مطالبی در رابطه با مدّاحان و واعظان محترم

پرسش:

سلام

روایاتی پیرامون مداحی و غلو و زیاده روی هایی که آنها در اشعار خود دارند را بفرمایید.و بفرمایید نظر مراجع فعلی پیرامون اینگونه مداحی ها چیست؟ تشکر

پاسخ:

با سلام و ادب

1- حضرت امیرالمؤمنین علیه السّلام فرمودند: درباره من دو گروه هلاک شدند دوست افراطی و دشمنی که بغض دارد. الحکم الزاهره ج2ص140 - مسائل جدیدج4 ص111
2- حضرت امیرالمؤمنین علیه السّلام فرمودند: از غلوّ درباره ما بپرهیزید ، ما بندگان پروردگاریم ، درباره فضایل ما هر چه می خواهید بگویید. میزان الحکمه ج7 ص281 - مسائل جدیدج4 ص111
3- سؤال: برخی از ذاکرین درمدایح اهلبیت علیهم السّلام تعبیراتی مانند (مست مستم من ، هرچه باداباد ، علی پرستم من ، همچون زهرا مادرت ، از همه خوشگلتری، یا ابا صالح بیا) را بکار می برند که به نظر می رسد با شأن اهلبیت علیهم السّلام منافات دارد .آیا به کار بردن این گونه الفاظ چه صورت دارد؟ مسائل جدید ج1ص41
آیت الله خامنه ای : معلوم نیست ظاهر این الفاظ مرادشان باشد و در هر صورت الفاظ خوب و اشعار بهتر، فراوان است آنها را بخوانند.
آیت الله فاضل لنکرانی : نباید مسائلی که خلاف شأن ائمة اطهار علیهم السّلام است و موجب هتک حرمت آنها می شود بیان شود.
آیت الله تبریزی : بکار بردن تعبیراتی که در بین مردم سبک محسوب می شود در مورد ائمة معصومین علیهم السّلام اشکال دارد.
آیت الله صافی گلپایگانی : باید مدایح اهلبیت علیهم السّلام از بهترین و رساترین مدایح که مشتمل بر مضامین صحیح و اقتباس از آیات و احادیث و نکات شعری ادیبانه و دور از غلوّ است استفاده شود.
آیت الله بهجت : البتّه با الفاظی که در شأن آن بزرگواران نیست نباید مدح کنند و الفاظ مناسبتر فراوان است.
آیت الله مکارم شیرازی: این گونه تعبیرات مناسب نیست.
4- سؤال: برخی مدّاحان شعرهای نا مناسب خوانده ، مانند من حسین اللّهی هستم یا قلّاده سگ به گردن انداخته یا صدا ی سگ در می آورند ، وظیفة ما در برخورد با این افراد چیست؟ مسائل جدیدج4 ص111  
آیت الله صافی گلپایگانی: اشعار مذکور خواندنشان جایز نیست و اعتقاد به مضمون آن کفر است و باید از آن جلوگیری شود و صدای سگ در آوردن کار زشتی است.
آیت الله تبریزی: مدّاحی و خواندن اشعار در مجالس اهلبیت علیهم السّلام باید طوری باشد که موجب وهن نباشد و بهانه به دست دشمنان شیعه ندهد . در مجالس اهلبیت علیهم السّلام باید اشعاری خوانده شود که فضایل آن بزرگواران بیان شود و مصائب و مظلومیّت آنها برای مردم گفته شود ، ائمه علیهم السّلام از ما نخواسته اند که خود را بصورت حیوان در آوریم ، آنچه از ما خواسته اند این است که مؤمن صالح باشیم و اخلاق ما  اخلاقی باشد که ازآن بزرگواران رسیده است.
آیت الله مکارم شیرازی: لازم است با زبان خودش توأم با ادب آنها را نهی از منکر کنید و اگر تأثیر نداشت مجلس را ترک نمائید.
آیت الله سیستانی: آنها را ارشاد فرمایید.
5- سؤال:1 ـ خواندن شعرها و گفتن سخنانی که به صراحت از اهل بیت به عنوان خدا یاد می شود مانند لا اله الّا علی 2ـ به عنوان ابراز محبّت به مقام اهل بیت علیهم السّلام ، صدای حیوان درآوردن 3- درحال سینه زدن به هوا پریدن 4 ـ ذکر داستان و رؤیاها  درباره اهل بیت علیهم السّلام که با مسلّمات روایی و قرانی منافات دارد 5 ـ خواندن اشعار مدح یا مصیبت با آهنگی که انسان را به حرکت درمی آورد.6 ـ خواندن اشعاری که درآن مقام خداوند متعال در برابر اهل بیت علیهم السّلام پائین آورده شود چه صورت دارد؟مسائل جدید ج5 ص111
آیت الله خامنه ای: به طور کلی عزاداری به شیوة مرسوم سنّتی اشکال ندارد بلکه مستحسن است لکن گفتن جملات مذکور در سؤال یا خواندن اشعار به صورت غنا که مناسب مجالس گناه و معصیت است و یا خواندن اشعاری که مشتمل بر دروغ باشد و یا انجام دادن اعمالی که موجب وهن مذهب می شود جایز نیست .
