آيا سرمايه و ابزار کار متعلق خمس است؟

سؤال:

آيا سرمايه و ابزار کار متعلق خمس است؟

جواب:

امام خميني (ره) :     
اگر از درآمد کسب و حقوق تهیه شده خمس دارد، مگر با دادن خمس آنها نتواند امرار معاش مناسب با شأنش نماید.
    تحريرالوسيله، 1425ه.ق، ج1، ص327، م13 استفتائات، 1380، ج1، ص349، س15 و ص355، س35

آیت الله خامنه اي (دام ظله) :
اگر سرمایه و ابزار کار به مقداری باشد که با پرداخت خمس آن با بقیه هزینة زندگی او تأمین نمی شود و یا اینکه نتواند با بقیه، کسبی مناسب شأن عرفی خود داشته باشد، خمس ندارد
    اجوبة الاستفتائات، 1389، ص198 و199، س952

آیت الله اراکي (ره) :
سرمایه و ابزار کار مورد حاجت، خمس ندارد
    استفتائات، 1373، ص63، س2

 آیت الله بهجت (ره) :
اصل سرمایه و ابزار کار خمس ندارد یعنی آن مقدار از سرمایه (و ابزار کار) که زندگی مطابق شأن او، بدون آن تأمین نمی شود، خمس ندارد
    وسيلة النجاة، 1423ه.ق،ص394،م6 استفتائات، 1386، ج3، ص101، س3716 و ص32، س3486

 آیت الله تبريزي(ره) :
سرمایه و ابزار کار خمس دارد و در تخمیس سرمایه چنانچه شخص سرمایه دیگری نداشته باشد مقدار مؤونه سال، کسر می شود.
    منهاج الصالحین، 1426ه.ق، ج1، ص341،م1219 استفتائات جدید، ص196، س948

 آیت الله خويي (ره) :
چنانچه کسی مقداری(مبلغی) داشته باشد که با آن مقدار می تواند مؤونه سال خود را بگذراند، اگر این مقدار را بخواهد سرمایه کسب قرار دهد، خمس ندارد و مابقی اموال را که سرمایه کسب قرار می دهد، جزء مؤونه حساب نمی شود و خمس دارد.
    العروة الوثقی، 1420 ه.ق، ج2، ص188، م59، پاورقی6 استفتائات، 1381، ص151، س487

 آیت الله سيستاني (دام ظله) :
سرمایه (و ابزار کار) اگر از در آمد کسب باشد خمس دارد مگر با دادن خمس آن ها با بقیه نتواند مؤونه مطابق با شأنش را تأمین کند که در این صورت خمس ندارد. ولی اگر با مراجعه به حاکم شرع خمس را به ذمّه بگیرد و تدریجاً پرداخت کند، خمس دارد
    منهاج الصالحین، 1430ه.ق، ج1، ص369، م1219

 آیت الله شبيري زنجاني (دام ظله) :     
سرمایه (و ابزار کار) اگر مورد نیاز انسان است و با کمتر از آن زندگی او در حد آبرو و شأنش اداره نمی شود، خمس ندارد ولی اگر با پرداختن خمس مشکلی برای معیشتش پیش نیاید باید خمس را بدهد.
    المسائل الشرعیه، 1428 ه.ق، ص388، م1792

 آیت الله صافي گلپايگاني (دام ظله) :     
خمس دارد.
    هداية العباد، 1416ه.ق، ج1، ص278، م1628

 آیت الله فاضل لنكراني (ره) :     
سرمایه (وابزار کار) تا مقداری که به آن نیاز دارد خمس ندارد و مازاد آن خمس دارد.
    هداية العباد، 1416ه.ق، ج1، ص278، م1628 جامع الاحکام، ج1، ص183، س655 تفصیل الشرعیه، کتاب الخمس، ص164 العروه الوثقي مع تعليقات، ج2، ص193، م59

 آیت الله گلپايگاني (ره) :     
سرمایه خمس دارد.
    هداية العباد، 1413ه.ق، ج1، ص325، م1629 مجمع المسائل، ج1، ص289، س4

 آیت الله مكارم شيرازي (دام ظله) :     
سرمایه (و ابزار کار) اگر از در آمد کسب باشد خمس دارد مگر با دادن خمس آن ها با بقیه نتواند مؤونه مطابق با شأنش را تأمین کند که در این صورت خمس ندارد. ولی اگر با مراجعه به حاکم شرع خمس را به ذمّه بگیرد و تدریجاً پرداخت کند، خمس دارد.
    استفتاء شفاهی از دفتر معظم له جزوه پیک احکام(4)، ص2، با استفاده از (و)

 آیت الله نوري همداني (دام ظله) :     
سرمایه، (و ابزار کار) تا مقداری که برای امرار معاش و حفظ شأنش نیاز دارد خمس ندارد و مازاد آن خمس دارد.
    التعلیقات علی کتاب العروة الوثقی، ص239، م59 هزار و یک مسأله فقهی، ج1، ص79، س271 و272

 آیت الله وحيد خراساني (دام ظله) :     
سرمایه (و ابزار کار) بنابراحتیاط واجب خمس دارد گرچه برای امرار معاش خود و عائله اش به آن نیاز داشته باشد.
    منهاج الصالحین، ج2، ص353، م1219، پاورقی698 استفتاء شفاهی از دفتر معظم له