آیا صیغه بدون جاری شدن بر زبان بین دو نفر با رضایت خود آنان صحیح است؟

پرسش :

 آیا خواندن صیغه ازدواج فقط به زبان است، یا بدون جاری شدن بر زبان بین دو نفر با رضایت خود آنان بر قرار است؟

پاسخ:

با سلام و ادب

درصيغه(عقد موقت)بايد شرايط آن از جهت زمان و مقدار مهر و موارد ديگر كه در رساله ها بيان شده مشخص و تعيين و مراعات شود.

آن چه از نظر اسلام سبب محرم شدن زن و مرد مى‏شود، اجراى عقد ازدواج است و فقط رضايت قلبى كافى نيست اگر چه علاوه بر اجراى صيغه عقد، رضايت قلبى بايد باشد و بدون رضايت، عقد باطل است. بايد در صورت امكان صيغه به زبان عربى اجرا شود. اگر مرد و زن نتوانند صيغه را به عربى صحيح بخوانند، به هر لفظى (مثلاً فارسى) كه صيغه را بخوانند صحيح است اما بايد لفظى بگويند كه معنى «زوَّجْتُ و قبلتُ» را بفهماند.(1)
اما دليل لزوم اجراى عقد و عدم كفايت رضايت آن است كه اوّلاً با اجراى عقد، ازدواج با زنا متمايز مى‏شود. در زنا معمولاً رضايت قلبى بين طرفين وجوددارد.

ثانياً چون ازدواج يك پيمان مهم اجتماعى محسوب ميشود (كه با تحقق آن آثار و نتايج و تعهداتى بر آن مترتب است مانند ارث، نفقه و فرزند) بديهى است كه با به كار بردن لفظ و اجراى عقد در مراسم رسمى، ابهام باقى نمى‏ماند و به راحتى كسى نمى‏تواند ازدواج را منكر شود. از نظر روانى نيز اجراى عقد، اطمينان قلبى زوجين را بيشتر و نسبت به انجام تعهدات راسخ‏تر مى‏سازد. چون طبق موازين دينى عمل نموده‏اند، به ازدواج نوعى تقدس بخشيده مى‏شود و در انسان، التزام به دستورهاى دينى را تقويت مى‏كند.

1. توضيح المسائل مراجع، ج 2، ص 383.

نحوه محرمیت دختر یا پسری که از پرورشگاه می آورند چگونه است؟

پرسش:

نحوه ی محرمیت دختر یا پسری که از پرورشگاه می آورند به پدرخوانده و یا مادر خوانده در صورتی که ولیّ او مشخص نباشد و یا فوت کرده باشد، در صورتی که کودک زیر دو سال است و زنی که با شیر دادن او ایجاد محرمیت نماید، در فامیل نباشد و یا اگر بالای دو سال است چگونه است؟

پاسخ:

با سلام و ادب

در این رابطه مراجع بزرگوار اینگونه فرمودند:

امام خمینی (رحمة الله علیه)
راهی برای محرمیت نیست مگر آنکه بچه اگر پسر باشد بعد از بلوغ شرعی با ازدواج محرم شوند. (در صورتی که در منزل پدرخوانده، فرزندی از خودشان موجود باشد.) و قبل از بلوغ، اگر ولیّ ندارد راهی برای محرم شدن با عقد نیست.

 مقام معظم رهبری:
فرزند خوانده حکم فرزند ندارد و با مرد و زنی که او را بزرگ می کنند محرم نمی شود مگر به وسیله رضاع با مراعات شرائط آن و یا ازدواج پس از بلوغ و رشد و قبل از بلوغ با اذن حاکم شرع و رعایت مصلحت طفل عقد موقت اشکال ندارد

 آیة الله بهجت
محرم نیستند و راهی ندارد مگر در بعض موارد نادره به مصاهرت

 آیة الله تبریزی:
راهی برای محرمیت نیست مگر بعد از بلوغ از طریق نکاح راهی برای محرمیت پیدا شود.

 آیة الله سیستانی
راهی ندارد.(البته در بعضی از صور، اگر ضرورت اقتضا کند، با اذن خاص از خود آیت الله سیستانی یا نمایندگان خاص ایشان، مشکل رفع می شود.)

