در چه صورتی امر به معروف و نهی از منکر واجب می شود؟

پرسش :

در چه صورتی امر به معروف و نهی از منکر واجب است؟
پاسخ:

با سلام و عرض ادب و احترام 

امر به معروف و نهى از منكر يكى از اصول عملى اسلام است . اصلى است كه در قرآن كريم با صراحت و تاكيد آمده و در اخبار نبوى و آثار ائمه طاهرين درباره آن بسيار سخن گفته شده.
قرآن كريم مى فرمايد: «كنتم خير امة اخرجت للناس تأمرون بالمعروف و تنهون عن المنكر و تومنون بالله ; (1) شمامسلمانان بهترين امتى هستيد (يا بوديد) كه خدا براى مردم جهان نمايان فرمود، زيرا شما امر به معروف و نهى از منكر مى كنيد و ايمان به خدا داريد».
با بودن چهار شرط، امر به معروف و نهى از منكر واجب مى شود:
1) علم و آگاهي به معروف و منكر.
2) احتمال فايده و اثربر امر و نهى باشد، بنابراين در جائي كه امر به معروف فايده نداشته باشد يا احتمال تاثير نداشته باشد ، واجب نيست.
3) كسى كه معروف را ترك كرده يا منكر را مرتكب شده ، در ترك واجب يا فعل حرام اصرار و استمرار داشته باشد
4) مفسده و ضررى در امر و نهي بر شخص آمربه معروف يا جامعه نباشد.
امر به معروف و نهى از منكر داراى سه درجه و مرحله است :
1 ) مرتبه قلب
2 ) مرتبه زبان
3 ) مرتبه دست و عمل .
فقهاء هم اين سه مرحله را تشريح كرده و تفصيل داده اند وگفته اند در درجه اول مسلمان بايد در قلب خود نسبت به خلافكارى ها و ترك واجبات الهى تنفرى احساس نمايد وكمترين حالتي كه از اين تنفر قلبى مى تواند داشته باشد، يك عمل منفى است يعنى اعتراض و ترك معاشرت وترشرويى است . در مرتبه زبان هم بايد اول از طريق پند و نصيحت و نرمى وارد شود و اگر فايده اى نكرد سخنانى درشت به كار برده شود.
پس از طي دو مرحله قبل ، گاهى احتياج مى افتد به اين كه برخورد عملى شود كه چه بسا صدماتى را به همراه داشته باشد، فقها در اين جا توقف مى كنند و مى گويند اين ديگر وظيفه عامه مردم نيست و اين مرتبه امر به معروف و نهى از منكر وظيفه حاكم شرعى و دولت اسلامى است . اگر به عموم مردم اجازه اين كارها داده شود مستلزم هرج و مرج و نا امني در اجتماع مى شود.(2) اگر مرحله عملي محدود باشد و با خشونت همراه نباشد ، اشكال ندارد.
پی نوشت ها :‌
1.آل عمران (3 آيهء 109.
2.استاد شهيد مرتضى مطهرى ، مجموعه گفتارها، ص 36.

 

نظرات (0)

نظر ارسال شده‌ی جدیدی وجود ندارد

دیدگاه خود را بیان کنید

  1. ارسال دیدگاه بعنوان یک مهمان - ثبت نام کنید و یا وارد حساب خود شوید.
پیوست ها (0 / 3)
اشتراک‌گذاری موقعیت مکانی شما

وبگــــــــــردی طلبۀ پاسخگو

دانــــــلود های مفیـــــــــــــــــــد

حمایت از سایت

برای حمایت از سایت لوگوی زیر را در سایت خود درج نمایید.

بیشترین دانلود ها

جدیدترین مطالب سایت