احکام روزه از 9 مرجع معظم

بخشی از احکام روزه در نظر آیات عظام: آیت الله العظمی امام خمینی، آیت الله العظمی خامنه­ ای، آیت الله العظمی بهجت، آیت الله العظمی تبریزی، آیت الله العظمی سیستانی، آیت الله العظمی صافی گلپایگانی، آیت الله العظمی فاضل لنکرانی، آیت الله العظمی نوری همدانی و آیت الله العظمی مکارم شیرازی .

 سؤال۱: اگر شخصی با اعتقاد به اینکه هنوز اذان صبح را نگفته­ اند، مشغول سحری شود. سپس متوجه گردد که وقت اذان صبح گذشته است؛ حکم روزه­ ی او چگونه است؟
همه­ ی مراجع تقلید (بجز آیت الله بهجت): اگر بدون بررسی و تحقیق در طلوع فجر، مشغول سحری شده روزه باطل است و باید قضا کند.
آیت الله بهجت: اگر بدون بررسی و تحقیق در طلوع فجر، مشغول سحری شده، بنابر احتیاط واجب روزه­ اش باطل است و باید قضا کند.
تبصره: فرد یاد شده با وجود این که روزه­ اش باطل شده، حق ندارد افطار کند؛ بلکه باید تا شب از مفطرات امساک نماید
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سؤال۲: آیا فرو بردن خلط، روزه را باطل می­ کند؟
همه­ ی مراجع تقلید (بجز آیات عظام بهجت و سیستانی): فرو بردن خلط ـ چنانچه به فضای دهان نیامده باشد ـ اشکال ندارد؛ ولی اگر به فضای دهان برسد، احتیاط واجب آن است که فرو نبری.
آیت الله سیستانی: فرو بردن خلط ـ چنانکه به فضای دهان نیامده باشد ـ اشکال ندارد؛ ولی اگر به فضای دهان برسد، احتیاط مستحب آن است که فرو نبرد.
آیت الله بهجت: فرو بردن خلط ـ اگر در حال غیر روزه امری عادی باشد و به فضای دهان نرسیده باشد ـ اشکال ندارد؛ ولی اگر به فضای دهان برسد، احتیاط واجب آن است که فرو نبرد.
 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سؤال۳: اگر شخص روزه­ دار در اثر فراموشی چیزی بخورد، آیا روزه­ اش باطل است؟ و آیا واجب است که دیگران به او تذکر دهند؟
همه­ ی مراجع تقلید: روزه­ ی او باطل نیست و بر دیگران هم واجب نیست که به او تذکر دهند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سؤال۴: آیا با شروع اذان مغرب افطار روزه جایز است؟
همه­ ی مراجع تقلید: اگر یقین دارید وقت داخل شده، اشکال ندارد و اگر شک یا گمان دارید، افطار روزه جایز نیست.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سؤال۵: آیا مسواک کردن با خمیر دندان، در حال روزه اشکال دارد؟
همه­ ی مراجع تقلید: خیر، اشکال ندارد؛ ولی باید از فرو رفتن آب دهان جلوگیری شود.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
 سؤال۶: حکم تزریق سرم در حال روزه­ ی ماه مبارک رمضان چیست؟
آیات عظام؛ امام خمینی، تبریزی، خامنه ­ای، مکارم و وحید: بنابر احتیاط واجب، باید از تزریق سرم خودداری کند؛ خواه جنبه­ ی غذایی و تقویتی داشته باشد؛ یا جنبه­ ی دوایی و مانند آن.
آیات عظام؛ نوری، صافی و سیستانی: تزریق سرم روزه را باطل نمی­ کند؛ خواه جنبه­ ی غذایی و تقویتی داشته باشد، یا جنبه­ ی دوایی و مانند آن.
آیت الله فاضل: اگر سرم جنبه­ ی غذایی و تقویتی داشته باشد، باید از تزریق آن خودداری کرد؛ ولی اگر جنبه­ ی دوایی و مانند آن داشته باشد، تزریق آن اشکال ندارد.
آیت الله بهجت: تزریق سرم روزه را باطل می­ کند
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سؤال۷: حکم تزریق آمپول در حال روزه­ ی ماه رمضان چیست؟
آیات عظام امام خمینی، بهجت و خامنه­ ای: اگر آمپول جنبه­ ی غذایی و تقویتی دارد، بنابراحتیاط واجب، باید از تزریق آن خودداری کند؛ ولی اگر جنبه­ ی دوایی دارد و یا عضو را بی حس می­کند، تزریق آن اشکال ندارد.
