چرا خواوند با فرستادن پيامبران متعدد باعث تفرقه گرديد؟

پرسش:
خداوند كه مى توانست در همان ابتدا، آخرين پيامبر را مبعوث كند و موجب وحدت همه مردم دنيا شود، چرا با فرستادن پيامبران متعددى كه هر يك نيز آيين متفاوتى آوردند، باعث تفرقه در بين مردم گرديد؟
پاسخ:
با سلام و عرض ادب و احترام
 پاسخ اين سؤال، با توجه به نكات زير روشن مى گردد:
1. همه پيامبران الهى، براى هدايت بشر و دعوت به توحيد و يكتاپرستى و ايمان به جهان آخرت و تربيت اخلاقى جامعه انسانى مبعوث شده اند. از اين رو آن ها
هيچ اختلافى با هم ندارند و همگى به دنبال هدف واحدى بوده اند.
تفاوت احكام عملى اديان گوناگون، هرگز نمى تواند به معنى اختلاف در هدف واحد پيام پيامبران خدا تلّقى گردد.
2. خداوند متعال براى هدايت بشر به كمال، شريعت خود را به تدريج به وسيله پيامبران صاحب شريعت و انبياى اولواالعزم به مردم ابلاغ فرموده و هر يك از آن پيامبران، احكامى كه آورده اند نسبت به پيامبر قبل از خود جامع تر بوده است.[1]
اين مسأله كاملا شبيه مراحل تحصيلى يك نوجوان در مدرسه است. پيامبران خدا هر يك مأمور بودند تا بشر را براى دريافت قانونى كامل تر و جامع تر آماده سازند و زمانى كه بشر در درك و عقل و دريافت پيام هاى الهى، آمادگى بيش ترى پيدا مى كرد، شريعت تازه اى از طرف خدا نازل مى شد. در نتيجه، به هيچ وجه درست نبود كه آخرين پيامبر ـ يعنى صاحب كامل ترين شريعت و قانون ـ در آغاز زندگى بشر كه هنوز آماده دريافت اين شريعت نبودند، فرستاده شود.
3. هدف ديگر از فرستادن پيامبران متعدد و شريعت هاى گوناگون، آزمايش انسان ها بوده است. قرآن كريم در اين باره مى فرمايد: (ولَو شاءَ اللّهُ لَجَعَلَكُم اُمَّةً واحِدَةً و لكِن لِيَبلُوَكُم فى ما آتاكُم فَاستَبِقُوا الخَيراتِ اِلَى اللّهِ مَرجِعُكُم جَميعـًا فَيُنَبِّئُكُم بِما كُنتُم فيهِ تَختَلِفون[2] و اگر خدا مى خواست، همه شما را امّت واحدى قرار مى داد ولى خدا مى خواهد شما را در آنچه به شما بخشيده بيازمايد. بنابراين در نيكى ها از يكديگر سبقت بجوييد؛ بازگشت همه شما به سوى خداست و به آن چه در آن اختلاف كرده ايد، شما را خبر خواهد داد.)
بنابراين آيه، راز خلقت انسان به صورت هاى متفاوت و امّت هاى گوناگون، آن است كه بشر در هر مرحله اى مورد آزمايش قرار گيرد و آن هايى كه در كارهاى نيك بر ديگران سبقت مى گيرند، سربلند گردند. اگر همه انسان ها پيرو يك آيين و يك رهبر بودند، هيچ گاه آزمايشى تحقق نمى يافت و اين با هدف آفرينش سازگار نبود.[3]

[1]. ر.ك: تفسير الميزان، علاّمه طباطبايى(رحمه الله)، ج 2، ص 139 ـ 146 و ج 18، ص 28 ـ 30، مؤسسة الاعلمى، بيروت ؛ پيام قرآن، آية الله مكارم شيرازى و ديگران، ج 7 و 8، مدرسه اميرالمؤمنين(عليه السلام)؛ منشور جاويد، جعفر سبحانى، ج 10، مؤسسه امام صادق(عليه السلام) ؛ تفسير موضوعى، آية الله جوادى آملى، ج 7 و 8، نشر فرهنگى رجاء و ... .
[2]. مائده/48 .
[3]. ر.ك: تفسير نمونه، آية الله مكارم شيرازى و ديگران، ج 4، ص 402، دارالكتب الاسلاميه.