 آیة الله شبیری زنجانی
فرزند پرورشگاهی اگر دختر باشد به وسیله ازدواج خود پدرخوانده و یا پدر و جدّ و پسر و نوه (پدر بی واسطه و با واسطه و پسر بی واسطه با واسطه) پدر خوانده ی او به وی محرم می شود و اگر پسر باشد با ازدواج خود مادرخوانده و یا دختر بی واسطه یا با واسطه اش با وی محرم خواهد شد البته ازدواج مزبور باید با اذن یا اجازه حاکم شرع باشد.

 آیة الله صافی گلپایگانی:
 در صورت مذکوره اگر طفل دختر باشد و مرد پدر داشته باشد در صورتیکه حاکم شرع مصلحت طفل بداند میتواند به عقد انقطاعی او را به ازدواج پدر مرد در بیاورد که دختر به آن مرد محرم می شود و اگر طفل پسر باشد راهی بنظر نمی رسد.

  آیة الله فاضل لنکرانی
اگر کودک، دختر شیرخواره باشد، از راههای زیر بین او و مرد (پدرخوانده) محرمیت ایجاد می شود:
1- شیر همسر انسان را بخورد، که در این صورت دختر رضاعی مرد می شود.
2- شیر مادر مرد را بخورد، که در این صورت خواهر رضاعی مرد می شود.
3- شیر خواهر مرد را بخورد، که دختر خواهر رضاعی مرد می شود و یا شیر دختر خواهر مرد را بخورد.
4- شیر زن برادر مرد را بخورد،  که دختر برادر رضای او می شود و یا شیر دختر برادر او را بخورد.
5- اگر شیر خوار نباشد یا اگر شیر خوار است، و شیر موارد فوق وجود ندارد می توان به وسیله ی صیغه ی نکاح موقت بین دختر و پدر مرد یا پدربزرگ او محرمیت ایجاد کرد که در این صورت این دختر، زن  بابای مرد می شود، ولی باید توجه داشت که اگر دختر نابالغ باشد نکاح مذکور باید به اذن ولی شرعی او باشد و در صورت نبودن ولیّ باید از مجتهد جامع الشرایط اذن گرفت و در هر صورت نباید صیغه ی محرمیت برای دختر بچه مفسده داشته باشد. بلکه رعایت مصلحت او لازم است. کما اینکه اگر دختر بالغ باشد اذن پدر یا جد پدری به احتیاط واجب معتبر است.

و اگر کودک پسر و شیرخوار باشد، از راههای زیر می توان بین او و زن (مادر خوانده) ایجاد محرمیت کرد:
1- شیر همان زن را بخورد، که فرزند رضاعی او می شود.
2- شیر مادر زن را بخورد، که برادر رضاعی زن می شود.
3- شیر خواهرزن را بخورد، که پسر خواهر رضاعی زن می شود یا شیر دختر خواهر زن را بخورد.
4- شیر زن برادر زن را بخورد، که پسر برادر رضاعی زن می شود یا شیر دختر برادر زن را بخورد.
5- اگر پسر شیرخوار نباشد و مادر خوانده، مادر بدون شوهر داشته باشد و او را به عقد دائم یا موقت پسر در آورند، پس از دخول او به مادر خوانده، ربیبه ی او می شود و به او محرم می شود.

البته راههایی دیگری هم وجود دارد، که فعلاً محل ذکر آنها نیست

 آیة الله گلپایگانی:
وجهی برای محرمیت این قبیل کودکان به اعضاء خانواده که عملی و قابل اجراء باشد بنظر نمی رسد.

 آیة الله مکارم شیرازی
در صورتی که دختر باشد راه صحیح این است که با اجازه ی حاکم شرع او را برای پدر آن مرد عقد موقت کنند و در این صورت به عنوان زن پدر بر آن مرد محرم می شود و اگر پسر باشد راهی جز شیر خوردن از خواهر زن یا مادر زن و مانند آن در سن قبل از دو سالگی ندارد.

 آیة الله نوری همدانی
در صورتی که دختر باشد و سرپرست خانواده پدر یا جدّ داشته و آن دختر را متعه نماید او با اجازه حاکم شرع به سرپرست خانواده محرم می شود.

