آيا گوش دادن به غيبت فردي كه او را نمي شناسيم گناه است؟

پرسش:

 آيا گوش دادن به غيبت فردي كه او را نمي شناسيم گناه محسوب مي شود؟

پاسخ:

با سلام و عرض ادب و احترام 

برخى معتقدند كه اگر پشت سر كسى كه طرف مقابل هرگز او را نديده و شايد هم نبيند حرف بزنند، غيبت محسوب نمى‏شود. آيا اين كار درستى است؟
اگر شخصى كه از او غيبت مى‏ شود، شناخته شده باشد، غيبت است، يعنى دو طرف غيبت كننده و كسى كه غيبت را مى‏ شنوند، شخص را بشناسند. در غير اين صورت غيبتى واقع نمى‏شود.
علماى اخلاق علاوه بر ذكر شرطهاى متعدد در تصديق غيبت مى‏ نويسند: «شخص مورد غيبت مشخص باشد چه با ذكر نام و سایر مشخصات يا با اشاره و كنايه، به طورى كه شنونده، طرف را بشناسد. پس، اگر كلّى و نامعلوم باشد و يا آن كه شنونده او را نشناسد، غيبت محسوب نمى‏شود».(1)
در عين حال بدزبانى و مسخره كردن مردم، مورد مذمت و نكوهش شديد قرآن و معصومين(ع) قرار گرفته است.
خداوند مى‏فرمايد: «واى بر هر عيب جوى مسخره كننده»(2)
مولاى متقيان امام على(ع) فرمود: «آن كس كه زياد سخن مى‏گويد، زياد اشتباه مى‏كند و آن كس كه زياد اشتباه مى‏كند، حياءش كم مى‏شود و كسى كه حياءش كم شد، پارسايى اش نقصان مى‏گيرد و كسى كه پارسايى اش نقصان گرفت، قلبش مى‏ميرد و كسى كه قلبش بميرد، وارد جهنم مى‏شود».(3)
در هر حال پشت سر اين و آن حرف زدن و مسخره كردن افراد ناشناس هر چند غيبت محسوب نشود، اما از هرزه گويى جدا نيست.
زبان هرزه گو صاحبش را بدنام كرده و عاقبتش را خراب مى‏كند.
پى نوشت‏ها:
1. محمد رضا مهدوى كنى، اخلاق عملى، ص 141.
2. سوره همزه (104) آيه 1.
3. نهج البلاغه فيض الاسلام، ص 1240، خطبه 341.