، توحيد در مغفرت و شفاعت و توحيد در خوف و رجاء. نكته اى كه بايد در مورد اين تقسيم، به خصوص در ...
... و منع را پيش نگرفت، بلكه در صدد اصلاح و تعديل آن برآمد. چه اينكه الزاماتى طبيعى و تكوينى در متن خلقت موجود است كه تشريع و قانون نمىتواند صد در صد آنها را به ميل خود تغيير دهد.
خداوند متعال مى فرمايد: ...
... بلند آن است كه در جهان تكوين و تشريع, هر چيزى موقعيت و جايگاه مناسب و درخور خود دارد و عدل آن است كه اين تناسب رعايت گردد و هر چيز در جاى مناسب خود قرار گيرد. اين معنا, جامعترين معناى عدل است و معانى پيشين ...
... را بپوشانيد، يا ديدها را بشكنيد كه او را نبينيد، آن روز، سخن از محرم و نامحرم نيست؛ چون قيامت ظرف تكليف نيست و لذا اين دستور هم دستور تكويني است و نه تشريعي؛ يعني شما توان آن را نداريد كه نور اين بيبي ...
... كه در اين آيه اراده تكوينى خداوند بر دفع پليدى از اهل بيت مورد نظر است، نه اراده و خواست تشريعى او كه عموم مكلّفين را شامل مى شود. پس گفتار ابن تيميه مخالف صريح آيه شريفه است.
هم چنين براساس روايات فراوان ...