با توجه به آيات قرآن كريم آيا زيارت قبور جايز است؟

پرسش:
الف: با توجه به آيات قرآن كريم آيا زيارت قبور جايز است؟ ب: فلسفه و حكمت زيارت قبور اهل بيت(عليهم السلام) چه مى باشد؟
پاسخ:
با سلام و عرض ادب
 براى جواز زيارت اهل قبور و رجحان آن دليل هاى فراوانى وجود دارد كه به چند دليل آن اشاره مى كنيم:
1. قرآن كريم از زيارت قبور منافقان منع كرده به پيامبر اعظم(صلى الله عليه وآله وسلم)دستور مى دهد كه: (و لا تُصَلِّ عَلى اَحَد مِنهُم ماتَ اَبَدًا ولا تَقُم عَلى قَبرِهِ اِنَّهُم كَفَروا بِاللّهِ و رَسولِهِ و ماتوا و هُم فاسِقون ؛[1]و هرگز بر هيچ مرده اى از آنان نماز مگذار و در كنار قبرش (براى دعا و طلب آمرزش) نايست؛ زيرا آنان به خدا و پيامبرش كافر شدند و در حالى كه فاسق بودند از دنيا رفتند.)
مفهوم آيه فوق اين است كه زيارت قبرهاى افراد مؤمن از كارهاى پسنديده است و ايستادن كنار قبرهاى مؤمنان و دعا كردن جايز است.[2]
2. قرآن كريم در پايان جريان اصحاب كهف مى فرمايد: (قالَ الَّذينَ غَلَبوا عَلى اَمرِهِم لَنَتَّخِذَنَّ عَلَيهِم مَسجِداً ؛[3]و كسانى كه بر احوال آنان آگاهى يافتند گفتند: ما مسجد (و عبادت گاهى) در كنار (مدفن) آنان بنا مى كنيم.)
اين آيه نيز به خوبى بر جواز زيارت قبور افراد نيكوكار و صالح و دعا كردن در كنار قبرهاى مؤمنان دلالت دارد؛ زيرا شكى نيست كه اصحاب كهف و آنان كه پس از سيصد سال آنان را يافتند از نيكوكاران بودند و خداوند متعال كه اين كلام آنان را نقل مى كند آن را ردّ نمى كند در صورتى كه اگر كارشان ناشايست بود خداوند آن را مردود مى دانست.[4]
3. روش پيامبر اكرم و امامان و همه مؤمنان كه همگى به زيارت قبور رفته و دركنار قبرها دعا مى كردند و اين مطلب به تواتر ثابت شده و همه شيعيان و اهل سنت واقعى آن را پذيرفته اند.[5]
4. روايت هاى فراوانى كه در اين باره وجود دارد؛ مثلا: پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله وسلم)فرمود: «مَن زارَنى فى حَياتى أَو بَعدَ مَوتى فَقَدْ زَارَ اللّهَ جَلَّ جَلاله» هر كس مرا در حال حيات و يا
بعد از مرگ، زيارت كند، مانند اين است كه خداوند متعال را زيارت كرده باشد.[6]
امام صادق(عليه السلام) فرمود: هر كس امام حسين(عليه السلام) را در حالى كه آشنا به حق اوست، زيارت كند، خداوند ثواب هزار حج و هزار عمره مقبول را براى او مى نويسد و گناهان گذشته و آينده او را مى بخشد.[7]
برخى حكمت ها و فلسفه هاى زيارت قبور اهل بيت عبارت است از:
1. تجديد ميثاق با پيامبر و امامان؛ زيارت قبور پيامبران، پيشوايان مذهبى، علما و دانشمندان بزرگ ـ كه انسان را با كتاب الهى، كتاب طبيعت و زبان آفرينش آشنا كرده اند ـ و هم چنين مجاهدان راه اسلام ـ كه خون مقدس آنان درخت اسلام را آبيارى كرده ـ سازنده و مفيد است و نوعى سپاسگزارى و قدردانى از جانبازى و فداكارى آنان به شمار مى آيد و هشدار به نسل معاصر است كه پاداش آن كس كه راه حق و فضيلت را برگزيند و در دفاع از عقيده و گسترش حريت و آزادى جان سپارد، اين است كه هيچ گاه از خاطره ها محو نمى گردد و گذشت زمان ـ كه همه چيز را كهنه و نابود مى سازد ـ ياد آنان را از بين نمى برد؛ بلكه آتش عشق را در دل هاى صاف و پاك شعلهورتر مى سازد.
2. دعا براى برآورده شدن حاجت ها و راز و نياز؛ مسلمانان با توسل به انبيا و اولياى خداوند و طلب آمرزش و دعا، مشكلات دنيا و آخرت خود را حل مى كنند.[8] در روايت از امام رضا(عليه السلام) نقل كرده اند، فرمود: هر كه نزد قبر برادر مؤمن آيد و هفت بار سوره قدر را بخواند وبراى او دعا كند از فزع اكبر ايمن شود.[9] و نيز از پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله وسلم)روايت كرده اند كه فرمود: من از پروردگارم درباره زيارت قبر مادرم اجازه خواستم، خدا به من اجازه داد. پس شما هم قبور را زيارت كنيد، زيرا
زيارت قبور يادآور مرگ است.[10] در روايت ديگرى از آن حضرت مى خوانيم: كسى كه مرا در زندگى يا پس از وفاتم زيارت كند من در روز قيامت شفيع او خواهم بود.[11] و روايت ديگر اين كه پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم)فرمود: اى على كسى كه مرا در زندگى يا پس از مرگم يا تو را ـ در حال حيات يا پس از مرگت ـ يا دو فرزندت را در زمان حياتشان يا پس از مرگشان زيارت كند، در روز قيامت ضامن او خواهم شد كه او را از ترس ها و سختى هاى روز قيامت برهانم تا او را در بهشت نزد خودم جاى دهم.[12]
3. با زيارت قبور آدمى به ياد آخرت، ايمان، عمل صالح و ... مى افتد.[13]
4. مرقد پيامبر و امامان از خانه هاى نورانى است. قرآن كريم پروردگار جهان را نور آسمان و زمين معرفى و مَثَل نورالهى را مانند چراغ پرفروغى مى داند و مى فرمايد: «اين چراغ پرفروغِ نور الهى» در خانه هايى است كه خداوند اجازه داده است كه همواره محترم (و با عظمت) باشند و خداوند در آن خانه ها ياد شود و در آن خانه ها هر بامداد و شامگاه او را نيايش مى كنند ... .[14]
ترديدى نيست كه خانه و مرقد پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله وسلم) و امامان از مصاديق بلكه بهترين مصداق اين خانه ها است.[15] پس بر همگان لازم است با زيارت اين خانه ها از نور آن بهره بگيرند و خودشان را مصداق آيه بعدى همين سوره كنند كه خداوند فرمود: «مردانى كه نه تجارت و نه داد و ستد آنان را از ياد خدا و بر پا داشتن نماز و دادن زكات باز نيم دارد ...»
5. زيارت معصومان بزرگ داشت شعائر الهى است. خداوند مى فرمايد: (ذلِكَ و مَن يُعَظِّم شَعآئِرَ اللّهِ فَاِنَّها مِن تَقوَى القُلوب)[16]اين است (سخن حق) و هركس شعاير
الهى و نشانه هاى دين خدا را بزرگ و محترم بشمرد، ولى تقوا پيشه دارد؛ زيرا بزرگ شمردن شعاير الهى برخاسته از تقوا پيشگى دل هاست. صفت دل هاى پرهيزگار است.[17]


