پرسش:
چرا بايد در حج قربانى كرد؟
پاسخ:
با سلام و عرض ادب
قربانى يكى از اعمال حج است كه درباره حكمت و فلسفه آن از آيات و روايات نكات زير استفاده مى شود:
1. قرآن كريم درباره قربانى مى فرمايد: (لَن يَنالَ اللّهَ لُحومُها ولا دِماؤُها ولـكِن يَنالُهُ التَّقوى مِنكُم؛[1]گوشت ها و خون هاى اين قربانيان هرگز به خدا نمى رسد و اين تقواى شماست كه به (پيشگاه قبول) خداوند خواهد رسيد.)
اصولا خدا نيازى به گوشت قربانى ندارد، او نه جسم است و نه نيازمند. او وجودى است كامل و بى انتها از هر جهت.
بلكه آنچه به خدا مى رسد تقوا و پرهيزگارى و پاكى اعمال شما بندگان است.
به تعبير ديگر: هدف آن است كه شما با پيمودن مدارج تقوا در مسير يك انسان كامل قرار گيريد و روز به روز به خدا نزديك تر شويد. همه عبادات، كلاس هاى تربيت براى شما انسان ها است. قربانى درس ايثار و فداكارى و گذشت و آمادگى براى شهادت در راه خدا به شما مى آموزد و درس كمك به نيازمندان و مستمندان.[2]
2. قرآن كريم درباره گوشت قربانى مى فرمايد: (فَكُلوا مِنها واَطعِموا القانِعَ و المُعتَرَّ؛[3]از گوشت آن ها بخوريد و مستمندان قانع و فقيران را نيز از آن اطعام كنيد.)پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله وسلم) مى فرمايد: «خداوند قربانى را قرار داده است تا مساكين از گوشت سير شوند»[4] لذا سفارش شده كه حيوان چاق را براى قربانى انتخاب و گوشت آن سه قسمت شود، يك بخش براى خودشان، بخش دوم را به فقرا بدهند، و بخش سوم را هديه نمايند.[5] در ضمن از روايات اسلامى معلوم مى شود،[6] هنگامى كه حضرت ابراهيم(عليه السلام) به سرزمين منا رسيد و از عهده امتحان بيرون آمد، جبرئيل به او گفت هر چه مى خواهى از پروردگارت بخواه. او از خدا تمنّا كرد كه دستور دهد به عنوان فداى فرزندش اسماعيل، قوچى را ذبح كند و اين تمناى او پذيرفته شد.
3. ابو بصير از امام صادق(عليه السلام) علت قربانى را پرسيد، حضرت فرمود: «هنگامى كه اولين قطره خون قربانى به زمين مى ريزد گناهان صاحبش بخشيده مى شود؛ و به وسيله قربانى معلوم مى شود چه كسى تقواى الهى دارد»[7]
4. قربانى يكى از شعائر و نشانه هاى الهى و موجب خير و بركت است: (و البُدنَ جَعَلناها لَكُم مِن شَعائِرِ اللّهِ لَكُم فيها خَيرٌ؛[8]و شترهاى چاق و فربه را (در مراسم حج) براى شما از شعائر الهى قرار داديم؛ در آن ها براى شما خير و بركت است.)؛ قربانى حج، نشانه قربانى حضرت ابراهيم و بزرگ داشت و زنده نگه داشتن ياد خليل خداست كه خالصانه و براى انجام فرمان الهى تصميم گرفت فرزندش را قربانى كند.
5. قربانى وسيله تقرب و نزديكى به خداوند است، كه حضرت على(عليه السلام)مى فرمايد: «اگر مردم مى دانستند چه فوايدى در قربانى است، هر آينه قربانى مى كردند هرچند با قرض گرفتن باشد»[9]
[1]. حج/37.
[2]. ر.ك: تفسير جامع آيات الاحكام، زين العابدين قربانى لاهيجى، ج 4، ص 233 ـ 235؛ تفسير نمونه، ج 14، ص 109.
[3]. حج/36.
[4]. بحارالانوار، ج 96، ص 296 ـ 298.
[5]. ر.ك: تحريرالوسيله، امام خمينى، ج 1، ص 423 ـ 424.
[6]. من لا يحضره الفقيه، شيخ صدوق، ج 2، ص 197.
[7]. بحارالانوار، همان.
[8]. حج/36.
[9]. بحارالانوار، همان.
منبع: maarefquran.com