آیت الله مکارم شیرازی: عزاداری خامس آل عبا  از مهمترین شعائر و رمز بقای تشیّع است ولی باید به گونه ای  برگزار گردد که موجب وهن مذهب نگردد و آسیبی به بدن وارد نشود و مدّاحان محترم از اشعار کفر آمیز یا آلوده به شرک یا مضامینی که در شأن حضرات معصومین علیهم السّلام  و پیروان آنان نیست خودداری ورزند و استفاده از آلات موسیقی مناسب مجالس لهو و فساد جایز نیست و برهنه شدن به هنگام عزاداری در صورتی که در حضور نامحرم باشد حرام و اگر زنان هم نباشند اشکال دارد.
آیت الله بهجت: باید از اشعار و جملاتی استفاده شود که موافق مذهب اهل بیت علیهم السّلام است و مناسب با حفظ شئونات آن بزرگواران می باشد.
آیت الله صافی گلپایگانی:1 ـ خواندن اشعار و جملات مذ کور جایز نیست و بر مستمعین واجب است نهی از منکر کنند.
2 ـ صدای حیوانات درآوردن خلاف متعارف و بسا موهن و معرض اسائة ادب است خودداری نمایید 3 ـ تمام این حرکات بازی و اسباب وهن مذهب است و جایز نیست 4 ـ اگر با مسلمات مذهب منافات داشته باشد مردود و حرام است 5 ـ اگر به صورت غنایی و متناسب با الحان لهوی باشد حرام است 6 ـ حرام است.
آیت الله فاضل لنکرانی: از به کار بردن عبارات و جملاتی که بوی شرک و کفر می دهد باید اجتناب شود از هرنوع عملی که جنبة توجیه پذیری ندارد و مورد سوء استفادة  مغرضان و موجب وهن مذهب میشود باید اجتناب شود.این گونه مراسم باید به دور از ریا و خودنمایی و هرگونه اغراض دنیوی به طور سنّتی و معمول انجام شود تا انشاء الله مقبول درگاه الهی قرار گیرد. از هر نوع عملی که عرفاً هتک شمرده میشود مثل کف زدن و سوت زدن و به کار بردن الفاظ و عبارات رکیک و امثال آن باید اجتناب شود. هروله در اسلام فقط  در قسمتی از سعی بین صفا و مروه برای مردان و هنگام گذر از وادی محسّر بعد از وقوف در مشعر الحرام به عنوان یک عمل مستحب وارد شده و در غیر این دو مورد به عنوان یک عمل مستحب مشروع نیست.(استفتائات)
6- سؤال: بعضی مدّاح ها می گویند: امام حسین علیه السّلام روز عاشورا هروله کرد، لذا در عزاداریها باید هروله نمود آیا چنین عملی مشروع است ؟ مسائل جدید ج5 ص123
آیت الله سیستانی: صحّت مطلب نقل شده ثابت نیست .
آیت الله صافی گلپایگانی: چنین چیزی نشنیده ایم .
آیت الله تبریزی: خصوصیّات واقعه از امور قطعیّه نیست، لذا با تخیّلات و تصوّر واقعه از دید و ملاحظات افراد مخلوط میشود و این امور را نباید به ائمه علیهم السّلام نسبت داد .
آیت الله فاضل لنکرانی: در مورد سؤال هروله استحباب ندارد و انجام آن به قصد عبادت مشروع نیست .
آیت الله مکارم شیرازی: این مطلب صحّت ندارد و امام حسین علیه السّلام هرگز در عاشورا هروله نکرد .
آیت الله بهجت: به قصد استحباب خصوصی انجام ندهند .
سؤال: عکسهایی منسوب به ائمة معصومین علیهم السّلام چاپ و منتشر می شود آیا نصب آنها در حسینیّه ها و هیئات عزاداری چگونه است؟ مسائل جدیدج4ص105
آیت الله خامنه ای: این کارفی نفسه از نظرشرعی اشکال ندارد، به شرط اینکه مشتمل بر اموری که از نظرعرف اهانت و بی احترامی محسوب می شود نبوده و با شأن این بزرگواران منافات نداشته باشد.(اجوبة الاستفتائات ج2 ص38)
آیت الله صافی گلپایگانی: بطور کلّی ترک نصب آنها مناسب تر با شئون آن بزرگواران است.
آیت الله فاضل لنکرانی: مانعی ندارد، هرجند انتساب آنها به معصومین علیهم السّلام اعتباری ندارد.
آیت الله بهجت: خالی از اشکال نیست.
آیت الله مکارم شیرازی: این عکسها اصالت ندارد ولی چون منتسب به آن حضرات است نباید مورد بی احترامی قرار گیرد.
آیت الله سیستانی: اگر مشتمل بر هتک نباشد اشکال ندارد.
آیت الله تبریزی: اگر مقصود این است که تذکّر و یادآوری آن بزرگواران باشد مانعی ندارد ، ولی اگر معتقد باشد که این عکسهای واقعی ائمه علیهم السّلام است این عقیده صحیح نیست و خطاست.