پرسش:
پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم) به معراج رفت و با ديدن نشانه هاى عظمت خدا ايمانش قوى شد؛ ما كه به معراج نرفته و آن نشانه ها را نديده ايم، آيا در قيامت مى توانيم به خاطر همين محروميت به درگاه خدا احتجاج كنيم؟
پاسخ:
با سلام و عرض ادب و احترام
به معراج نرفتن، هرگز نمى تواند عذر ما در ضعف ايمان و انجام گناهان باشد؛ زيرا معراج رفتن تنها راه هدايت انسان و پيدا كردن ايمان راستين نيست. خداوند براى سعادت مند شدن ما امكانات مختلفى در اختيارمان قرار داده كه به برخى از آن ها اشاره مى كنيم:
1. عقل، يكى از بزرگ ترين نعمت هاى خداست كه مى تواند چراغ راه ما قرار گيرد و ما را به سر منزل مقصود برساند. امام باقر(عليه السلام) فرموده اند: «خداوند در قيامت هنگام حساب رسى بندگان، به اندازه عقلى كه در دنيا به آن ها داده، دقّت و سخت گيرى مى كند.»[1]
2. فطرت الهى در جان همه انسان ها وجود دارد و همين فطرت، ما را در انجام خوبى ها و دورى از زشتى ها و پليدى ها يارى مى دهد.
3. خداوند پيامبران بسيارى را فرستاده تا ما را به خوبى ها دعوت كنند و از انحراف ها و گمراهى ها باز دارند.
4.دين اسلام كه شيوه صحيح زندگى است، در اختيار ما قرار دارد. ما با عمل به دستورهاى اين دين، مى توانيم به سعادت برسيم.
5. رسول خدا(صلى الله عليه وآله وسلم) براى دوران پس از خود، جانشينانى قرار داده كه سخنان هدايت گر آن بزرگواران نيز در اختيار ما قرار دارد. در ضمن ما با توسل به روح پاك چهارده معصوم(عليهم السلام)مى توانيم براى هدايت و سعادت خود از آنان كمك بگيريم.
با توجّه به اين امكانات، آيا مى توانيم براى محروميت خود از هدايت، بهانه بياوريم كه ما به معراج نرفته ايم؟ در ضمن نشانه هاى عظمت خدا در همين دنيا نيز وجود دارد و با دقّت در اين نشانه ها مى توانيم بر ايمان خود بيفزاييم.
اگر كسى در پى به دست آوردن رضايت پروردگار باشد، خدا او را يارى خواهد كرد. گرچه معراج يك سفر ويژه براى رسول خدا(صلى الله عليه وآله وسلم) بوده است؛ امّا رسيدن به مقامات معنوى و ديدن آثار عظمت پروردگار كه از چشم مردم عادى پنهان است، اختصاص به رسول خدا ندارد. قرآن كريم مى فرمايد: (والَّذينَ جاهَدوا فينا لَنَهدِيَنَّهُم سُبُلَنا واِنَّ اللّهَ لَمَعَ المُحسِنين[2] آنان كه در راه ما (با خلوص نيّت) جهاد كنند، قطعاً به راه هاى خود، هدايتشان خواهيم كرد؛ و خداوند با نيكوكاران است.)
[49]. نورالثقلين، ج 5، ص 537.
[50]. عنكبوت/69 .