استاد آقا مجتبی تهرانی ره
رُوِيَ عَنِ الصَّادِقِ (عَلَيهِ السَّلَامُ) قَالَ: إِنَّ أَوَّلَ مَا عُصِيَ اللَّهُ بِهِ سِتٌّ حُبُّ الدُّنْيَا وَ حُبُّ الرِّئَاسَهِ وَ حُبُّ الطَّعَامِ وَ حُبُّ النِّسَاءِ وَ حُبُّ النَّوْمِ وَ حُبُّ الرَّاحَهِ. (1)
ترجمه و شرح:
روايت از امام صادق صلوات الله عليه منقول است كه حضرت فرمودند: سرآمد اموري كه موجب ميشود انسان از فرمان الهي سرپيچي كند و نسبت به خداوند گناه و عصيان كند، شش مورد است. يعني اين شش مورد سرآمد هستند؛ نه اين كه موارد ديگر موجبِ گناه نميشود. اينها غالباًسرآمد هستند. گناهانی كه از انسان سر ميزند، منشأش غالباً يكي از اينها است.
اوّل: حبّ الدّنيا؛ پول دوستي. اين موجب ميشود كه نه حرام سرش بشود نه حلال. لذا موجب عصيان مي شود. دو نوع گناه داريم كه يكي از آنها ترك واجب است؛ خودِ ترك واجب هم گناه است. پول دوستي منشأ گناه ميشود.
دوم: حبّ الرّئاسه ؛ جاه طلبي، رياست طلبي. اين هم منشأ گناهان و معاصی دیگر ميشود.
سوم: حبّ الطّعام؛ ابن البطن، یعنی كساني كه به اسارت شكم ميروند. این هم منشأ گناهان بعدی میشود.
چهارم: حبّ النّساء ؛ منظور ابن الفرج است. مراد از حبّ النساء شهوت جنسي است.
از آن طرف، حبّ الطّعامبه تعبير ما شهوت بطني و شكم پرستي است، از اين طرف هم شهوت جنسي را مطرح میفرماید كه از اين دو تعبير ميشود به ابن البطن و الفرج . اينها اسيرند و به اسارت شكم و شهوت جنسيشان درآمدهاند. اين منشأ ميشود براي گناه.
پنجم: حبّ النّوم؛يعني كساني كه خيلي مقيّدند به خوابيدن. اينها هم به معصيت ميافتند. يك سنخ معاصي هست كه منشأش حبّ نوم و خواب است. صبح نماز صبحش قضا ميشود، براي چه؟ چون ميخواهد بخوابد.
ششم: حبّ الرّاحه؛ یعنی راحت طلبي. این هم منشأ یک سنخ از معاصی است.
يك رشته هست كه همه اين شش مورد را به هم پيوسته ميكند و آن حُبّ است. حبّ الدّنيا،حبّ الرّئاسه،حبّ الطّعام،حبّ النّساء، حبّ النّوم،حبّ الرّاحه. همه اینها مثل دانه هاي تسبيحی در یک نخ هستند و آن نخ تسبیح، همین حبّ دنيا و امور مادّي است. لذا همه اینها مربوط به هم هستند. تعلّق به اين عالم مادّه است كه انسان را به گناه ميكشاند. اين اگر نباشد، هيچ وقت گناه سر نميزند و واجب هم ترك نميشود. (2)
1- بحارالانوار، ج70 ، ص 60
2- يكشنبه: 30 آبان 89 ؛ 14 ذي الحجّه 1431 ؛ مسجد جامع بازار تهران
سایت رسمی آيه الله حاج آقا مجتبي تهراني.