چرا به پیامبر اکرم ابوالقاسم گفته می شود؟

پرسش:
 با توجّه به آيه 40 سوره احزاب كه مى فرمايد: (ما كانَ مُحَمَّدٌ اَبا اَحَد مِن رِجالِكُم؛ محمد(صلى الله عليه وآله وسلم) پدر هيچ يك از مردان شما نبوده و نيست) و پسر دار بودن آن حضرت را نفى مى كند؛ پس چرا گويندگان مذهبى كنيه «ابوالقاسم» را درباره رسول خدا(صلى الله عليه وآله وسلم) به كار مى برند؟
پاسخ:
با سلام و عرض ادب و احترام
به گزارش مورخان، رسول خدا(صلى الله عليه وآله وسلم) پسرانى به نام هاى «قاسم»، «طيّب»، «طاهر» و «ابراهيم» داشته كه همگى پيش از بلوغ، چشم از جهان فرو بسته اند. از اين رو عنوان رجال (مردان) بر آنها صادق نبوده است. آيه مى گويد پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم)پدر هيچ يك از مردان شما نبوده و نيست و براى همين، تعارضى ميان آن گزارش تاريخى و مضمون آيه مذكور وجود ندارد.[1]
امام حسن و امام حسين(عليها السلام) نيز گرچه پسران پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم) شمرده مى شدند؛ امّا چون در زمان نزول آيه، به حدّ بلوغ نرسيده بودند، مشمول آيه نمى شدند.
اما كنيه «ابوالقاسم»، به سبب قاسم ـ اولين پسر پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم) كه پيش از بلوغ درگذشت ـ به آن حضرت داده شد.[2]
البته بر اساس برخى روايات، به دو دليل به پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم) ابوالقاسم گفته شده است: دليل اوّل آن كه پسر پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم)قاسم نام داشت كه بنابر آداب و رسوم عرب، كنيه را با توجّه به نام پسر بر مى گزيدند. دليل دوّم هم جايگاه پدرى و معلّمى رسول خدا(صلى الله عليه وآله وسلم)نسبت به اميرمؤمنان على(عليه السلام) بود؛ چرا كه على(عليه السلام)، «قاسم» (تقسيم كننده) بهشت و دوزخ مى باشد.[3]

[1]. تفسير الميزان، علاّمه طباطبايى، ترجمه موسوى همدانى، ج 16، ص 486 ـ 487، انتشارات اسلامى.
[2]. بحارالانوار، علاّمه مجلسى، ج 16، ص 64، دارالكتب الاسلاميه.
[3]. همان.