با توجه به محاسن روزه آیا معایبی هم در آن هست ؟

پرسش :

روزه محاسن بسیاری دارد، آیا این فریضه معایبی نیز دارد؟
پاسخ:

با سلام و عرض ادب و احترام 

روزه مانند بسیاری از افعال و اعمال دیگر حکم «باید» و «نباید» یا «واجب» و «حرام» یا جواز و عدم جواز بر آن بار می‌شود.

هر گاه استعداد و آمادگی لازم و سایر شرایط جواز روزه که سلامتی جسمانی از ون جمله است، در روزه دار آماده باشد، روزه مفید است. اگر شرایط جواز محقق نباشد، علاوه بر ضرر روحی و معنوی، ضرر بدنی و جسمانی را هم ممکن است برای روزه‌دار همراه داشته باشد. د رصورتی که ضرر جسمانی داشته باشد در شرع اسلام، بر چنین کسی واجب نیست و در صورتی که روزه بگیرد، روزه‌اش صحیح نیست اگر چه روزه سلامتی جسم و روح را همراه دارد، ولی ممکن است روزه‌دار با «پرخوری» در هنگام افطار، یا نخوردن هنگام سحر، زمینه زیان رساندن به جسم را فراهم نماید، یا به دلیل گرسنگی و عدم کنترل نفس و قوّه غضب عصبانی شود و تندخویی کند و زمینه ناراحتی معده را فراهم سازد. اینها اموری است که ربط به روزه ندارد، بلکه به عملکرد نادرست روزه‌دار بر می‌گردد.

گاهی امکان دارد ضرر روحی هم داشته باشد، مثلاً کسی با گرفتن روزه، دچار غرور در عبادت شود و تصور کند با روزه به مقام و مرتبه بلندی  دست یافته است و خود را برتر از انسان‌هایی بداند که به هر دلیلی نتوانستند روزه بگیرند یا موجب ریاکاری و تقدّس کاذب شود، یا با روزه‌داری خود را از مکر شیطان ایمن بداند و خیالش را آسوده بداند. اما همه این موارد مربوط به اصل و حقیقت روزه نمی‌شود، بلکه مربوط به شخص روزه‌دار می‌شود که روزه در نظر او چگونه است، یا چگونه از روزه‌داری بهره می‌برد.