تعارض ناگهانی بودن قیامت با ظهور حتمی امام زمان(عج)

پرسش:

با عرض سلام وقبولی طاعات
همانطور که می دانیم ایات صریح ومتعددی در مورد ناگهانی بودن قیامت وجود دارد. ولی با توجه به اعتقاد ما به ظهور امام زمان(عج) قبل از قیامت، دیگر ناگهانی بودن قیامت برای ما تا قبل از ظهور حضرت معنایی ندارد که این بر خلاف کلام قران است. و هر روایتی که بر خلاف کلام قران باشد، مردود است.
با توجه به این مطلب از شما تقاضا دارم وجود و حضور امام زمان (عج) را برای ما اثبات کنید. لطفا توجه بفرمایید که سوال درباره ی نقض شدن قران با توجه به اعتقاد به حضور و ظهور است.
با تشکر فراوان التماس دعا

پاسخ:

با سلام و ادب

خدمت شما دوست عزیز عرض کنم بله درست است  آیات متعددی از قرآن کریم، خبر از وقوع ناگهانی قیامت می‌دهند از جمله آیه: درباره قیامت از تو سؤال مى‏کنند، کى فرا مى‏ رسد؟! بگو: «علمش فقط نزد پروردگار من است و هیچ کس جز او (نمى‏تواند) وقت آن را آشکار سازد (اما قیام قیامت، حتى) در آسمانها و زمین، سنگین (و بسیار پر اهمیت) است و جز بطور ناگهانى، به سراغ شما نمى‏آید!» (باز) از تو سؤال مى‏کنند، چنان که گویى تو از زمان وقوع آن با خبرى! بگو: «علمش تنها نزد خداست ولى بیشتر مردم نمى‏دانند.[1]

بیشتر مفسران معتقدند: «مراد از «عَنِ السَّاعَةِ» روز قیامت و زمان محشور شدن مردم در پیشگاه عدل الهی، و مراد از بغته به طور ناگهانی و دفعی می‌باشد».[2]

کلمه «بَغْتَةً» 13 مرتبه در قرآن مجید بکار رفته و همه درباره ناگهانى‏ بودن‏ قیامت‏ و عذاب دنیوى است.[3]

با دقت در معنا و مفاد آیه و با صراحتی که آیه دارد، به دست می‌آید که هیچ‌کس جز پروردگار متعال از زمان قطعی وقوع قیامت آگاه نیست، حتی فرشتگان مقرب و رسولان مرسل که اعظم آنان رسول گرامی اسلام(ص) می‌باشد.[4]

بنابراین، وقوع قیامت، غیر منتظره و ناگهانی خواهد بود؛ از این‌رو خداوند در مورد آن می‌فرماید: «وَ ما أَمْرُ السَّاعَةِ إِلاَّ کَلَمْحِ الْبَصَرِ أَوْ هُوَ أَقْرَبُ إِنَّ اللَّهَ عَلى‏ کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدیرٌ»؛[5] و امر قیامت، درست همانند چشم برهم زدن، و یا از آن هم نزدیک‌تر است؛ چرا که خدا بر هر چیزى توانا است.[6]

در روایات وارده از امامان معصوم(ع)، ظهور امام زمان(عج) نیز در ناگهانی بودن به قیامت تشبیه شده است، چنانچه از امام باقر(ع) نقل شده، از پیامبر گرامی اسلام(ص) در مورد ظهور امام مهدی(عج) سؤال شده است پیامبر اسلام(ص) فرمودند: «إِنَّمَا مَثَلُهُ کَمَثَلِ السَّاعَةِ لا تَأْتِیکُمْ إِلَّا بَغْتَةً»؛[7] همانا مثل حضرت مهدی(عج) مانند مثل قیامت است که به طور ناگهانی ظهور خواهد کرد.

ممکن است سؤالی به ذهن برسد و آن این‌که ما می‌دانیم تا ظهور اتفاق نیفتد، قیامت بر پا نخواهد شد؛ زیرا در روایت آمده است که برپایی قیامت پس از آخرین امام(ع) اتفاق خواهد افتاد؛ از این‌رو دیگر غیر منتظره بودن معنا ندارد! همه انسان‌ها قبل از ظهور، مطمئنند که عمر دنیا به پایان نرسیده و قیامت برپا نخواهد شد!

قبل از پاسخ به این سؤال، مطالبی را از باب مقدمه بیان می‌کنیم که با ذکر آنها جواب سؤال نیز روشن خواهد شد.

با بررسی آیات قرآن کریم به دست می‌آید که دو نوع صیحه و نفخه وجود دارد، نفخه اول در آخر الزمان – بعد از ظهور امام عصر(عج) – اتفاق می‌افتد که منجر به مرگ تمامی انسان‌ها می‌شود. چنان‌که خداوند متعال، در قرآن کریم، در مورد وقوع این نفخه می‌فرماید: «ما یَنْظُرُونَ إِلَّا صَیْحَةً واحِدَةً تَأْخُذُهُمْ وَ هُمْ یَخِصِّمُونَ»؛[9] (امّا) جز این انتظار نمى‌‏‌کشند که یک صیحه عظیم (آسمانى) آنها را فراگیرد، در حالى‌که مشغول جدال (در امور دنیا) هستند.

