چرا مرد صاحب اختیار زن است؟

پرسش:

چرا مرد باید صاحب اختیار زن باشد و نه این که هر کدام اختیار خود را داشته باشند؟

پاسخ:

با سلام و ادب

پاسخ به این سوال به نكاتي در اين باره دقت كنيد:
1. آية 34 نسأ، مربوط به رابطه زن و شوهر در خانواده است‌. يعني شوهران به سبب انفاق‌، قدرت و... بر همسران خود حق سرپرستي دارند. بنابراين‌، اين آيه را نمي‌توان در مقايسه بين زن و مرد، در جامعه جريان داد.
2. از نظر اسلام‌، زن و مرد، داراي حقوق اجتماعي متساوي هستند; اما حقوق اجتماعي متشابه ندارند. قرآن كريم‌، زن و مرد را از نظر انساني‌، اراده و اختيار، هدف خلقت‌، برنامه‌هاي تكاملي مادي و معنوي‌، استقلال و آزادي‌، اقتصادي‌، تسلط بر اموال و... برابر مي‌داند; خطابات "يا ايها الناس‌" و "يا ايها الذين امنوا" كه شامل مرد و زن هر دو است‌، دلالت بر اين ادعا دارد. "وَ مَن‌ْ عَمِل‌َ صَـَـلِحًا مِّن ذَكَرٍ أَوْ أُنثَي‌َ وَ هُوَ مُؤْمِن‌ٌ فَأُوْلَئك‌َ يَدْخُلُون‌َ الْجَنَّة‌;(نساء آیه 124) هركس كار شايسته‌اي انجام دهد ـ خواه مرد يا زن ـ در حالي كه مؤمن باشد، آن‌ها وارد بهشت مي‌شوند."; "كُل‌ُّ نَفْس‌ِ بِمَا كَسَبَت‌ْ رَهِينَة‌"(مدثر آیه 38) (آري‌) هركس در گرو اعمال خويش است‌."; "لِّلرِّجَال‌ِ نَصِيب‌ٌ مِّمَّا اكْتَسَبُواْ وَلِلنِّسَآءِ نَصِيب‌ٌ مِّمَّا اكْتَسَبْن‌َ;(نساء آیه 32) مردان نصيبي از آن چه به دست مي‌آورند دارند، و زنان نيز نصيبي‌، (و نبايد حقوق هيچ يك پايمال گردد).
 اين آيات و مانند آن‌، نيز، دلالت بر تساوي حقوق انساني و اجتماعي دارند. اما همان طور كه گفتيم تساوي غير از تشابه است‌. زن مرد حقوق متساوي دارند، اما حقوق متشابه ندارند. متشابه نبودن زن و مرد به لحاظ تفاوت‌هاي جسمي‌، روحي و رواني است‌. زن‌، پايگاه پيدايش وجود انسان است‌، رشد نونهالان در دامن او انجام مي‌پذيرد، همان‌طور كه از نظر جسمي‌، متناسب با حمل و پرورش و تربيت نسل‌هاي بعد آفريده شده‌، از نظر روحي هم سهم بيشتري از عواطف و احساسات دارد.
همين امور، علت آن است كه هر يك از زن و مرد در مسئوليت‌هاي اجتماعي حتي در انتخاب رشته در دانشگاه‌ها، رشته و شغل متناسب با خود را دارا باشند.
با وجود متشابه نبودن زن و مرد، آيا مي‌توان گفت زن و مرد بايد در تمام شئون همراه يك ديگر گام برداشته و در تمام كارها صددرصد مساوي باشند؟! مگر نه اين است كه بايد طرف دار عدالت در اجتماع بود؟ آيا عدالت غير از اين است كه هركسي به وظيفه خود پرداخته و از مواهب و مزاياي وجودي خويش بهره‌مند گردد؟
اسلام‌، در عين طرفداري از عدالت‌، مرد را در پاره‌اي از كارهاي اجتماعي كه به خشونت و يا دقت بيشتري نيازمند است‌، و يا در كارهاي شاق‌ّ و طاقت فرسا، مسئوليت داده است‌; و زن‌ها را در كارهاي متناسب با روحيات او توصيه كرده است‌.
بر اين اساس‌، چنان چه در برنامه‌ريزي‌هاي كلان‌ِ مملكت‌، زن و مرد را مشابه هم قرار دهند كه متأسفانه كم و بيش مشاهده مي‌شود، به ويژه در انتخاب رشته در دانشگاه كار درستي نيست‌; و ترويج آن نيز كار غلطي است‌.
به هر حال خيلي از اشتباهات در جامعه مسلمانان وجود دارد، كه ربطي به اسلام ندارد.