آیا براستی عقل زنان ناقص است؟

پرسش:

سلام چرا امام علی علیه السلام گفتند زنها ناقص العقل هستند؟

پاسخ:

با سلام و تشکر از ارتباط شما

ايجاد وحدت ميان زن و شوهر مى شناسد. از نظر اسلام الغاى مهر و نفقه و خصوصاً نفقه موجب تزلزل اساس خانواده و كشيده شدن زن به سوى فحشا است . چون اسلام , مهر و نفقه را لازم مى داند, به اين سبب قهراً از بودجهء زندگى زن كاسته شده و تحميلى بر مرد شده است . اسلام مى خواهداين تحميل از طريق ارث جبران بشود; از اين رو براى مرد دو برابر زن سهم الارث قرار داده است ; پس مهر و نفقه , سهم الارث زن را تنزل داده است .(2)
در مورد تفاوت هاى آفرينشىِ مرد و زن , بعضى اصرار دارند تفاوت زن و مرد را در استعدادهاى جسمى و روانى , به حساب ناقص بودن زن و كامل تر بودن مرد بگذارند و چنين وانمود كنند كه قانون خلقت بنا به مصلحتى زن را ناقص آفريده است . ناقص بودن زن پيش از آن كه در مشرق زمين مطرح باشد, در غرب مطرح بوده است . غربيان در طعن به زن و ناقص خواندن وى بيداد كرده اندو گاهى از زبان مذهب و كليسا گفته اند: زن بايد از اين كه زن است , شرمسار باشد! گاهى گفته اند: زن آخرين موجود وحشى است كه مرد او را اهلى كرده است !
به هر حا ل تفاوت هاى زن و مرد است , نه نقص و كمال . قانون خلقت خواسته است با اين تفاوت ها تنهاسب بيش ترى ميان زن و مرد ـ كه قطعاً براى زندگى مشترك ساخته شده اند ومجرد زيستن , انحراف از قانون خلقت است ـ به وجود آورد.(3)
همان طور كه قبلاً گفته شد تفاوت هاى زن و مرد, علّت نقص يكى و كمال ديگرى نيست , بلكه هر دو در حد خود, موجودى كامل هستند. كامل بودن زن به همين وضع است و كامل بودن مرد نيزبه همين گونه است . زن با آن روحيات و جسميات و احساسات و جمال و لطافت و ناز و كرشمه بايد باشد و مرد هم با خصائص خود بايد باشد و هر دو موجودى كامل هستند. خداوند تبارك وتعالى يكى را كامل و ديگرى راناقص خلق نكرده است و هر دو كامل و مكمّل يكديگرند. تعبير زيبا و جالب و حكيمانهء قرآن را بار ديگر تكرار مى كنيم : . البته هر دو در اخلاق و رفتار بايد دستورهاى اخلاقى را مراعات كنند و از افراط و تفريط هايى كه مربوط به هوى و هوس است بپرهيزند. اگر در روايات و كلمات بزرگان , دربارهء نقص زن چيزى به چشم مى خورد, از جهت نسبت سنجى زند با مرد است و گرنه با قطع نظر از سنجش يكى با ديگرى نمى توان گفت : زن ناقص است . البته هر كدام براى ديگرى مى تواند فتنه و آزمايش باشد, كما اين كه فرزندان براى پدر و مادر ممكن است فتنه باشند.
فتنه بودن يكى نسبت به ديگر, دليل نقص و بد بودن نمى شود.
براى اطلاع بيش تر كتاب را مطالعه بفرماييد.

1. ناصر مكارم و ترجمه شرح نهج البلاغه ج 1 ص 392 به نقل از شرح ابن ابى الحديد, ج 6 ص 215
2. مرتضى مطهرى , نظام حقوق زن در اسلام , ص 251
3. مرتضى مطهرى , نظام حقوق زن در اسلام , ص 177