پیروان اهل بیت (ع) از زمان مرگ تا روز قیامت چه سرگذشتی دارند ؟

پرسش:

لطفا در مورد سرگذشت پيروان اهل بيت (ع) از مرگ تا روز قيامت به طور كامل توضيح دهيد.

 پاسخ:

باسلام و عرض ادب و احترام 
 پیروان اهل بیت علیهم السلام به لحاظ تقوا و پرهیزگاری در سطوح مختلف قرار دارند، به همین دلیل به طور کلی در سه دسته قابل تقسیم‌اند:
عده‌ای از آنها پیرو واقعی اهل بیت هستند، از این رو در اوج تقوا و پرهیزگاری زندگی می‌کنند و از هر گونه گناه عمدی منزه‌اند.
برخی دیگر افراد متوسط‌اند که به لحاظ علم و عمل در درجه بعدی قرار دارند.
وبالاخره بعض افرادی هستند که از شیعه بودن تنها اسمی دارند و بهره‌ای از نور هدایت و معنویت اهل بیت نصیب آنان نشده است.
با توجه به این مقدمه پاسخ در سه محور ارائه می‌شود:
1ـ درباره سرنوشت پیروان راستین اهل بیت به هنگام مرگ از امام صادق(ع) نقل شده است: «به خدا سوگند! وقتی فرشته مرگ نزد مؤمن می‌آید تا روح او را قبض کند، مؤمن به جزع در می‌آید، و ملک الموت به او می‌گوید: جزع مکن، ای ولی خدا! یه خدایی که محمد(ص) را به نبوت مبعوث کرد نسبت به تو دلسوزتر و مهربان‌تر از پدر مهربان هستن. اگر پدرت این جا بود، بیش از من به تو مهر نمی‌ورزید. چشم خود را باز کن و ببین».
آن گاه فرمود: «در آن هنگام رسول خدا(ص) و امیرمؤمنان و فاطمة زهرا و حسن و حسین و امامان از ذریة او علیهم السلام در برابرش نمودار می‌شوند، بعد هر کدام از معصومین به او معرفی می‌شود. مؤمن وقتی حضرات معصومین را دید، در آن حال به او گفته می‌شود: ای نفس که با دیدن محمد و اهل بیت او اطمینان یافتی! به سوی پروردگارت برگرد، در حالی که به ولایت راضی و به ثواب خشنود هستید، پس داخل در جمع بندگان من شو، یعنی در زمرة محمد و اهل بیتش درآی و داخل بهشت شو. در آن حال هیچ چیزی در نظرش محبوب‌تر از مرگ و ملحق شدن به منادی نیست»(1)
در این روایت نورانی، سرگذشت پیروان راستین اهل بیت در هنگام مرگ به خوبی در کلام امام صادق (ع) بیان شده است.
2ـ درباره سرنوشت پیروان راستین اهل بیت (ع)در مرحلة پس از مرگ پیش از قیامت سخن بسیار است، ولی به اختصار باید گفت:
ابا بصیر می‌گوید: از امام صادق(ع) درباره ارواح مؤمنان در عالم برزخ سؤال کردم، حضرت فرمود: «در حجره‌هایی بهشتی سکونت دارند و از غذاهای بهشتی می‌خورند و از آشامیدنی‌های آن می‌آشامند و از خداوند می‌خواهند که قیامت فرا رسد و به بهشت موعود برده شوند».(21)
در روایت دیگر آمده که ارواح مؤمنان قبل از قیامت در وادی السلام گرد هم جمع‌اند(3) هم چنین در روایتی آمده: هر مؤمنی که در هر کجا از شرق و غرب عالم از دنیا برود، خداوند روح او را در وادی السلام با ارواح مؤمنان دیگر یک جا گرد می‌آورد. از امام سؤال شد که که وادی السلام کجاست؟ فرمود: در پشت کوفه (نجف اشرف) است. هم اکنون می‌بینم که ارواح مؤمنان در آن جا دور هم حلقه زده و با یکدیگر گفتگو می‌کنند»(4) از این گونه روایات به دست می‌آید که پیروان راستین اهل بیت، در عالم برزخ در کمال نعمت و آسایش به سر می‌برند.
3ـ درباره سرنوشت پیروان راستین اهل بیت در روز قیامت نیز جای سخن بسیار است، ولی در این جا تنها به روایتی اشاره می‌شود که فرمود: «ساعت‌هایی بر اهل بهشت می‌گذرد که در آن ساعت خورشید و ماه را می‌بینند و می‌گویند: مگر خداوند به ما نفرمود که خورشید و ماه در قیامت دیده نمی‌شود؟ منادی ندا می‌دهد: وعدة خداوند حق است، ولی آنچه اکنون می‌بینید، خورشید و ماه نیست، بلکه نور یکی از شیعیان علی(ع) است که از غرفه‌‌ای بر غرفه دیگر منتقل شده، نوری که بر شما تابید، نور چهرة اوست».(5)
در روایتی آمده: اهل بهشت به مسکن‌ها و منزل‌های شیعیان ما نظر می‌کنند، همچنان که مردم به ستارگان نگاه می‌کنند».(6)
بر اساس این گونه روایات پیروان واقعی اهل بیت در قیامت از چنان عظمت و منزلتی برخوردارند که حتی انتقال‌شان از محلی به محل دیگر موجب نورافشانی می‌شود و بهشتیان که در آن درجة از وجود قرار ندارند، گمان می‌کنند خورشید طلوع کرده است.
حال اگر افرادی عشق به اهل بیت داشته و از صمیم دل به آنان معتقد باشند،‌اما در پیمودن راه ائمه، کاستی‌هایی داشته باشند، با توجه به روایات فراوان، بالاخره به بهشت می‌روند، زیرا در هر حال عشق و محبت به اهل بیت، عشق به خوبی‌ها و صفات شایسته و ارزنده است، مشروط بر این که کاستی‌ها به گونه‌ای نباشد که همه تار و پود و عشق و محبت را بسوزاند و خاکستر کند، به گونه‌ای که دیگر احساسی نسبت به اهل بیت در دل او باقی نماند.
برخی از روایات حاکی از این است که شیعیان در روز قیامت، از جهنم نجات می‌یابند. پیامبر خدا خطاب به امام علی(ع) فرمود «در روز قیامت تو و شیعیانت رستگار هستند».(7)
پیامبر فرمود: یا علی! اگر تو و شیعیانت نبودید، دین خدا پابر جا نبود. تو و شیعیانت کسانی هستید که قسط و عدل را در جامعه برقرار می‌کنید و در بهشت از نعمت‌های الهی برخوردار می‌شود.
بهشت مشتاق تو و شیعیان تو است و ملائکه الهی از رسیدن پیروان تو به بهشت خوشحال می‌شوند و فرشتگان در حال طلب آمرزش برای ایشان هستند».(8)
پی‌نوشت‌ها:
1ـ المیزان، ج 20، ص 481، نشر دفتر انتشارات اسلامی، قم، 1367ش، با ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی.
2 و3ـ معادشناسی، ج 3، ص 319، نشر حکمت، 1403ق.
4ـ همان، ص 233.
5 و6ـ ‌همان، ج 10، ص 156 ـ 157.
7ـ بحار الانوار، ج 67، ص 7.
8ـ همان، ص 40.