آیت الله فاضل: اگر آمپول جنبه­ ی غذایی و تقویتی داشته باشد، باید از تزریق آن خودداری کرد؛ ولی اگر جنبه­ ی دوایی دارد و یا عضو را بی حس می­کند، تزریق آن اشکال ندارد.
آیت الله مکارم: اگر آمپول جنبه­ ی غذایی و تقویتی یا دوایی داشته باشد، بنابر احتیاط واجب باید از تزریق آن خودداری کرد؛ ولی اگر عضو را بی حس می­کند، تزریق آن اشکال ندارد.
آیات عظام تبریزی، سیستانی، صافی و حید: تزریق آمپول روزه را باطل نمی­ کند؛ خواه جنبه­ ی غذایی و تقویتی داشته باشد، یا جنبه­ ی دوایی و مانند آن.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سؤال۸: گاهی از لثه­ هایم خون بیرون می ­آید و با آب دهان مخلوط می­ گردد؛ آیا اگر آن را فرو ببرم، روزه باطل می­ شود؟
همه­ ی مراجع (بجز آیات عظام تبریزی، صافی و نوری): اگر خون در آب دهان مستهلک شود، فرو بردن آن روزه را باطل نمی­ کند.
آیت الله نوری: فرو بردن آن جایز نیست؛ هر چند در آب دهان مستهلک شود.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سؤال۹: به جهت بیماری لثه، در روز چندین بار از آن خون می­ آید؛ ولی بدون توجه فرو می­ رود، آیا روزه باطل می ­شود؟
همه­ ی مراجع: اگر بدون توجه و اختیار فرو داده شود، روزه صحیح است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سؤال۱۰: پر کردن دندان در ماه مبارک رمضان، چگونه است؟
همه­ ی مراجع: پر کردن یا جرم­ گیری و کشیدن دندان در ماه رمضان، برای پزشکان جایز است و برای شخص روزه­ دار زمانی جایز است که مطمئن باشد، خون یا آبی که به وسیله­ ی دستگاه وارد فضای دهان می ­شود، فرو نخواهد رفت.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سؤال۱۱: کسی که می­ داند یا احتمال می ­دهد، درروز غذای باقی مانده در لای دندان فرو برده می ­شود، آیا لازم است هنگام سحر خلال یا مسواک کند؟
آیات عظام امام خمینی، خامنه ­ای و نوری: اگر در حد احتمال باشد، اشکال ندارد؛ ولی اگر یقین داشته باشد در روز چیزی از آن فرو می ­رود، باید دندان خود را خلال یا مسواک کند و اگر انجام ندهد و چیزی از آن فرو رود، روزه ­اش باطل می­ شود و اگر فرو نرود، بنابر احتیاط واجب، باید قضای آن را به جا آورد.
آیات عظام بهجت، تبریزی، سیستانی، صافی و فاضل: اگر در حد احتمال باشد، اشکال ندارد؛ ولی اگر بداند در روز چیزی از آن فرو می­رود، باید دندان خود را خلال یا مسواک کند و اگر انجام ندهد، روزه­ اش باطل می ­شود (هر چند چیزی از آن فرو نرود).
آیت الله مکارم: اگر در حد احتمال باشد، اشکال ندارد؛ ولی اگر بداند در روز چیزی از آن فرو می ­رود، بنابر احتیاط واجب، باید دندان خود را خلال یا مسواک کند و اگر انجام ندهد، روزه­ اش باطل است (هر چند چیزی از آن فرو نرود).
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سؤال۱۲: اگر روزه­ دار به جهت حالت تهوع، قی کند؛ روزه­ اش چه حکمی دارد؟
همه­ ی مراجع: اگر بی ­اختیار باشد، اشکال ندارد؛ ولی اگر از روی عمد باشد، روزه را باطل می ­کند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سؤال۱۳: استعمال عطر برای روزه­ دار، در ماه مبارک رمضان چه حکمی دارد؟
همه­ ی مراجع: استعمال عطر برای روزه ­دار مستحب است؛ ولی بو کردن گیاهان معطّر مکروه است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سؤال۱۴: آیا استفاده از، شامپو، کرم ویتامینه و رُژ لب در ماه مبارک رمضان مجاز است؟
همه­ ی مراجع: هیچ یک از موارد ذکر شده، روزه را باطل نمی­ کند؛ مگر آن که رژ لب، وارد دهان شده و فرو داده شود.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سؤال۱۵: آیا ریختن دارو به چشم (مانند قطره­ ی چشمی) روزه را باطل می­ کند؟
همه­ ی مراجع: اگر دارو به حلق نرسد و یا به حلق برسد ولی فرو نبرد، روزه ­اش باطل نمی ­شود.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سؤال۱۶: شستن سر زیر شیر آب در حال روزه، چه حکمی دارد؟
همه­ ی مراجع: آن چه روزه را باطل می­ کند، فرو بردن سر زیر آب است؛ به طوری که یک مرتبه آب، همه­ ی سر را فرا گیرد. اما شستن سر زیر شیر و زیر دوش، اشکالی ندارد.