با این‌که انسان‌ها خبر از وقوع مرگ داشته‌اند، اما چون مشغول دنیا و امورات آن گشته‌اند به گونه‌ای که گویی از یاد و باورشان رفته، بنابراین برای آنان یک امر ناگهانی و غیر منتظره خواهد بود.[10]

صیحه و نفخه دوم، که جهت بیرون آمدن از قبرها و برپایی قیامت کبرا باشد، بدون هیچ‌گونه مقدمات تدریجى و علامت یا نشانه‌ای از قبل، اتفاق خواهد افتاد؛[11] زیرا انسان‌ها همگی می‌میرند و سال‌های سال که فقط خدا می‌داند چقدر طول خواهد کشید در قبورشان می‌مانند، وقتی به طور ناگهانی زنده شده فکر می‌کنند خوابیده بودند؛ لذا می‌پرسند وای بر ما برای چه ما را بیدار نمودید؟ ملائکه در جواب آنان می‌گویند: برخیزید این همان امری بود که خداوند رحمان وعده داده بود.[12]

گفتار خداوند متعال در آیه «وَ نُفِخَ فىِ الصُّورِ فَإِذَا هُم مِّنَ الْأَجْدَاثِ إِلىَ‏ رَبِّهِمْ یَنسِلُون»[13] از این صیحه و نفخه خبر می‌دهد.[14]

پس ناگهانی بودن وقوع قیامت، به معنای هیچ‌گونه علم و آگاهی از اصل وقوع آن نیست، تا گفته شود می‌دانیم اول ظهور واقع می‌شود بعد قیامت پس وقوع قیامت ناگهانی و غیر منتظره نیست، بلکه مراد از ناگهانی بودن بدین جهت است که هیچ‌کس نمى‏‌تواند زمان دقیق وقوع قیامت را پیش بینى کند و فقط تقدیم و تأخیر آن با ظهور معلوم است، در حالی‌که زمان ظهور نیز برای هیچ‌کس جز خداوند متعال، معلوم نیست. بنابراین، روز قیامت به طور ناگهانى خواهد آمد و انسان‌­ها ناگهان با آن روبرو خواهند شد، چه کسانی که ظهور را درک کرده باشند، چه کسانی که ظهور را درک نکرده باشند، و تقدیم ظهور بر قیامت، موجب نمی‌شود قیامت، ناگهانی و غیر منتظره نباشد.       
 
[1]. اعراف، 187. «یَسْئَلُونَکَ عَنِ السَّاعَةِ أَیَّانَ مُرْساها قُلْ إِنَّما عِلْمُها عِنْدَ رَبِّی لا یُجَلِّیها لِوَقْتِها إِلاَّ هُوَ ثَقُلَتْ فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ لا تَأْتیکُمْ إِلاَّ بَغْتَةً یَسْئَلُونَکَ کَأَنَّکَ حَفِیٌّ عَنْها قُلْ إِنَّما عِلْمُها عِنْدَ اللَّهِ وَ لکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لا یَعْلَمُونَ».
[2]. طبرسى، فضل بن حسن، مجمع البیان فى تفسیر القرآن، محقق، بلاغی، محمد جواد، ج 4، ص 777، انتشارات ناصر خسرو، تهران، چاپ سوم، 1372 ش؛ طباطبایى، سید محمد حسین، المیزان فى تفسیر القرآن، ج 8، ص 370 - 371، دفتر انتشارات اسلامى، قم، چاپ پنجم، 1417 ق؛ بانوى اصفهانى، سیده نصرت امین، مخزن العرفان در تفسیر قرآن، ج 5، ص 332، نهضت زنان مسلمان، تهران، 1361 ش.
[3]. قرشى بنایى، على اکبر، قاموس قرآن، ج 1، ص 206، دار الکتب الاسلامیة، تهران، چاپ ششم، 1412ق.
[4]. فیض کاشانى، ملا محسن، تفسیر الصافى، محقق، اعلمی، حسین، ج 2، ص 257 - 258، انتشارات صدر، تهران، چاپ دوم، 1415 ق.
[5]. نحل، 77.
[6]. طیب، سید عبد الحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، ج 6، ص 48، انتشارات اسلام، تهران، چاپ دوم، 1378 ش.
[7]. خزاز رازى، على بن محمد، کفایة الأثر فی النصّ على الأئمة الإثنی عشر، ص 250، انتشارات بیدار، قم، 1401 ق.
[8]. یاسین، 49.
[9]. تفسیر الصافی، ج 4، ص 255؛ المیزان، ج ‏17، ص  98.
[10]. مکارم شیرازى، ناصر، تفسیر نمونه، ج 7، ص 42، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ اول، 1374 ش.
[11]. تفسیر الصافی، ج ‏4، ص 255 – 256.
[12]. (بار دیگر) در «صور» دمیده مى‏شود، ناگهان آنها از قبرها، شتابان به سوى (دادگاه) پروردگارشان مى‏‌روند؛ یاسین، 51.
[13]. تفسیر الصافی، ج ‏4، ص 255؛ المیزان، ج ‏17، ص  98.