پرسش:
حکم مشروبات الکلی از دیدگاه اسلام چیست و اگر کسی با نوشیدن شراب عقلش را از دست ندهد باز هم گناه و حرام است و علت حرمت آن چیست؟
پاسخ:
با سلام و عرض ادب و احترام
شراب به خاطر زيانهاى گوناگون و عواقب شوم تحريم گرديده است و آثار شوم شراب از نظر روحى و روانى و جسمى واجتماعي اصلاً قابل مقايسه با منافع ناچيز اقتصاد ي و احياناً جسمى (در معالجه برخى امراض) نمى باشد. ملاك امتياز آدمى بر ساير جان داران عقل او است و به خاطر عقل است كه انسان علم و دانش مى اندوزد. همه ترقيات و پيشرفتهاى جوامع بشرى ثمره علم ودانش بشرى است و شراب عقل را گرچه در مدت محدود زايل مى كند.
زايل شدن عقل انساني تنها يكي از دلايل و مضرات است ، پس نمي توان گفت (بنابر فرض)براي كسي كه چنين اثري ندارد يا نوشيدن مقدار كم اشكال ندارد .
قرآن كريم مى فرمايد: «درباره شراب و قمار از تو سؤال مى كنند، بگو: در آنها گناه بزرگى است، و منافعى (از نظر مادى) براى مردم در بردارند (ولى) گناه (و مفسده) آنها از نفع آنها بيشتر است».(1)
يا در آيه ديگر به صراحت مي فرمايد: «شراب و قمار .... پليد و عمل شيطاني است » (2)
و در آيه بعد مي فرمايد: « شيطان با ابزار شراب و قمار بذر دشمني و كينه را در بين شما مي پراكند» (3)
روشن است كه با توجه به اين آيات صرفاً زوال عقل مد نظر نيست ، بلكه دلالت بر خباثت و زشتي در اصل آن دارد و نيز استفاده شيطاني كه از آن مي شود.
امام رضا (ع) فرمود : خداي تعالي شراب را بدان جهت حرام كرد كه مايه فساد و باز داشتن عقل از درك حقايق واز بين بردن شرم وحيا است 0 (4 )
اين مسئله كاملاً منطبق بر عقل و منطق است، چيزى كه ضررش بسيار بيشتر از منفعت آن باشد، انسان عاقل از آن پرهيز مى كند و در دين نيز از آن نهى و تحريم شده است و قاعده اهم و مهم نيز بر همين اساس است.
براى روشن شدن زيانهاى شراب، قسمتى از اخرين نظرهاى دانشمندان روان شناس و پزشكان را در مورد زيانهاى شراب مى آوريم:
اثر الكل در عمر:
يكى از دانشمندان مشهور غربى اظهار مى دارد كه هر گاه از جوانان 21 تا 23 ساله معتاد به مشروبات الكلى 51 نفر بميرند، در مقابل از جوانهاى غير معتاد ده نفر هم تلف نمى شوند. دانشمند مشهور ديگرى ثابت كرده است كه جوانهاى 20 ساله كه انتظار مى رود پنجاه سال عمر كنند، در اثر نوشيدن الكل بيشتر از 35 سال عمر نمى كند.
زيانهاى اجتماعى الكل:
طبق آمارى كه پزشك قانونى شهر «نيون» در 1961 تهيه نموده، جرائم اجتماعى الكليستها از اين قرار است: مرتكبين قتلهاى عمومى 50 در صد، ضرب و جرح 77/8 درصد، سرقت 88/5 درصد، جرائم جنسى، 88/8 در صد 0اين آمار نشان مىدهد كه اكثريت قاطع جنايات و جرائم بزرگ در حال مستى روى مىدهد.(6)
آنچه در اين آمارها آمده تنها گوشهاى از آثار و مضرات شراب، آن هم از نظر جسمانى و مادى است امّا آثار مخرب اجتماعى و روحى و معنوى آن بسيار بزرگتر و عظيمتر است.
پى نوشتها:
1. بقره (2) آيه 219.
2. مائده (5) آيه 90
3. مائده (5) آيه 91 0
4 مستدرك الو سائل ج3 ص137 0
5 وسائل الشيعه ابواب اشربة المحرمة باب 12 حديث 1 ج 17 ص 250 0
6. تفسير نمونه، ج 2، ص 74 و 75. براى اطلاع بيشتر از مضرّات مشروبات الكلي بهتر است به همين آدرس مراجعه فرماييد.