[1]. توبه/84.
[2]. تفسير نمونه، ج 8، ص 72؛ تفسير منهج الصادقين، ج 4، ص 310.
[3]. كهف/21.
[4]. تفسير هدايت، ج 6، ص 391.
[5]. ر.ك: كافى، ج 3، ص 228.
[6]. امالى، صدوق، ص 545؛ بحارالانوار، ج 97، ص 140.
[7]. كامل الزيارات، ابن قولويه، ص 274.
[8]. برگرفته از آيين وهّابيت، جعفر سبحانى، ص 119 و 120؛ ر.ك: تفسير هدايت، گروهى از مترجمان، ج 6، ص 389 ـ 390.
[9]. كافى كلينى، ج 3، ص 229.
[10]. بحارالانوار، ج 22، ص 530.
[11]. قرب الاسناد، حميرى، ص 66.
[12]. كافى، ج 4، ص 579.
[13]. ر.ك: دعائم الاسلام، قاضى نعمان مغربى، ج 1، ص 239.
[14]. نور/36.
[15]. ر.ك: كافى، ج 6، ص 256؛ همان، ج 8، ص 119 و 331.
[16]. حج/32.
[17]. ر.ك: ترجمه الميزان، ج 10، ص 437.

نظرات (0)

نظر ارسال شده‌ی جدیدی وجود ندارد

دیدگاه خود را بیان کنید

  1. ارسال دیدگاه بعنوان یک مهمان - ثبت نام کنید و یا وارد حساب خود شوید.
پیوست ها (0 / 3)
اشتراک‌گذاری موقعیت مکانی شما

وبگــــــــــردی طلبۀ پاسخگو

دانــــــلود های مفیـــــــــــــــــــد

حمایت از سایت

برای حمایت از سایت لوگوی زیر را در سایت خود درج نمایید.

بیشترین دانلود ها

جدیدترین مطالب سایت