 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سؤال۱۷: تنفس بخار آب در حمام، برای روزه چه حکمی دارد؟
همه­ ی مراجع: بخار آب حمام، روزه را باطل نمی­ کند.
 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سؤال۱۸: گاهی انسانِ روزه­ دار در کنار وسیله­ ی نقلیه قرار می­ گیرد و دود آن به حلقش می ­رسد؛ آیا روزه­ اش باطل می ­شود؟
همه­ ی مراجع: اگر با این اعتقاد که دود غلیظ به حلقش نمی ­رسد، در کنار وسیله ­ی نقلیه بایستد و به طور اتفاقی دود به حلقش برسد، روزه­ اش صحیح است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سؤال۱۹: کسی که به نفس تنگی شدید مبتلا شده و در روز باید از اسپری استفاده کند، تکلیف روزه­ ی او چیست؟
آیات عظام امام خمینی، فاضل، مکارم و نوری: با توجه به این که داروی یاد شده، خوردن و آشامیدن بر آن صدق نمی­ کند، روزه را باطل نمی­ کند.
آیت الله خامنه­ ای: اگر دارو به صورت گاز یا پودر وارد حلق شود، بنابر احتیاط واجب روزه را باطل می­ کند و اگر گرفتن روزه بدون آن، زحمت و مشقت دارد، استفاده از آن جایز است، و بعد از ماه رمضان، اگر توانست بدون استفاده از اسپری روزه بگیرد، بنابر احتیاط واجب قضا کند.
آیت الله بهجت: اگر به صورت بخار غیر غلیظ وارد حلق شود اشکال ندارد و روزه صحیح است.
آیت الله سیستانی: اگر به صورت مایع به حلق نرسد، اشکال ندارد و روزه صحیح است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سؤال۲۰: حکم کشیدن سیگار و تنباکو در حال روزه چیست؟
همه­ ی­ مراجع: احتیاط واجب آن است که روزه­ دار، از دود سیگار و تنباکو خودداری کند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سؤال۲۱: در ماه رمضان بعد از اذان صبح، با حال جنابت از خواب بیدار شدم؛ ولی می­دانم پیش از اذان محتلم شده­ ام، تکلیفم چیست؟
همه­ ی مراجع: روزه صحیح است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سؤال ۲۲: اگر در ماه رمضان، غسل جنابت را فراموش کنیم و پس از چند روز یادمان بیاید، چه تکلیفی داریم؟
همه­ ی مراجع: باید نمازها و روزه­ ی آن چند روز را قضا کنید؛ ولی کفاره ندارد.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سؤال۲۳: شخص جنب که در ماه رمضان قبل از اذان صبح، به آب دسترسی ندارد، وظیفه­ اش چیست؟
همه­ ی مراجع: اگر تا پیش از اذان صبح به آب دسترسی ندارد، تیمم بدل از غسل کند و روزه­ ی او صحیح است. بعد از اذان در صورت دسترسی به آب، برای نماز صبح غسل کند و در غیر این صورت، با همان تیمم نماز صبح خود را بخواند.
 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سؤال۲۴: کسی که مدّتی روزه گرفته و نماز خوانده است و بعد بفهمد جنب بوده، تکلیف او چیست؟
همه­ ی مراجع: اگر متوجه اصل جنابت نبوده، روزه­ های او صحیح است؛ ولی باید نمازها را قضا کند.