 منابع و پاورقی ها
استفتائات امام خمینی، ج3، ص236 و 237، با استفاده از س3 و 5 و ص113، س87 و ص241، س14 / هزار و یک مسأله فقهی، ج1، ص205، با استفاده از س697 و 698 و ص207، با استفاده از س705 / موسوعه فقهی تحقیقات و استفتائات واحد پاسخ به سوالات جامعة الزهراء (سلام الله علیها)، قم، مجموعه احکام11 قسمت محرمیت و رضاع.

آيا اگر دانشكده ها مختلط نباشد از جاذبه آن كم خواهد شد؟

پرسش:

آيا اگر دانشكده ها مختلط نباشد از جاذبه آن كم خواهد شد؟

پاسخ:

با سلام و ادب

ابتدا بايد منظور از «جاذبه» مشخص شود واين كه دانشكده هاي مختلط چه نوع جاذبه اي دارند كه دانشكده هاي غير مختلط ندارند؟ و در مرحله بعد بايد توجه شود كه آيا هر جاذبه اي براي دانشجويان مفيد است؟
اگر بخواهيم از منظر جايگاه و كار ويژه هاي دانشگاه در يك جامعه اسلامي به مسأله نگاه كنيم بايد گفت كه اصلي ترين و يا به عبارتي واقعي ترين جاذبه يك دانشگاه براي دانشجويان همان بعد علمي و تحصيلي آن است - و الا بقيه جاذبه ها در ساير مكان هاي غير دانشگاهي نيز وجود دارد - و چنين ويژگي و جاذبه اي نه تنها در دانشكده هاي غير مختلط كم نشده بلكه همانگونه كه تجربه به كرات نشان داده است بيشتر نيز خواهد شد و جذابيت علمي دانشگاه را بيشتر نمايان كرده و از ساير جذابيت هاي كاذب آن خواهد كاست.

مهریه اسلامی چه مقدار باید باشد؟

پرسش:

مهريه و مقدار آن چقدر بايد باشد؟

پاسخ:

با سلام و احترام

مهريه در اصل هديه و پيشكش است كه مرد هنگام ازدواج، خود را به آن ملزم مي‏كند و در واقع نوعي اداي احترام است. قرآن به اين مسئله تصريح مي‏كند: "و مهر زنان را (به طور كامل) به عنوان يك هديه به آنان بپردازيد".(1)
پس اصل مهريه يك التزام ديني و اخلاقي و مورد قبول همگاني است.
اما مهريه زن چه مقدار بايد باشد؟ اين نكته نيازمند بحث گسترده‏اي است، ولي ذكر اين مسئله لازم است. آن‏ها كه از مهريه‏هاي سنگين و خارج از حد تصور و گاه غير قابل پرداخت، دفاع مي‏كنند، در حقيقت زن را كالايي براي معامله دانسته و براي او بهاي مادي قائلند، حال آن كه واقعيت چنين نيست و ازدواج هايي كه با مهريه‏هاي پايين شكل مي‏گيرد، پايدارتر از ازدواج هايي است كه پايه در تجملات و زرق و برق‏هاي دنيوي دارد؛ زيرا آنها اساس زندگي را بر امور ديگري چون عشق و محبت بنا نهاده‏اند، نه تجملات و امور مادي.
پيامبر گرامي اسلام (ص) فرمود: "بهترين مهر كمترين آن است".(2)
امام علي (ع) فرمود: "مهر زنان را گزاف قرار ندهيد كه موجب دشمني خواهد شد".(3)
مقدار مهر، با توافق زوجين مشخص مي‌شود و در اسلام حد خاصي تعيين نشده تا كم‌تر يا بيش‌تر از آن جايز نباشد. اما بهترين مهر، مهري است كه مطابق سنت باشد كه به چنين مهري "مهر السنة" مي‏گويند. مهر السنه مهريه‏اي است كه مي‏گويند پيامبر اكرم (ص) براي همسران و دختران خود انتخاب مي‏كرد كه حدود پانصد درهم بود. اكنون با توجه به تورم اقتصادي برابر با چهارده سكه تمام بهار آزادي است. (4)
مبنا قراردادن چنين مهري كه ريشه در سنت پيامبر دارد، موجب بركات زيادي در زندگي مشترك خواهد شد. علاوه بر اين مقدار مهريه‏اي كه در ازدواج حضرت زهرا(س) و امام علي(ع) به كار رفته، با مهر السنه همخوان بوده است.(5)

