آیا غیر مسلمان ها وارد بهشت و جهنم ما مسلمانان می شوند؟

پرسش:

آیا کسانی که پیرو دین دیگری هستند وارد بهشت و جهنم ما مسلمانان  می شوند یا عالم دیگری برای آنها وجود دارد؟

پاسخ:

با سلام و ادب

خدمت شما عرض کنم که سرانجام همه انسان‏ها به يكى از دو نقطه ختم مى‏شود: بهشت يا دوزخ. قرآن همه را دعوت به بهشت كرده و فرموده: «به سوى مغفرت خدا و بهشتى كه وسعتش آسمان‏ها و زمين است سرعت گيريد».(1) پیروان سایر ادیان بهشت و جهنم جداگانه ندارند ، اگر چه ممکن است ، مراتب دوزخ یا بهشت آنها ، متفاوت از مراتب مسلمانان باشد.

اما اين كه غير مسلمانان صلاحيت ورود به بهشت را دارند يا نه، در اين زمينه مى‏توانيد به كتاب عدل الهى، ص 270 به بعد (عمل خير از غير مسلمان) اثر شهيد مطهرى مراجعه فرماييد. توجه به اين نكته ضرورى است  كه محاسبه  اعمال آنان، بر پايه عدل خداوندى است و بر اساس عقل و فطرتشان، هم چنين اعتقادات و باورهايشان (اگر صحيح و مطابق با اسلام باشد) مورد حساب قرار مى‏گيرند، البته در صورتى كه جزء مستضعفان فكرى باشند.

از آيات و روايات استفاده مى‏شود بهشت براى كسانى است كه ايمان به خدا و پيامبر اسلام (ص) داشته باشند و عمل صالح و تقوا پيشه كرده باشند: «الذين آمنوا و عملوا الصالحات طوبى لهم و حسن مآب؛ كسانى كه ايمان و عمل صالح دارند، خوشا به حال آنان كه خوش جايگاهى خواهند داشت».

مراد، ايمان به خدا و پيامبر و وحى الهى است و مراد از عمل صالح، عمل به دستورهاى قرآن و اطاعت از پيامبر است .

پيروان اديان الهى هم به حكم كتاب خودشان كه در آن اشاره به آمدن پيامبر اسلام شده است و هم به حكم عقل كه بايد به آخرين پيام الهى گوش فرا دهند، بايد دين اسلام را بپذيرند.

خداوند در آيه 85 سوره آل عمران مى‏فرمايد: «و من يبتغ غير الاسلام ديناً فلن يقبل منه و هو فى الاخرة من الخاسرين؛ هر كس غير از اسلام (دين واقعى) دينى را بپذيرد، هرگز از او پذيرفته نيست و او در آخرت از زيانكاران خواهد بود».

بنابراين كفار و پيروان ساير اديان الهى وظيفه دارند درباره دين خود و دين اسلام تحقيق كنند و دستورهاى اديان را با هم مقايسه كنند. پس از تحقيق دقيق و علمى، به حقيقت اسلام و حقانيت اين دين پى خواهند برد. حال اگر پس از تحقيق به اين نتيجه رسيدند كه دين خودشان بر حق است و از طرفى به محتواى دين خود عمل كردند و بر كسى ظلم نكردند، چون حجت و دليل و برهان بر اعتقاد خود دارند، خداوند آنان را عذاب نمى‏كند، ولى اگر تحقيق نكردند و با لجاجت بر دين خود پاى فشارى كردند و با اين كه احتمال مي دادند دين اسلام دين حقى باشد، به دنبال آن نرفتند، در وظيفه خود كوتاهى كرده، در نتيجه خداوند آنان را عذاب خواهد كرد.

شهيد مطهرى(ره) در اين باره مى‏ گويد: «اگر كسى در روايات دقت كند، مى ‏يابد كه ائمه(ع) تكيه ‏شان بر اين مطلب بوده كه هر چه بر سر انسان مى‏ آيد، از آن است كه حق بر او عرضه بشود و او در مقابل حق، تعصب و عناد بورزد و يا لااقل در شرايطى باشد كه مى‏بايست تحقيق و جستجو كند، نكند اما افرادى كه ذاتاً و به واسطه قصور فهم و يا به علل ديگر در شرايطى به سر مى‏برند كه مصداق منكِر و يا مقصر به شمار نمى‏روند، آنان در رديف منكران و مخالفان نيستند.

ائمه اطهار بسيارى از مردم را از اين طبقه مى‏ دانند. اين گونه افراد داراى استضعاف و قصور هستند و اميد عفو الهى درباره آنان مى‏رود.

وى از مرحوم علامه طباطبايى نقل مى‏ كند: «همان طورى كه ممكن است منشأ استضعاف، عدم امكان تغيير محيط باشد، ممكن است اين جهت باشد كه ذهن انسان متوجه حقيقت نشده باشد و به اين سبب از حقيقت محروم مانده باشد».(2)

پى نوشت‏ها:
1. آل عمران (3) آيه 133
2 - مرتضى مطهرى، مجموعه آثار، ج 1، ص 320 به بعد.