 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سؤال۲۵: اگر در ماه رمضان، با اعتقاد به اینکه برای غسل جنابت وقت دارد، مشغول به غسل شود و وسط غسل بفهمد مقداری از غسل با اذان صبح همراه شده است، حکم روزه­ ی او چیست؟
همه­ ی مراجع: روزه ­ی او صحیح ا.ست
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سؤال۲۶: کسی که پیش از اذان صبح با حالت احتلام از خواب بیدار می­ شود، آیا می ­تواند تا اذان، غسل نکند و تیمم کند؟
همه­ ی مراجع: اگر غسل را به تأخیر بیندازد تا جایی که وقت تنگ شود، گناه کرده است. در این صورت باید پیش از اذان صبح، تیمم کند و روزه­ ی او صحیح است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سؤال۲۷: اگر شخصی بعد از اذان صبح، محتلم شود و تا غروب غسل نکند؛ آیا اشکالی به روزه­ ی او وارد می­ شود؟
همه­ ی مراجع: خیر؛ لازم نیست فوری غسل کند و روزه­ ی او صحیح است؛ ولی برای نماز باید غسل کند.
 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سؤال۲۸: چندین سال با حال جنابت، روزه گرفتم و نماز خواندم؛ در حالی که نمی ­دانستم جنب باید غسل کند، تکلیف چیست؟
آیات عظام امام خمینی، خامنه­ ای، تبریزی، مکارم و وحید: نماز و روزه­ هایی را که در جنابت انجام داده ­اید، باید قضا کنید.
آیات عظام سیستانی، صافی و فاضل: اگر در یاد گرفتن مسائل کوتاهی نکرده ­اید، روزه ­ها صحیح است و قضا ندارد؛ ولی نمازهایی را که در حال جنابت خوانده ­اید، باید قضا شود
آیت الله نوری: روزه ­ها صحیح است و قضا ندارد؛ ولی نمازهایی را که در حال جنابت خوانده­ اید، باید قضا کنید.
تبصره: طهارت نسبت به نماز شرط واقعی است؛ از این رو اگر از روی ناآگاهی بدون طهارت نماز بخواند، نمازش باطل است.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
 سؤال۲۹: اگر کسی به عمد روزه­ ی خود را در ماه مبارک رمضان، به وسیله­ ی استمنا باطل کند، چه حکمی دارد؟
همه­ ی مراجع (بجز آیات عظام خامنه­ ای، سیستانی و صافی): علاوه بر قضا، بنابر احتیاط واجب، باید کفاره­ ی جمع (۶۰ روزه و اطعام ۶۰ فقیر) بپردازد.
آیات عظام خامنه ­ای و سیستانی: علاوه بر قضا، کفاره دارد و بنابر احتیاط مستحب، کفاره­ ی جمع (۶۰ روزه و اطعام ۶۰ فقیر) بپردازد
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سؤال۳۰: کسی که بدون قصد بیرون آمدن منی درماه رمضان، با خودش بازی کند و ناخود آگاه منی از او خارج شود؛ آیا روزه ­اش باطل می­شود؟
همه­ ی مراجع: اگر احتمال می ­داده که با این کار منی از او بیرون می ­آید، روزه­ اش باطل می­ شود.
 ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سؤال۳۱: اگر با قصد خروج منی، خود ارضایی کند؛ در صورتی که به حدّ خروج منی نرسد، آیا روزه را باطل می­ کند؟
آیات عظام امام خمینی، خامنه ­ای و فاضل: خیر روزه ­اش باطل نمی ­شود.
آیات عظام بهجت، صافی، مکارم و نوری: اگر به قصد بیرون آمدن منی، خود ارضایی کند، روزه­ اش باطل می­ شود؛ هر چند منی از او بیرون نیاید.
آیت الله سیستانی: اگر به قصد بیرون آمدن منی خود ارضایی کند ـ هر چند منی از او بیرون نیاید ـ بنابر احتیاط واجب، روزه را تمام کند و بعد از ماه رمضان قضا نماید.
=======================
سؤال۳۲: اگر کسی درماه مبارک رمضان آیه­ ی قرآن یا حدیث را به طور سهوی غلط بخواند، تکلیف روزه­ اش چیست؟
همه­ ی مراجع: روزه ­اش باطل نمی ­شود؛ ولی سعی کند قرآن یا حدیث را درست بخواند.
