فهرست هر کتابی بر اساس آنچه در کتاب موجود است ، تنظیم می شود. شاید سؤال شما این باشد که چرا قرآن بر اساس ترتیب نزول، تدوین و جمع آوری و تنظیم نشده است؟
ترتیب آیات در سوره ها، غالباً همان ترتیب نزول است؛ جز تعداد محدودی آیه که وقتی نازل شدند، رسول خدا دستور داد آن ها را در فلان جایگاه قرار دهید. (جلالی نائینی، تاریخ جمع قرآن کریم، چ اول، تهران، نشر نقره، 1365 ش، ص124؛ سید محمد باقر حجتی، پژوهشی در تاریخ قرآن، چ دوازدهم، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1377 ش، ص 66) از این رو، قریب به اتفاق عالمان شیعه و سنی، ترتیب همه آیات را طبق دستور رسول خدا می¬دانند. فقط بعضی از عالمان شیعه، ترتیب بعضی از آیات (تعداد بسیار محدودی) را مطابق اجتهاد صحابه می شمارند. (حجتی، همان، ص 69)
در مورد ترتیب سوره¬ها هم غالب عالمان بر این نظرند که ترتیب فعلی، طبق دستور شخص پیامبر است. (حجتی، همان، ص 87).
قرآن به صورت مکتوب نازل نشده است؛ بلکه آیات بر قلب پیامبر نازل شده و رسول خدا آن ها را بر مردم تلاوت کرده، جایگاه آیات و سوره ها را شخصاً معین نموده است. به همین اعتبار، در خود قرآن و در کلام پیامبر از آن به عنوان "کتاب" یاد شده و سوره حمد "فاتحه الکتاب" خوانده شده است.
بنابراین، قرآن در زمان خود پیامبر این شکل کلی را یافت. البته این نظم و نظام در بیانات پیامبر بود؛ ولی تا آخر عمر پیامبر قرآن به صورت یک کتاب بین دو جلد ارائه نشد؛ زیرا تا اواخر عمر ایشان باب وحی باز بود. به همین جهت، پیامبر به امام علی(ع) دستور داد تا بعد از ایشان، قرآن را طبق دستورات ایشان تنظیم کند و با شرح و تفسیر و بیان، ارائه نماید؛ اما حاصل زحمات امام، مورد قبول اصحاب نشد. مدت کمی بعد، افرادی برای انجام این کار تعیین شدند. قرآن را طبق دستورها و رهنمودهای پیامبر تنظیم و ارائه کردند. زمان عثمان، همین قرآن در چند نسخه تکثیر شد. مصحف های شخصی جمع آوری و معدوم شد تا اختلاف حاصل نشود.
پس نظم موجود، بنا به نظر بیش تر عالمان، همان نظمی است که رسول خدا به اذن خدا تعیین کرده و نمی دانیم چرا این نظم بر نظم نزول ترجیح داده شده است! در این مسائل، تابع امر خدا و رسول هستیم و بر چرایی امر خدا و رسول آگاهی نداریم.