آيا در برزخ و قیامت خدا را مى‌توانيم ببينيم و با او سخن بگوييم؟

پرسش:
آيا وقتى به جهان آخرت مى‌رويم خدا را مى‌توانيم ببينيم و با او سخن بگوييم؟
پاسخ:
با سلام و عرض ادب و احترام
دعا كنيد من و شما و ساير مؤمنان به بهشت برويم، آن وقت خواهيم ديد كه ديدن خدا محال است و پروردگار به هيچ وجه ديده نمى‌شود، نه در دنيا و نه در آخرت.
همين سؤالى را كه شما پرسيده‌ايد را شخصى از امام صادق(عليه السلام)پرسيد كه: آيا خداوند در قيامت ديده مى‌شود، امام فرمود:
خداوند از چنين چيزى منزّه است... (چنين چيزى درباره خداوند هرگز نبايد تصور شود) سپس فرمود: چشم ما نمى‌بيند، مگر چيزهايى كه رنگ و كيفيتى دارند، در حالى كه خداوند آفريننده رنگ‌ها و كيفيت‌هاست.[1]
آيا مى‌دانيد چرا محال است خداوند را با چشم ديد؟ زيرا چشم، چيزهايى را مى‌بيند كه:
1ـ مادّه باشد، پس اگر چيزى ماده نباشد قابل ديدن نيست. آيا تاكنون انرژى را ديده‌اى؟! الكتريسته را ديده‌اى؟! اين گونه چيزها ماده نيستند تا ديده شوند.
2ـ جسم باشد، اگر چيزى جسم نباشد و نور را منعكس نكند قابل ديدن نيست; مثلا هوا قابل ديدن نيست، بو را نمى‌توان ديد‌و....
3ـ داراى جهت باشد; يعنى بتواند مقابل انسان قرار گيرد، تا با چشم ديده شود، در حالى كه خدا فقط در يك جهت محدود نيست، تا قابل ديدن باشد.
در پايان اين پاسخ توجه شما رابه حديث جالبى جلب مى‌كنم.
از على(عليه السلام) پرسيدند: آيا تاكنون خدايت را ديده‌اى؟ حضرت فرمود: آيا كسى را كه نديده‌ام عبادت كنم؟» و در ادامه فرمود: چشم‌هاى ظاهرى هرگز او را نمى‌بيند، اما قلب‌ها با حقيقت ايمان او را درك مى‌كنند.[2]
پس خدا را با چشم سر نمى‌توان ديد ولى با چشم دل مى‌توان ديد.

[1]. تفسير نورالثقلين، ج 1، ص 735.
[2]. نهج البلاغه، خطبه 179.