 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سؤال۳۳: اگر گرفتن روزه باعث شود که بیماری دیرتر بهبود یابد، تکلیف چیست؟
همه­ ی مراجع: نباید روزه بگیرد.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سؤال۳۴: اگر بیمار با اعتقاد به اینکه روزه برایش ضرر دارد، روزه بگیرد حکم چیست؟
همه ­ی مراجع: اگر روزه بگیرد، صحیح نیست و باید پس از ماه رمضان آن را قضا کند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سؤال۳۵: کسی که می ­داند یا احتمال قوی می­ دهد که اگر روزه بگیرد، به زخم معده یا سنگ مثانه دچار می ­شود؛ آیا روزه بر او واجب است؟
همه ­ی مراجع: اگر احتمال عقلایی می­ دهد، روزه بر او واجب نیست.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سؤال۳۶: کسی که ناراحتی کلیه دارد و باید برای جلو گیری از آن در طول روز، چندین بار آب و مایعات استفاده کند، حکم روزه­ ی او چیست؟
همه­ ی مراجع: اگر برای جلوگیری از بیماری کلیه، نیاز به نوشیدن آب یا سایر مایعات در طول روز باشد، روزه گرفتن بر او واجب نیست.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سؤال۳۷: بیماری که در طول روز تنها به خوردن چند قرص نیاز دارد، درصورتی که گرفتن روزه برایش ضرر ندارد؛ آیا خوردن تنها چند قرص روزه را باطل می­ کند؟
همه ­ی مراجع: آری روزه ­ی او باطل می­ شود.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سؤال۳۸: روزه گرفتن برای زن باردار ـ که نمی­ دانسته روزه برای جنین ضرر دارد ـ چه حکمی دارد؟
همه­ ی مراجع: اگر بر اثر روزه، خوف ضرر بر جنین داشته باشد، نباید روزه بگیرد.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سؤال۳۹: زن بارداری که به جهت حمل و شیردهی نتوانسته روزه­ ی ماه رمضان و قضای آن را بگیرد؛ آیا تکلیف قضا از او ساقط می ­شود و حکم مریض را دارد؟
همه­ ی مراجع: خیر، هر زمان که توانایی پیدا کرد، باید روزه­ ها را قضا کند و حکم مریض را ندارد.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سؤال۴۰: اگر کسی در ایام عادت، از قرص یا آمپول جلوگیری استفاده کند؛ روزه ­ی او صحیح است
همه­ ی مراجع: اگر عادت نشود، روزه صحیح است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سؤال۴۱: دختر که به حدّ بلوغ رسیده، ولی به واسطه ­ی ضعف بنیه، نمی­ تواند روزه بگیرد و قضای آن را تا دو سه سال به جا آورد، تکلیف او چیست؟
همه­ ی مراجع (بجز آیات عظام مکارم و تبریزی): اگر گرفتن روزه برای او ضرر دارد، یا تحمل آن برایش زحمت و مشقت زیاد دارد، روزه بر او واجب نیست؛ ولی ترک آن به صرف برخی عذرها، جایز نیست و هر زمان توانست باید قضای آن را به جا آورد.
آیت الله مکارم: در فرض یاد شده، روزه بر او واجب نیست و باید برای هر روز یک مُد طعام بدهد و قضای این روزه­ها هم بر او واجب نیست.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سؤال۴۲: کسی که از روی عمد روزه ­های خود را نگرفته تکلیفش چیست؟
همه­ ی مراجع: هر مقدار از روزه­ ها را که نگرفته، باید قضا کند و افزون بر آن، برای هر روز نیز باید کفاره بدهد؛ یعنی، دو ماه روزه بگیرد، یا شصت فقیر را سیر کند و یا به هر کدام یک مد (تقریبا ده سیر) طعام (گندم یا جو و مانند آن) به آن ها بدهد
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سؤال۴۳: آیا کسی که از روی عمد و در ملأ عام، روزه خواری می­ کند، تعزیر دارد؟
همه­ ی مراجع: افزون بر قضا و کفاره، تعزیر نیز دارد که مقدار آن، برای بار اول و دوم ۲۵ تازیانه است و به نظر عده­ ای، اندازه­ ای برای آن مشخص نشده و با نظر و تشخیص حاکم شرع تعیین می ­گردد. اگر بعد از تعزیر اوّل و دوم، برای مرتبه ­ی سوم روزه خواری کند، حکمش قتل است.
 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سؤال۴۴: آیا می ­توان درماه رمضان برای فرار از روزه مسافرت کرد؟
همه­ ی مراجع: مسافرت کردن در ماه رمضان ـ هر چند به عنوان فرار از روزه باشد ـ اشکال ندارد؛ ولی این امر تا قبل از روز بیست و سوم مکروه است. 

منبع : رساله ی دانشجویی