چرا قرآن به زبان عربي است؟

سؤال :

چرا قرآن به زبان عربي است؟
جواب:

سلام

نزول قرآن به زبان عربى با توجه به مخاطبان نخستين و شخص پيامبر(ص) (كه عرب زبانند) يك جريان طبيعى است. هر سخنور و دانشمندى مطالب خويش را با زبان مخاطبان خود بيان مى‏كند يا مى‏نويسد، مگر آن كه پيمودن چنين مسيرى طبيعى به دلايلى، غير ممكن باشد يا در پيش گرفتن رويّه‏اى ديگر ضرورى به نظر برسد.
خداوند در ارسال پيامبران و ابلاغ پيام‏هاى خويش همين رويه را تأييد كرده و به كار گرفته است: «و ما أرسلنا مِن رسول إلاّ بلسان قومه ليبيّن لهم فيضلّ اللَّه مَن يشاء و يهدى مَن يشاء و هو العزيز الحكيم؛ ما هر فرستاده‏اى را  با زبان مردمش فرستاديم تا بتواند حقايق را براى آنان به روشنى بيان كند. پس خداوند هر كس را بخواهد، گمراه و هر كس را بخواهد، هدايت مى‏كند و او شكست‏ناپذير و فرزانه است».(1)
رسولان الهى هم پيام را با زبان قوم و مخاطبان خويش مى‏آورند و هم معارف را متناسب با سطح فرهنگى و علمى آنان بيان مى‏كنند. بنابراين اگر قرآن به زبانى غير از زبان عربى بود، جاى آن داشت كه از حكمت نزول قرآن به آن زبان سؤال شود كه چرا با اين كه مخاطبان عرب بودند قرآن به زبان ديگرى كه مردم آن زمان نمى‏فهميدند نازل شد. پس نزول قرآن به زبان عربى در درجه اوّل امرى طبيعى است
ثانياً قرآن كه به زبان عربى نازل شد، جلوى بهانه‏گيرى‏هاى اعراب آن زمان را گرفت، چون اگر قرآن به زبان غير عربى بر آنان نازل مى‏شد، بهانه آنها اين بود كه اين كتاب براى ما قابل فهم نيست. در سوره فصلت مى‏فرمايد: «و اگر آن كتاب را به زبان عجمى قرار مى‏داديم مى‏گفتند چرا آياتش براى ما قابل فهم نيست».(2)
ثالثاً ملت اعراب دست كم اعراب معاصر زمان پيامبر(ص) نزول قرآن را از سوى فردى غير عرب نمى‏پذيرفتند و اگر مثلاً پيامبر ايرانى بود و قرآن او به زبان فارسى بود، اعراب زير پذيرش آن نمى‏رفتند.
در سوره شعراء آيه فرموده است: «و لو نزلنا على بعض الاعجمين فقرأه عليهم ما كانوا به مؤمنين؛ اگر قرآن را بر شخصى غير عرب نازل مى‏كرديم اعراب آن را نمى‏پذيرفتند».(3)
 
 1. ابراهيم (14) آيه 4.
 2. فصلت (41) آيه 24.
 3. شعراء (26) آيه 198.