1 - سوره نساء (4) آيه 4.
2 - كنزالعمال، ج 16، ص 320.
3 - بحارالانوار، چاپ بيروت، ج 100، ص 351، حديث 22.
4 - ر. ك: مجله پيام زن، شماره 144، ص 38.
5 - ر. ك: سيد جعفر شهيدي، زندگاني فاطمه (ع)، ص 58.

واحد پاسخ به سؤالات دفتر تبليغات اسلامي

آیا در اسلام بین زن و مرد نامحرم،امکان ارتباط خواهر و برادری وجود دارد؟

پرسش:

مگر اسلام زنان و مردان را خواهر و برادر يكديگر نمي‏داند؟ پس چرا در جامعه از ارتباط دختران و پسران بدون قصد بد جلوگيري مي‏شود؟

پاسخ:

زیبا ترین سلام دنیا طلوع خورشید است، آنرا بدون غروبش تقدیمت میکنم

در هيچ آيه و روايتي اين مطلب نيامده كه زنان و مردان، خواهر و برادر يكديگرند. اين مغالطه ‏اي بيش نيست و اگر كسي بگويد، شبيه تعارف است.
ثانياً: مگر خواهر و برادر بودن دليل مي‏شود كه با همديگر ارتباط نامشروع و خلاف شرع داشته باشند؟ گناه و معصيت الهي چه از خواهر و برادر تني صورت بگيرد و چه از خواهر و برادر ناتني حرام است. ارتباط و اختلاط بين مرد و زن كه خواه ناخواه با گناه ملازم است، از خواهر و برادر، زشت‏تر و شديدتر است. بنابراين اگر بر فرض قبول كنيم زنان و مردان، خواهر و برادر يكديگرند، پس بيشتر بايد حرمت يكديگر را حفظ كنند. اگر پسري ببيند كه مي‏خواهند به خواهرش دست بزنند و به او بي احترامي بكنند، از او دفاع مي‏كند. پس بر فرض قبول آن كه (مردان و زنان برادر و خواهر يكديگرند، برعكس نتيجه‏اي كه شما گرفته‏ايد، نتيجه مي‏گيريم و مي‏گوييم: پس بايد در جامعه مردان و زنان حرمت يكديگر را نگه دارند و نه تنها نگاه بد به يكديگر نكنند، بلكه از بي حرمتي به هم جلوگيري كنند.
ثالثاً: مگر قابل قبول است كه مرد و زن نامحرم مخصوصاً دختر و پسر كه عزب هستند و غريزه شهوت در آنان غالب است، با هم ارتباط داشته باشند و به يكديگر نگاه بد نكنند؟ به مقدس اردبيلي كه تقوا و قُدس او بي نظير بوده، گفتند: اگر تو را با زني يا دختري نامحرم در يك باغ تنها بگذارند، چه مي‏كني؟ گفت: به خدا پناه مي‏برم! بإ؛ ح‏ح اين كه مقدس اردبيلي هم عالم و فقيه با تقوا بود و هم پيرمرد و مسنّ، چگونه قابل قبول است دختران و پسران كه در اوج شهوت هستند، با هم ارتباط داشته باشند و نگاه بد و شهوت آلود به يكديگر نداشته باشند؟!
رابعاً: در ارتباط بين دختران و پسران، آن كه بيشتر ضربه مي‏خورد و عفّت و آبرويش از بين مي‏رود، دختران هستند. آن وقت بعد از سوءاستفاده از آنان، اين بندگان خدا رها مي‏شوند و مردان دنبال صيد ديگري مي‏روند! آيا اين بدترين ظلم به بانوان نيست؟ آيا آنان كه دم از حقوق زن مي‏زنند، اين گونه مي‏خواهند از حقوق زنان دفاع كنند؟

واحد پاسخ به سؤالات دفتر تبليغات اسلامي

Publish modules to the "offcanvas" position.